Pseudonim:
"Iga"
Data urodzenia:
1924-12-10
Data śmierci:
2018-01-16
Funkcja:
sanitariuszka
Stopień:
strzelec
Legitymacja:
2378
Pseudonimy:
"Sektor", "Kwadrat", "799", "Iga"
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Dominik - Anna z domu Małaszek
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od 1 kwietnia 1943 - Narodowa Organizacja Wojskowa / Armia Krajowa - batalion NOW-AK "Gustaw" - 2. kompania "Genowefa". Podczas okupacji odbyła szkolenie sanitarne w Szpitalu Dziecięcym przy ul. Kopernika 43 w Warszawie.
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Patrol sanitarny, do którego należała Jadwiga początkowo miał czekać na godzinę „W” na ul. Koziej 7, ostatecznie jednak na miejsce zbiórki wyznaczono mieszkanie pchor. „Nieprzemakalnego” z kompanii „Genowefa” na ulicy Czerwonego Krzyża. W mieszkaniu tym stawiły się: Teresa Heindrich (po wojnie Falęcka), Teresa Luboradzka (po mężu Łubek), Maria Poczobutt - Odlanicka, Jadwiga Skrzydłowska i jeszcze jedna z dziewcząt, której nazwiska nie udało się ustalić. Kiedy przed godziną „W” rozległy się strzały, sanitariuszki daremnie czekały na łącznika, który miał je zaprowadzić do kompanii. Ostatecznie 2 sierpnia po naradzie zdecydowały przejść do Szpitala Dziecięcego przy ul. Kopernika 43, w nadziei zastania tam dr Tabeńskiego, który wskaże co robić dalej. Wraz z pięcioma sanitariuszkami z patrolu „Genowefy” poszedł pchor. Stefan Skulski ps. „Nieprzemakalny”. Grupa dotarła na Kopernika około południa. Doktor Tabeński zatrzymał dziewczęta, zaś pchor. Stefan Skulski przeszedł w parę godzin później na ul. Czackiego, łącząc się ze swoją kompanią (źródło: Robert Bielecki: "Gustaw" - "Harnaś" dwa powstańcze bataliony, PIW 1989)
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Harnaś" - sanitariat - Szpital Polowy ul. Kopernika 43, następnie Szpital Polowy ul. Konopczyńskiego 3/5, komendant dr Stefan Żegliński "Stefan"
Szlak bojowy:
Powiśle - Śródmieście Północ
Warszawski Korpus Armii Krajowej (od 20.09.1944):
28. Dywizja Piechoty AK im. Stefana Okrzei - 36. pułk piechoty Legii Akademickiej
Losy po Powstaniu:
Wyjechała z Warszawy z rannymi.
Odznaczenia i awanse:
Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Partyzanckim. Awansowana do stopnia podporucznika WP w stanie spoczynku.
Nazwisko po mężu:
Jadwiga Kozłowska - wyszła za mąż prof. nauk med. Stanisława Kozłowskiego
Miejsce pochówku :
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach - kolumbarium Panteonu Żołnierzy Polski Walczącej
Informacje dodatkowe:
Szpital Dziecięcy przy ul. Kopernika 43 był jednym z najważniejszych szpitali powstańczych w rejonie Nowego Światu i Powiśla. Już w połowie sierpnia liczba przebywających tam rannych wzrosła do tego stopnia, że podjęto decyzję o utworzeniu filii szpitala. Została ona zorganizowana w kamienicy przy ul. Konopczyńskiego 5/7, a jej kierownictwo objął dr Stefan Żegliński (dotychczasowy zastępca komendanta Szpitala Dziecięcego). Pod jego opieką znalazł się także pobliski punkt opatrunkowy przy ul. Konopczyńskiego 3, funkcjonujący od 6 sierpnia 1944. Jadwiga Skrzydłowska "Iga" weszła w skład personelu sanitarnego tegoż szpitala. 3 września, gdy niemiecki ostrzał nasilił się, pacjentów przeniesiono do schronu znajdującego się dwa piętra pod kamienicą nr 5/7. Po trzech dniach wkroczyli Niemcy. Dr Żegliński wynegocjował ewakuację rannych i personelu - prawie 200 osób. Jadwiga Kozłowska-Skrzydłowska ps. „Iga” w szpitalu polowym na Konopczyńskiego pracowała, aż do jego ewakuacji w dniu 6 września 1944 roku.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, fot. MPW-zbiory, materiały Ewy Orlikowskiej - Krasnowolskiej, nekrolog prasowy - data emisji 19.01.2018
Publikacje :
Robert Bielecki: "Gustaw" - "Harnaś" dwa powstańcze bataliony" PIW, 1989 r.
Archiwum Historii Mówionej:
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Fotografia z Powstania Warszawskiego autorstwa Zygmunta Sowińskiego ps. "Ostoja". 1-6 września 1944 r. -  Powiśle, ul. Konopczyńskiego. Sanitariuszka Jadwiga Kozłowska-Skrzydłowska "Iga" w szpitalu polowym na ul. Konopczyńskiego 5/7. Fot. ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/8733

Fotografia z Powstania Warszawskiego autorstwa Zygmunta Sowińskiego ps. "Ostoja". 1-6 września 1944 r. - Powiśle, ul. Konopczyńskiego. Sanitariuszka Jadwiga Kozłowska-Skrzydłowska "Iga" w szpitalu polowym na ul. Konopczyńskiego 5/7. Fot. ze zbiorów Fototeki MPW, sygn. MPW-IN/8733

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, zbiór Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, zbiór Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej

Nasz newsletter