Ustanowiony przez Muzeum Powstania Warszawskiego Medal Kuriera z Warszawy to wyróżnienie przyznawane w uznaniu za wybitne zasługi dla umacniania więzi Polski z Zachodem, utrzymywania dobrych stosunków euroatlantyckich, a także upowszechniania idei i postaw bliskich Powstańcom Warszawskim: dążenia do wolności i niepodległości oraz budowania wspólnoty i demokracji. W tym roku Medal zostanie przyznany po raz drugi.
Medal Kuriera z Warszawy upamiętnia postać Jana Nowaka-Jeziorańskiego – polityka, działacza społecznego, dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, oficera Wojska Polskiego i Armii Krajowej, Powstańca Warszawskiego, legendarnego kuriera i emisariusza Komendy Głównej AK oraz rządu RP, kawalera Orderu Orła Białego, a także przyjaciela Muzeum Powstania Warszawskiego.
Gala wręczenia Medalu Kuriera z Warszawy odbędzie się 21 stycznia 2024 roku o godzinie 20.00 w Muzeum Powstania Warszawskiego.
Transmisja w TVN24 oraz na kanale Youtube Muzeum Powstania Warszawskiego.
Właściwie: Zdzisław Jeziorański (1914–2005) – polityk, działacz społeczny; dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej, Powstaniec Warszawski, legendarny kurier i emisariusz Komendy Głównej AK oraz rządu RP, kawaler Orderu Orła Białego.
Gdy w 1989 r. Polska odzyskała wolność, Jan Nowak-Jeziorański całą swoją energię poświęcił zapewnieniu jej bezpieczeństwa międzynarodowego i zakotwiczeniu we wspólnocie transatlantyckiej. Intensywnie działał na rzecz członkostwa Polski w NATO, mimo że początkowo projekt ten mógł wydawać się mało realny. Dzięki determinacji kuriera z Warszawy cel udało się ostatecznie osiągnąć w 1999 r., domykając w ten sposób powstańcze dążenia do zapewnienia Polsce miejsca wśród wolnych, niepodległych i bezpiecznych państw Zachodu.
Jan Nowak-Jeziorański. Fot. ze zbiorów Ossolineum
***
Pierwszym laureatem Medalu Kuriera z Warszawy (2023 rok) został Daniel Fried – wybitny specjalista w dziedzinie sowietologii, studiów rosyjskich oraz zagadnień dotyczących Europy Środkowo-Wschodniej. Fried odegrał kluczową rolę w przyjęciu do NATO nowych członków, między innymi Polski, co przyczyniło się do stabilizacji tego regionu Europy i wyjścia z szarej strefy bezpieczeństwa państw, które odrzuciły komunistyczne jarzmo. Dzięki jego działalności możliwe stało się zniesienie zimnowojennych podziałów i umocniła się wspólnota transatlantycka. Podczas wykonywania tych zadań blisko współpracował z patronem Medalu, Janem Nowakiem-Jeziorańskim.
Daniel Fried, pierwszy laureat Medalu Kuriera z Warszawy, podczas gali w 2023 r. Fot. Muzeum Powstania Warszawskiego
Daniel Fried – sowietolog, dyplomata, który odegrał kluczową rolę w przyjęciu Polski do NATO, pierwszy laureat Medalu Kuriera z Warszawy. Absolwent Uniwersytetu Cornella, pełnił istotne funkcje w amerykańskiej służbie zagranicznej. W latach 1997–2000 jako ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce wspierał transformację kraju; później zaangażował się w ograniczanie imperialnych ambicji Rosji jako koordynator do spraw polityki sankcji w Departamencie Stanu USA. Członek honorowy Atlantic Council.
Adolf Juzwenko – historyk, doktor nauk humanistycznych, działacz opozycji demokratycznej, przewodniczący delegacji dolnośląskiej na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Od 1990 r. do 2022 r. dyrektor Biblioteki Ossolineum, a następnie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Członek Polsko-Ukraińskiej Komisji do spraw Wspólnego Dziedzictwa Kulturalnego. Przewodniczący Rady Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Łukasz Kamiński – historyk, doktor nauk humanistycznych. Autor kilkuset publikacji naukowych
i popularyzatorskich. Od 2000 r. związany z Instytutem Pamięci Narodowej; w latach 2011–2016 prezes IPN. Od 2022 r. dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Prezes i fundator Instytutu Pawła Włodkowica. W latach 2017–2021 prezes Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia.
Paweł Kowal – polityk, politolog, historyk, doktor habilitowany nauk społecznych, były wiceminister spraw zagranicznych i eurodeputowany. Poseł na Sejm RP. Profesor Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Współtwórca Muzeum Powstania Warszawskiego. Redaktor naczelny pisma „Sprawy Międzynarodowe”, autor licznych publikacji naukowych, popularyzatorskich i publicystycznych.
Jerzy Koźmiński – od 1989 r. do 1993 r. dyrektor generalny i podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów, następnie wiceminister spraw zagranicznych. W latach 1994–2000 ambasador RP w Stanach Zjednoczonych. Prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, przewodniczący Rady Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i Rady Fundacji Dobrej Edukacji. Członek Rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych oraz Kolegium Europy Wschodniej. Laureat Nagrody im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Ewa Ośniecka-Tamecka – wicerektor Kolegium Europejskiego w Natolinie (od 2007 r.). W latach 2006–2007 minister do spraw europejskich, narodowy koordynator pomocy zagranicznej oraz polski negocjator (Sherpa) traktatu lizbońskiego.
Wioletta Paprocka-Ślusarska – dyrektor Gabinetu Prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego. Radna Sejmiku Województwa Mazowieckiego. Wcześniej pracowała w Biurze Marketingu Miasta w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy, a także w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz w Kancelarii Sejmu RP. Członkini Rady Muzeum Powstania Warszawskiego.
Leszek Żukowski – inżynier, nauczyciel akademicki, profesor nauk technicznych. Żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego w Batalionie „Łukasiński” (pod pseudonimem Antek),więzień obozów koncentracyjnych Flossenbürg i Dachau. Działacz społeczny, między innymi w Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie i Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego. Były prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
