Dyskusja: Żołnierze Wyklęci – dzielą czy łączą?

Ewidentnie wzrastająca pamięć o Żołnierzach Wyklętych i różne formy (także popkulturowe) upamiętnienia antykomunistycznych partyzantów, mogą rodzić pewne obawy. Pytaniem podstawowym jest: czy aby nie nazbyt jednowymiarowo spoglądamy na ich tragiczną historię? Nie chodzi tu rzecz jasna o jakikolwiek sprzeciw przed godnym uhonorowaniem tych ludzi. Rzecz w tym byśmy opowiadając o ich walce i śmierci, odkłamując zarazem wieloletnią narrację PRL, nie popadli z kolei w uświęcenie. W pokazywaniu losów „wyklętych” być może uję ukazania obok ich tragizmu także dylematów i ciemnych stron tejże partyzantki.

Decyzja o kontynuacji oporu nie była tak jednoznaczna i oczywista jak podczas okupacji niemieckiej czy radzieckiej lat 1939-1941. Podstawowym problemem było, że „wyklęci” walczyli teraz także z Polakami. Nawet jeśli przyjąć założenie, że ich przeciwnicy traktowani byli li tylko jako „czerwoni kolaboranci”, zdrajcy rządu emigracyjnego to jednak sytuacja ta mimo wszytko stwarzała ogromną dwuznaczność. Poza tym wzrastający obecnie ich kult (na czele z ustanowionym od 2011 r. przez sejm Narodowym Dniem Żołnierzy Wyklętych) nieuchronnie – chcąc nie chcąc – spycha historię legalnej opozycji grupującej się pod szyldem PSL-u na pobocze pamięci. To duża szkoda, gdyż ryzyko próby otwartej walki o władzę i politycznej rywalizacji z komunistami jakiej podjął się Stanisław Mikołajczyk również zasługuję na szacunek i swoje miejsce w historii Polski. Miejsce to wcale nie musi być w kontrze wobec tradycji podziemia antykomunistycznego, choć może rodzić wobec niego różne pytania.

Zapraszamy na debatę, która odbędzie się 8 maja 2014 roku o godz. 19:00 w Audytorium Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Debata odbędzie się w ramach cyklu Warszawa Dwóch Powstań.

Uczestnicy debaty: Anna Karolina Kłys, David Wildstein, Piotr Skwieciński, Marcin Zaremba

Prowadzenie: Mikołaj Mirowski