8 kwietnia 2014 r. Muzeum Powstania Warszawskiego wzbogaci się o wyjątkowo cenny eksponat. Broń konstrukcji inż. Józefa Maroszka wróciła ze Stanów Zjednoczonych, gdzie znalazła się za sprawą...
8 kwietnia 2014 r. Muzeum Powstania Warszawskiego wzbogaci się o wyjątkowo cenny eksponat. Broń konstrukcji inż. Józefa Maroszka wróciła ze Stanów Zjednoczonych, gdzie znalazła się za sprawą wojennych migracji. W 1934 r. inż. Józef Maroszek podjął prace nad karabinem samopowtarzalnym wz. 38M. Cztery lata później jego broń została przyjęta na uzbrojenie Wojska Polskiego i rozpoczęto jej produkcję. Szacuje się, że do wybuchu II wojny światowej udało się wyprodukować zaledwie 55 sztuk tego karabinu. Broń inż. Maroszka była pierwszym polskim karabinem samopowtarzalnym, wyprzedzającym w tej dziedzinie osiągnięcia niemieckie.
Karabin samopowtarzalny wz. 38M kal. 7,92 mm o numerze seryjnym 1019 jest jednym z pięciu znanych dziś egzemplarzy tej broni i jednym z najlepiej zachowanych. Pozostałe znajdują się w kolekcjach w USA (dwa egz.), Niemczech (jeden egz.) i Polsce (dwa egz.). Drugi egzemplarz w zbiorach polskich znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego.
Karabin od 1993 r. był w posiadaniu amerykańskiego kolekcjonera - Christophera Gąsiora. Karabin, który wrócił do Polski, na początku 2013 r. został wystawiony na aukcji internetowej w USA. Działania mające na celu jego sprowadzenie do kraju podjęło Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ambasada RP w Waszyngtonie, we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zgodnie z postanowieniami ugody sądowej pomiędzy Ambasadą RP w Waszyngtonie i Christopherem Gąsiorem, dotychczasowym posiadaczem broni, a także w związku z rekompensatą pokrytą z funduszy Muzeum Historii Polski, 13 grudnia ub. r. karabin został przekazany Ambasadzie RP w Waszyngtonie. Na mocy ugody z właścicielem karabinu ustalono, że karabin inż. Maroszka będzie przechowywany w Muzeum Powstania Warszawskiego.
Józef Maroszek (1904 - 1985) – polski konstruktor broni. Przed kampanią wrześniową był zatrudniony w Instytucie Technicznym Uzbrojenia w Warszawie. Na przełomie lat 1938-1939 skonstruował karabin samopowtarzalny wz. 38M. Tuż przed wojną broń tę zaczęto produkować w Zbrojowni nr 2 na Pradze w Warszawie. Do 1939 r. wyprodukowano 55 egzemplarzy. W latach 1934-1935 opracował również karabin przeciwpancerny wz. 35 „Ur”. 16 września 1939 nastąpił atak samolotów hitlerowskich na pociąg, którymi ewakuowano Instytut. Maroszek celnymi strzałami z karabinu zabił wtedy strzelca pokładowego i ciężko ranił pilota, zmuszając go do lądowania. W czasie okupacji miał być przerzucony do Wielkiej Brytanii, lecz przeszkodziło temu aresztowanie łącznika. Po wojnie pracował jako docent na Politechnice Warszawskiej.
