Irena Meremińska (Adina Blady-Szwajgier)

"Inka"

lekarz

Warszawa

Icchak Szwajgier – Stefania

Uczęszczała do gimnazjum dla dziewcząt żydowskich Jehudija, kierowanego przez jej matkę Stefanię Szwajgier (1890-1942). W 1934 r., po maturze, rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W dniu wybuchu wojny była studentką 16. trymestru - studia ukończyć miała w roku akademickim 1939/1940.

We wrześniu 1939 r. wraz z mężem uciekła na wschód, początkowo do Białegostoku, a następnie do Lwowa. Stamtąd zawrócili jednak do Białegostoku, a Adina pod koniec grudnia 1939 r. powróciła do Warszawy. Od 11 marca 1940 r. pracowała w Szpitalu Dziecięcym im. Bersohnów i Baumanów (Śliska 51), którym kierowała dr Anna Braude-Heller. Od jesieni 1941 r. przeniosła się do jego nowo utworzonej filii przy ul. Leszno. Opiekowała się dziećmi z gruźlicą, tyfusem oraz chorobą głodową. Latem 1942 r. szpital został przeniesiony na ul. Stawki, tuż obok Umschlagplatzu. 29 lipca 1942 r. Adina straciła matkę, którą Niemcy zabrali z domu na Umschlagplatz (z niem. plac przeładunkowy), a stamtąd do obozu zagłady Treblinka II. Adina wraz z innymi lekarzami podała dziecięcym pacjentom szpitala śmiertelną dawkę morfiny. W ten sposób chciała uchronić ich przed zastrzeleniem albo śmiercią w komorach gazowych. 25 stycznia 1943 r. na polecenie Marka Edelmana Adina wyszła z getta. Zamieszkała u Marii Sawickiej przy ul. Dzielnej, a następnie przy ul. Miodowej 24 oraz czasowo w Międzylesiu. Pracowała jako łączniczka Żydowskiej Organizacji Bojowej – jeździła na prowincję, dostarczała fałszywe kenkarty i metryki, zdobywała pieniądze. Tuż przed wybuchem powstania w getcie warszawskim przemycała także broń i amunicję. W lipcu 1943 r. odprowadziła do Hotelu Polskiego swojego męża Stefana Szpigielmana. Na przełomie 1943 i 1944 r. zatrudniła się jako świetliczanka w ochronce Rady Głównej Opiekuńczej przy klasztorze salezjanów na Powiślu. Wiosną 1944 r. związała się z Bernardem Goldsteinem (1889-1959).

Warszawa, ul. Miodowa 24

"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Grupa "Północ" - Szpital Polowy ul. Miodowa 24; w Śródmieściu Szpital Polowy ul. Mokotowska 55

Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe

Wyszła z Warszawy 11.10.1944 r. w grupie lżej rannych i personelu szpitala, ewakuowanego do Milanówka. Do końca okupacji niemieckiej mieszkała w Grodzisku. Pod koniec stycznia 1945 r. zatrudniła się w Centralnym Komitecie Żydów w Polsce jako referent do spraw dziecięcych i pediatra.

Dyplom ukończenia studiów otrzymała na Akademii Medycznej w Łodzi 17 kwietnia 1951 roku. Do emerytury pracowała jako lekarka w różnych ośrodkach medycznych w Łodzi, Łagiewnikach i Szczecinie, początkowo jako ftyzjopediatra, a po 1968 r. jako lekarka szkolna. Swoje wspomnienia, dotyczące głównie czasów II wojny światowej („I więcej nic nie pamiętam”) spisała w 1988 r. będąc pacjentką Marka Edelmana na oddziale kardiologicznym szpitala w Łodzi. Ukazały się one po raz pierwszy w tzw. drugim obiegu w ramach „Zeszytów Niezależnej Myśli Lekarskiej”.

Nazwisko konspiracyjne z okresu okupacji niemieckiej, pod którym występowała także w czasie Powstania Warszawskiego: dr Irena Meremińska. Znana także jako Irena Meremińska – Świdowska. Właśc. Adina Blady-Szwajgier (Szwajger), I-voto Szpigielman - w lipcu 1939 r. wyszła za mąż za Stefana Szpigielmana, który w czasie wojny pełnił funkcję urzędnika średniego szczebla w Wydziale Pracy Rady Żydowskiej. Chcąc się uratować Szpigielman przy pomocy Ireny (Adiny) zgłosił się do Hotelu Polskiego w nadziei na ewakuację. Jednak miejsce to zapisało się w historii jako miejsce pułapki dla Żydów ukrywających się wiosną 1943 roku po aryjskiej stronie. Zgłaszając się do Hotelu Polskiego oddawali się w ręce władz niemieckich, które internowały ich w budynku przy Długiej, a potem stopniowo wywoziły do obozów koncentracyjnych w Vittel oraz Bergen-Belsen. Stafan Szpigielman prawdopodobnie zginął w KL Auschwitz. II-voto Świdowska – jej drugim mężem był Władysław Świdowski „Wik”, „Sławski” (1914-1981), prawnik, socjalista, polski łącznik ŻOB, który ukrywał Żydów zbiegłych z getta. Uczestnik Powstania Warszawskiego na Starym Mieście.

Łódź

Warszawa. Pochowana została w „kwaterze bundowskiej” na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej.

Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Meremińska Irena (Blady-Szwajgier Adina), Muzeum Powstania Warszawskiego, Archiwum Historii Mówionej, relacja Joanny Chyły z domu Pyziak ps. Pyzia,” sanitariuszki szpitali polowych Miodowa 24 i Mokotowska 55, Toruń, 14 sierpnia 2008 roku, Blady-Szwajger A., I więcej nic nie pamiętam, Warszawa 2010, Jan Bohdan Gliński, Lekarka z getta warszawskiego w: Bunt Młodych Duchem Nr 67 (3/2012), Wydawca: Oddział Warszawski Towarzystwa Wolnej Wszechnicy Polskiej.