Data urodzenia:
1919-01-01
Miejsce urodzenia:
Homel (obecnie Białoruś) inne wersje: Warszawa *
Imiona rodziców:
Natan Feliks (zm. ok. 1924) - Cecylia Edelman z domu Percowska
Okupacja niemiecka 1939-1944:
W czasie II wojny światowej należał do Powszechnego Żydowskiego Związku Robotniczego (Bund), w 1942 był wśród założycieli Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB). Pracował m.in. jako goniec w Szpitalu Bersohnów i Baumanów. Uczestnik powstania w warszawskim getcie (od 19 kwietnia 1943 do 10 maja 1943), a po śmierci Mordechaja Anielewicza ostatni przywódca bojowników ŻOB podczas powstańczych walk. 10 maja 1943 wraz z grupą żydowskich bojowników przedostał się kanałami na ulicę Prostą. Rok później - uczestnik Powstania Warszawskiego.
Oddział:
Walczy jako członek ŻOB podporządkowanej Armii Ludowej na Starym Mieście, prawdopodobny przydział: Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - III batalion AL (Armia Ludowa) - pluton ŻOB
Szlak bojowy:
Stare Miasto - kanały - Żoliborz
Losy po Powstaniu:
Po Powstaniu Warszawskim Marek Edelman wraz z grupą powstańców (m.in. Cywią Lubetkin i kilkoma przyjaciółmi) ukrywał się na Żoliborzu w willi przy ul. Promyka 43. W połowie listopada (gdy po sześciu tygodniach zabrakło im wody i żywności), zdecydowali się opuścić zburzoną Warszawę. Wywiezieni z miasta przez przyjaciół z AK trafili do obozu w Pruszkowie, gdzie pracowała doktor Margolis (matka przyszłej żony Edelmana), a następnie do szpitala w Boernerowie. Zamieszkali w Grodzisku Mazowieckim. Tam zastało ich wyzwolenie.
Losy po wojnie:
Ożenił się z Aliną Margolis (1922 - 2008). Lekarz kardiolog. Od 1946 na stałe zamieszkał w Łodzi. Współpracownik KOR, działacz "Solidarności", Unii Demokratycznej, Unii Wolności. Autor książek: "Getto walczy. Udział Bundu w obronie getta warszawskiego" (Wydawnictwo CK Bund, Łódź 1945), " I była miłość w getcie" (spisana przez Paulę Sawicką - wyd. Świat Książki 2009). Jego losy opisała również Hanna Krall w wywiadzie pt. "Zdążyć przed Panem Bogiem" (pierwsze wydanie - Wydawnictwo Literackie 1977).
Odznaczenia:
Kawaler Orderu Orła Białego (1998), doktor honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i Uniwersytetu Yale
Informacje dodatkowe:
* Data i miejsce urodzenia nieznane, przyjęto 1 stycznia 1919 w Homlu. Inna podawana data to 1 stycznia 1922 w Warszawie.
Miejsce śmierci:
Warszawa.
Miejsce pochówku:
Pochowany 9 października 2009 r. na Cmentarzu Żydowskim przy ulicy Okopowej 49/51 w kw. XII
Źródła:
Nekrolog w prasie, data emisji 07.10.2009
Publikacje:
Witold Bereś, Krzysztof Burnetko, "Marek Edelman. Życie. Po prostu", Wyd. Świat Książki, Warszawa 2008
![Fot. Witold Rozmysłowicz [PAP].](https://f.1944.pl/BiogramPhotos/8/e/f/8efaa496de72dc62809f475c819b63bb-1af40-fill-1920-0-wm.jpg)
