Data urodzenia:
1923-04-18
Pseudonimy:
"Pająk", "Basia"
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Czesław - Cecylia z domu Wójcik
Wykształcenie do 1944 r.:
Uczennica gimnazjum sióstr Nazaretanek, które ukończyła w 1939 roku uzyskawszy małą maturę. W czerwcu 1939 roku zdała do państwowego liceum matematyczno-fizycznego im. Marii Konopnickiej. "Dużą" maturę zdała już w czasie okupacji - w 1941 roku i we wrześniu'41 wstąpiła na Kursy Rysunku Technicznego Jagodzińskiego, gdzie był Wydział Budowlany i Wydział Mechaniczny. Wykładowcami w szkole byli profesorowie Politechniki Warszawskiej, m.in. prof. Stefan Bryła, który opracował konstrukcję warszawskiego Prudentialu. Na przełomie 1941 i 1942 roku Barbara Piotrowska została łączniczką profesora Bryły (dyrektora Departamentu Robót Publicznych i Odbudowy w Delegaturze Rządu Londyńskiego, wykładowcy tajnego nauczania dla studentów Politechniki Warszawskiej, dwukrotnie aresztowanego przez gestapo, rozstrzelanego przez Niemców 3 grudnia 1943 r.)
Udział w konspiracji 1939-1944:
Warszawski Okręg Armii Krajowej - batalion "Wigry".
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Irlandzka 8 m.12
Miejsce koncentracji na godzinę „W”:
1 sierpnia 1944 stawiła się na koncentracji plutonu sanitarno-łącznościowego przy ul. Kilińskiego 1. Od 2 do 6 sierpnia pełniła służbę sanitariuszki w szpitalu na ul. Mariańskiej 1. 7 sierpnia po powrocie na Stare Miasto otrzymała przydział jako sanitariuszka do II plutonu kompanii szturmowej Batalionu „Wigry”.
Oddział:
Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion "Wigry" - kompania szturmowa - II pluton - sanitariuszka
Szlak bojowy:
Stare Miasto do 2.09.1944 r. - 2 września po wycofaniu się oddziałów powstańczych ze Starego Miasta pozostała dobrowolnie z ciężko rannymi kolegami, których nie można było ewakuować kanałami. Po wkroczeniu Niemców na Starówkę, razem z koleżanką Janiną Gruszczyńską ps. „Janka”, usiłowała ratować rannych przed egzekucją i spaleniem wynosząc ich z płonących domów przy ul. Kilińskiego 1- 3 i Długiej 7 (Pałac Raczyńskich - w Powstaniu Centralny Szpital Chirurgiczny nr 1)
Losy po Powstaniu - relacja:
"Janka „Ikara” doniosła do Karmelitów. Tam był krótki przystanek, pytała się „Ikara”: „Czy chcesz zostać, czy chcesz iść z nami?” On po tym co widzieliśmy na Długiej powiedział: „Chcę iść z wami.” „To cię jeszcze poniosę.” Wzięła go na plecy i szła z „Ikarem” na plecach. Z tym, że na początku mu powiedziała, jak on ją chwycił za szyję i on leżał na jej plecach, ona szła przygięta do przodu: „Wiesz „Ikar”, ale tak dalej cię nie poniosę, będzie bolało, ale muszę cię wziąć pod kolana, inaczej nie dam rady.” On miał całe nogi w bandażach.. Ona tak go niosła przez Plac Piłsudskiego, potem kierowano nas przez Ogród Saski poza Pałacem Bruhla, potem Plac Żelaznej Bramy... Wiem, że wychodziliśmy na ulicę Elektoralną. Tam przy kościele Boromeusza był znowu przystanek. Ponieważ tam też wydawało się Jance niebezpiecznie, bo Ukraińcy się szwendali, Niemcy wyciągali ludzi, wzięła go znowu na plecy i szli dalej ulicą Chłodną i dotargała go aż mniej więcej do ulicy Wolskiej. Tam trafiły na wózek dwukołowy, który pchał przed sobą dosyć dobrze zbudowany mężczyzna, wózek [był] załadowany rannymi ludźmi. Janka, wbrew oponentom, wsadziła „Ikara” na wózek za cenę pchania wózka razem z Wisią i z tym człowiekiem. Dotarli do pociągu. Potem do Pruszkowa. Moje koleje były trochę inne. Przypadkowo z nimi się spotkałam. Przechodziłam przez kościół Świętego Wojciecha, tam się zatrzymałam. Szukałam ciągle Janki, Wisi, pani Faryaszewskiej, „Ikara”. Wiedziałam, że idą przede mną. Tam ich nie znalazłam. Wydostałam się z kościoła z grupą Rosjan, którzy mieli przy sobie dokumenty i byli przepuszczani przez bramę. Tak zwani Biali Rosjanie byli na innych warunkach niż my Polacy. Korzystając z nieuwagi esesmana , który sprawdzał przy bramie ich dokumenty prześlizgnęłam się za jego plecami, dołączyłam do grupy i razem z nimi szłam ulicą Bema. Od grupy odłączyłam się na Dworcu Zachodnim, potem pociągiem dotarłam do obozu w Pruszkowie. Jak nas wysadzili z pociągu, to było już zupełnie ciemno, znowu wśród tłumu ludzi szukałam Janki i moich, ale ich nie było. Trafiłam na wóz konny z rannymi. Poszłam za wozem sadząc, że wóz mnie dowiezie do szpitala. Potem wsiadłam na wóz i wóz się zatrzymał przed halą numer dwa albo jeden. To były jedyne hale skąd oficjalnie zwalniano ludzi z obozu. Tam był nasz personel, nie tylko niemiecki, ale przede wszystkim polski personel, który starał się o przepustki głównie dla młodzieży. Wpisywali – byłam chora na gruźlicę, Janka była z zabandażowaną głową i ranna. Tym sposobem wydostałyśmy się z Pruszkowa. Potem nas w Pruszkowie z mieszkania prywatnego zabrali w łapance, wywieźli do obozu we Wrocławiu. Byłyśmy tam trzy miesiące. Planowałyśmy ucieczkę od samego początku. Pracowałyśmy w fabryce Famo-Werke, Janka w biurze, ja w fabryce. Pierwsza nasza ucieczka 28 października 1944 roku się nie udała, złapano nas w pociągu, nie miałyśmy żadnych przepustek, odstawili na gestapo w Opolu, to też są różne historie. Potem druga ucieczka się udała, znalazłyśmy się w Sosnowcu, a potem przez zieloną granicę do Krakowa i Nowego Targu. W Nowym Targu Janka miała rodzinę, do wejścia wojsk radzieckich byłyśmy w Nowym Targu, a już 30 stycznia 1945 roku na piechotę wyruszyłyśmy do Warszawy. [Do Warszawy przybyłyśmy 10 lutego 1945 roku]." [źródło: MPW-AHM]
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Partyzancki, Medal za Warszawę.
Nazwisko po mężu:
Gancarczyk
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW. MPW-zbiory: MPW-A-6083 (P/5876/07) - karta rozpoznawcza, nr rozpoznawczy 7581, wystawiona na nazwisko Barbara Konarzewska (fałszywe nazwisko Barbary Piotrowskiej, obecnie Gancarczyk, z fikcyjną datą urodzenia, 08.05,1923).Dokument wystawiony po Powstaniu Warszawskim, datowany na 16.01.1945 r. Na dole wycięta niemiecka gapa. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego,dar p. Barbary Gancarczyk.
Publikacje:
Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego - Powstanie Warszawskie i medycyna, wydanie II, Warszawa 2003 r.
Archiwum Historii Mówionej:
