Data urodzenia:
1925-09-24
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Stanisław - Cecylia z domu Kossakowska
Wykształcenie do 1944 r.:
W 1943 r. ukończyła szkołę handlową i księgarską Goebetnera i Wolfa, kontynuowała naukę na kompletach prowadzonych przez Marię Opalańską, zakończonych w 1944 r. zdaniem egzaminu maturalnego.
Pseudonimy:
"Ryszarda Drutowska", "Rysia"
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od czerwca 1941 r. w Organizacji Małego Sabotażu "Wawer" (przełożone: Leontyna Urbanowicz "Bronka” i
Izabella Zajączkowska "Iza Podolska”): uczestniczy w akcjach Małego Sabotażu, pracuje z młodzieżą na terenie szkoły kierowanej przez dyr. Urbanowicz (wieczornice z okazji świąt narodowych, akcje uprzątania i dekorowania grobów na cmentarzu wojskowym i miejsc rozstrzeliwań na terenie stolicy). Współpracowała również z Patronatem Więziennym, dostarczając za pośrednictwem dyr. Urbanowicz paczki dla więźniów politycznych (fundusze na ten cel uzyskiwała z płatnych imprez artystycznych organizowanych na terenie szkoły). W ramach działalności konspiracyjnej ukończyła dwa kursy sanitarne (w Szpitalu Ujazdowskim i przy Krakowskim Przedmieściu 17). Podstawowe szkolenie wojskowe odbyła przy ul. Mostowej.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion "Dzik" WSOP (Wojskowa Służba Ochrony Powstania) - 12. kompania - drużyna sanitarna - komendantka "Iza Podolska"
Szlak bojowy:
Stare Miasto do 2.09.1944 r.
Odniesione rany:
4 sierpnia ranna w nogi (kolano i stopy) na rogu Bielańskiej i Senatorskiej, hospitalizowana w Szpitalu Maltańskim (ul. Senatorska 42) zajętym 6 sierpnia przez Niemców. 9 sierpnia udało jej się zbiec ze szpitala i dołączyć do batalionu "Dzik" na ul. Zapiecek.
Losy po Powstaniu:
Po nieudanej próbie przejścia kanałami do Śródmieścia, 2 września wyszła ze Starego Miasta z ludnością cywilną. Wywieziona transportem do Niemiec, przez kolejnych 8 miesięcy więziona w niemieckich obozach koncentracyjnych: KL Groß-Rosen, KL Ravensbrück (nr obozowy 65502) i Sachsenhausen-Oranienburg - komando Henningsdorf (nr 7183). W trakcie ewakuacji obozu w 1945 r. przeżyła "marsz śmierci”. Wyzwolona przez oddziały armii czerwonej 3 maja 1945 r. w wiosce pod Perkunem. 1 czerwca 1945 r. wróciła do Warszawy.
Losy po wojnie:
Po wojnie związana z rynkiem księgarskim: organizuje spółdzielcze księgarnie wzorcowe, pierwszą obwoźną sprzedaż książek na peryferiach Warszawy i pierwsze wielkie kiermasze książek w stolicy i na terenie województwa, w późniejszych latach zajmuje się upowszechnianiem czytelnictwa na wsi, w wojsku i w zakładach pracy. Związana zawodowo ze Spółdzielnią Księgarsko-Wydawniczą "Światowid”, "Domem Książki”, "Ruchem” oraz "Instytutem
Wydawniczym Związków Zawodowych”. W 1955 r. poślubiła Jana Szydluka, w okresie okupacji oficera Komendy Głównej Batalionów Chłopskich. W związku ze złym stanem zdrowia w 1981 r. przechodzi na wcześniejszą emeryturę. Na emeryturze poświęca się pracy społecznej na rzecz środowiska AK. Wraz z kolegami doprowadza do urządzenia Kwatery Zgrupowania AK "Róg” na Powązkach Wojskowych, zawieszenia tablic pamiątkowych na Zamku Królewskim i Katedrze św. Jana. Jej osobistą zasługą jest umieszczenie dwóch innych tablic: na Starej Prochowni przy ul. Boleść i na Dzwonnicy Katedralnej przy ul. Świętojańskiej. Była inicjatorką i wniosła znaczny wkład w przygotowanie
monografii batalionu WSOP "Dzik”. Samodzielnie opracowała 452 biogramy żołnierzy tego batalionu, zgromadziła tez wspomnienia uczestników Powstania, przygotowała kompletny maszynopis gotowy do druku, zdobyła dotacje i doprowadziła do wydania monografii w 1994 r. Jest członkiem-założycielem Związku Powstańców Warszawskich. Przez dwie kadencje była członkiem Prezydium Zarządu Głównego. Jest działaczką Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, członkiem Zarządu Okręgu Warszawa. Od 1989 r. pełni funkcje prezesa Środowiska Zgrupowania AK "Róg” przy ŚZŻAK. Jest również członkiem Związku Inwalidów Wojennych i Polskiego Związku b. Więźniów Politycznych, Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. W latach 1988-1995 była Przedstawicielem na Kraj Fundacji Teresy i Zdzisława Knoblów z Kanady (wmurowano liczne tablice pamiątkowe i wykonano ponad 70 sztandarów, które przekazano różnym jednostkom AK, przekazano również stypendia studentom historii kilku uniwersytetów na prace związane z
tematyką akowską). W 2001 r. otrzymała awans na stopień porucznika
Nazwisko po mężu:
Maria Szydluk
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (1944), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Partyzancki, Medal Wojska (po raz 1, 2 i 3), Medal za Warszawę, Medal X-lecia PRL, Medal XXX-lecia PRL, Złota Odznaka "Wzorowy Księgarz”, Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury, Odznaka 36-go pułku
Piechoty Legii Akademickiej, Odznaka "Akcja Burza”, Odznaka Weterana Walk o Niepodległość, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach, w grobie rodzinnym
Źródła:
MPW-teczka, nekrolog w prasie - data emisji 24.07.2013
Archiwum Historii Mówionej:
