Data urodzenia:
1921-07-01
Funkcja:
dowódca kompanii
Stopień:
porucznik rezerwy łączności
Miejsce urodzenia:
Zakręt koło Otwocka
Imiona rodziców:
Leon - Stefania
Wykształcenie (w tym wojskowe) do 1939 r:
Był uczniem V Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Księcia Józefa Poniatowskiego przy ul. Lisa Kuli 16. W gimnazjum należał do 14. Warszawskiej Drużyny Harcerzy. Maturę zdał w maju 1938 r. po czym, zgodnie z obowiązującym wówczas prawem, przed rozpoczęciem studiów przeszedł roczne szkolenie wojskowe w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności w Zegrzu.
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
We wrześniu 1939 r., jako plutonowy podchorąży służył w plutonie łączności artylerii dywizyjnej 20. Dywizji Piechoty. Brał udział w bitwie pod Zegrzem, następnie walczył na Pradze, w obronie prawobrzeżnej części stolicy, dowodząc plutonem telefoniarzy.
Praca w okresie okupacji 1939-1944:
Pracował jako urzędnik - inspektor celny w 36 Urzędzie Skarbowym Warszawa-Żoliborz, mieszczącym się na rogu pl. Inwalidów i ul. Czarnieckiego.
Nazwisko konspiracyjne:
Biegeisen
Pseudonimy:
"Łącki", "Lucjan"
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od marca 1940 roku. Wraz z grupą kolegów z Gimnazjum Poniatowskiego wszedł w skład żoliborskiego oddziału Związku Walki Zbrojnej "Kotłownia" - kolejne kryptonimy: "Fabryka", a od wiosny 1941r. - "Batalion Ochrony Sztabu" ("Baszta"), podporządkowany Komendzie Głównej ZWZ - AK. W "Baszcie" dowodził plutonem, a następnie kompanią łączności K-4 w batalionie "Karpaty". W swoim plutonie zorganizował szkolenie z zakresu obsługi stacji nadawczo-odbiorczych UKF i polowych central telefonicznych. Sam organizował wyposażenie plutonu - początkowo głównie na bazie polskich aparatów wojskowych, które ocalił we wrześniu 1939 r. z Dowództwa Obrony Warszawy. W późniejszym okresie sprzęt plutonu powiększał się o aparaty zakupione od Niemców oraz pochodzące z produkcji konspiracyjnej (stacje UKF). W lutym 1944 r. wziął ślub z łączniczką swojej kompani
Danutą Frydrych ps "Hanka". Gdy wiosną w kompanii nastąpiła groźna "wsypa", młodzi małżonkowie zagrożeni aresztowaniem przez Gestapo na pewien czas wyjechali z Warszawy do Świdra. W lipcu powrócili do stolicy. W tym czasie dowodzona przez niego kompania K-4 przekroczyła już stan 100 wyszkolonych żołnierzy-łącznościowców.
Oddział:
Komenda Główna Armii Krajowej - pułk "Baszta" - batalion "Karpaty" - kompania K-4 (łączności) - dowódca.
Szlak bojowy:
Mokotów - kanały - Śródmieście Południe
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji w niewoli niemieckiej - jeniec Stalagu 344 Lamsdorf (Łambinowice), 19 października 1944 r. w grupie 592 jeńców został przeniesiony do Oflagu VII A Murnau. Wyzwolony 29.04.1945 r. przez wojska amerykańskie.
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu wyjechał do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do II Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 1946 r stacjonował we Włoszech. Po powrocie do kraju (1947) rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1952 r. uzyskał tytuł magistra. W latach 1950-1954 był redaktorem Państwowego Instytutu Wydawniczego (PIW). Od połowy lat 50. związany się z literaturą i filmem. W latach 1957-1965 był kierownikiem literackim Zespołu Filmowego "Kamera". Od 1972 do 1974 pełnił funkcję kierownika artystycznego w Zespole Filmowym "Panorama", a w latach 1977-1981 w Zespole Filmowym "Iluzjon". Od 1969 do 1974 przewodniczył Sekcji Autorów Scenariuszy. Był znanym i cenionym pisarzem oraz scenarzystą. Na podstawie jego scenariuszy powstało kilkadziesiąt filmów fabularnych, m.in.: "Kanał" (1957) w reżyserii Andrzeja Wajdy, "Człowiek na torze" (1956), "Eroica" (1957) i "Zezowate szczęście" (1960) - w reżyserii Andrzeja Munka, "Zamach" (1958) w reżyserii Jerzego Passendorfera, "Akcja pod Arsenałem" (1977) w reżyserii Jana Łomnickiego, "Godzina W" (1979) w reżyserii Janusza Morgensterna. Szczególną pozycję w jego dorobku filmowym zajmują "Urodziny młodego warszawiaka" (1980) w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich. W filmie tym pojawia się wiele wątków autobiograficznych ukazujących wojenne losy Jerzego Stawińskiego. Ostatnim jego filmem był obraz "Jutro idziemy do kina" (2007) w reżyserii Michała Kwiecińskiego. Od lat 60. współpracował także z Teatrem Telewizji, który w 1994 r. wystawił jego "Ziarno zroszone krwią" - dramat ukazujący ostatni tydzień lipca 1944 r. w okupowanie Warszawie, i warunki w jakich Komendzie Głównej AK oraz Delegaturze Rządu na Kraj przyszło podjąć dramatyczną decyzję o rozpoczęciu Powstania w stolicy.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (1939), Krzyż Zasługi z Mieczami (1943), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1959), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1963), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1975), Warszawski Krzyż Powstańczy.
Nagrody i wyróżnienia:
1977 - Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia, 1979 - Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy, 1979 - "Złote Grono" na XI LLF w Łagowie za twórczy wkład scenopisarski w dorobek polskiej szkoły filmowej, 1981 - Odznaka "Zasłużony Działacz Kultury", 2005 - Nagroda Honorowa "Pióro Mistrza" za całokształt twórczości na Lecie Filmów w Toruniu, 2006 - Złoty Medal Gloria Artis, 2010 - Polska Nagroda Filmowa "Orzeł" w kategorii: "Nagroda za Osiągnięcia Życia"; za rok 2009, nagroda została ogłoszona 24.02.2010 r.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku :
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, fotografia portretowa ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IH/1075
Archiwum Historii Mówionej:
