Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Przerwa na posiłek. Grupa Powstańców z kompanii "Koszta" odpoczywająca pod kamienicą przy ul. Zgoda 15. Na pierwszym planie od lewej: plut. pchor. Włodzimierz Radajewski "Rataj" i kpr. Andrzej Główczewski "Marek"
Nr inwentarzowy: MPW-IN/496Data wykonania: połowa września 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ludność cywilna pomaga w budowie barykady nieopodal kamienicy przy ulicy Zgoda 1
Nr inwentarzowy: MPW-IN/497Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ludność cywilna pomagająca w budowie ziemnej barykady na ulicy Siennej. W tle widoczny fragment kamienicy nr 3
Nr inwentarzowy: MPW-IN/498Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ludność cywilna pomagająca w budowie ziemnej barykady na ulicy Siennej, na wysokości bramy kamienicy nr 1. Na zasłoniętej deskami witrynie sklepowej widoczny plakat autorstwa Witolda Chmielewskiego "Każdy pocisk, jeden Niemiec", obok na ścianie afisz "Nie ujdą kary"
Nr inwentarzowy: MPW-IN/499Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Gmach Poczty Głównej przy placu Napoleona 8. Ujęcie z wylotu ul. Sienkiewicza, zamkniętego barykadą z płyt chodnikowych, w kierunku północno-wschodnim. Na budynku widoczna zatknięta biało-czerwona flaga
Nr inwentarzowy: MPW-IN/500Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Grupa powstańców na zadymionym placu Napoleona. W tle fasada gmachu Poczty Głównej pod nr. 8 z zatkniętą na szczycie flagą biało-czerwoną. Ujęcie z wylotu ulicy Boduena w kierunku północno-wschodnim
Nr inwentarzowy: MPW-IN/501Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Akcja gaśnicza na placu Napoleona. Powstańcy przy motopompie, obok ciężarówki straży ogniowej. Ujęcie z wylotu ulicy Boduena w kierunku północnym. Po prawej widoczny fragment gmachu Poczty Głównej (pl. Napoleona 8), w tle za drzewami płonąca kamienica Straklińskiego przy ul. Mazowieckiej 2, róg Świętokrzyskiej 22
Nr inwentarzowy: MPW-IN/502Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Akcja gaśnicza na placu Napoleona. Powstańcy przy motopompie, obok ciężarówki straży ogniowej. Ujęcie z wylotu ulicy Boduena w kierunku północnym. Po prawej widoczny fragment gmachu Poczty Głównej (pl. Napoleona 8), w tle za drzewami płonąca kamienica Straklińskiego przy ul. Mazowieckiej 2, róg Świętokrzyskiej 22
Nr inwentarzowy: MPW-IN/503Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Dymy pożarów na niebie obserwowane spod gmachu Filharmonii na ul. Jasnej 5. Ujęcie w kierunku północno-wschodnim. U dołu na pierwszym planie drewniana latryna, za nią po prawej szyld baru Watra. W tle nad drzewem widoczna ozdobna kopuła narożnika kamienicy Towarzystwa Ubezpieczeń "Vesta" przy ul. Moniuszki 6, róg Jasnej 14, z...
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Dymy pożarów na niebie obserwowane spod gmachu Filharmonii na ul. Jasnej 5. Ujęcie w kierunku północno-wschodnim. U dołu na pierwszym planie drewniana latryna, za nią po prawej szyld baru Watra. W tle nad drzewem widoczna ozdobna kopuła narożnika kamienicy Towarzystwa Ubezpieczeń "Vesta" przy ul. Moniuszki 6, róg Jasnej 14, za nią na lewo maszt z flagą biało-czerwoną na dachu budynku Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential" przy placu Napoleona 9
Czytaj więcej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/504Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Powstaniec wciągający wąż strażacki na balkon gmachu dawnego Banku Pierwszego Warszawskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu przy pl. Napoleona 7. W tle zasnuty dymem, płonący gmach Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential" pod nr. 9
Nr inwentarzowy: MPW-IN/505Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Płonący gmach Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential" przy placu Napoleona 9
Nr inwentarzowy: MPW-IN/506Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Płonący gmach Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential" przy placu Napoleona 9. Po lewej fragment narożnika kamienicy Goldstanda pod nr. 5 za nim wylot ul. Moniuszki i narożny budynek dawnego Banku Pierwszego Warszawskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu pod nr. 7
Nr inwentarzowy: MPW-IN/507Data wykonania: połowa sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Ppor. Eugeniusz Lokajski „Brok” urodził się 14 grudnia 1908 r. w Warszawie. W wieku 16 lat, wstąpił do klubu sportowego „Warszawianka”, gdzie trenował m.in. bieganie, pływanie i piłkę nożną. W 1928 r. zdał maturę w ewangelickim gimnazjum im. Mikołaja Reja i rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej. W latach 1931-1932 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Po powrocie do Warszawy podjął studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego (CIWF), gdzie w 1934 r. został asystentem – instruktorem lekkiej atletyki. W tym czasie podjął także pracę nauczyciela wychowania fizycznego w swoim dawnym gimnazjum. W latach 1934-1937 odniósł wiele sukcesów w zawodach sportowych, m.in.: mistrzostwo Polski w rzucie oszczepem (1934), wicemistrzostwo świata w pięcioboju w Budapeszcie (1935), rekord Polski w rzucie oszczepem – nie pokonany przez 17 lat (1936), udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie (1936), wygrana w rzucie oszczepem podczas trójmeczu lekkoatletycznego Grecja – Polska – Czechosłowacja w Atenach (1937). We wrześniu 1939 r. był dowódcą plutonu w 35 Pułku Piechoty w rejonie Brześcia. Wzięty do niewoli, w październiku 1939 r. przedostał się do Warszawy. Przez pierwsze lata okupacji ukrywał się, pracując jako robotnik w Paprotni pod Warszawą. Później zorganizował pracownię fotograficzną przy ulicy Berezyńskiej na Saskiej Kępie i utrzymywał się głównie z fotografii teatralnej. W 1942 r. otworzył zakład fotograficzny w mieszkaniu matki przy ulicy Łuckiej 2 w Śródmieściu. Prowadził konspiracyjne zajęcia sportowe nad Wisłą pod oficjalnym szyldem „Punkt mycia i kąpieli”. Wykładał także na tajnych kompletach Akademii Wychowania Fizycznego. W tym czasie oficjalnie pracował jako nauczyciel gimnastyki w Prywatnej Szkole Powszechnej im. Mikołaja Reja. Od stycznia 1944 r. zaprzysiężony na żołnierza Armii Krajowej (AK), zastąpił swojego brata, Józefa, poległego 23 grudnia 1943 r. w starciu z Niemcami. Został dowódcą plutonu w 3 kompanii Praskiej, wchodzącej w skład I Batalionu Rejonu III Rembertów, VII Obwodu Armii Krajowej „Obroża”. W Powstaniu był oficerem łącznikowym kompanii „Koszta”, a od 30 sierpnia jej dowódcą. Został uprawniony „do noszenia i używania aparatu fotograficznego i filmowego”. Lokajski robił zdjęcia głównie w Śródmieściu i wywoływał je w mieszkaniu swojej siostry Zofii Domańskiej, która przechowała negatywy. 21 lub 22 sierpnia w kinie „Palladium” pokazany został nakręcony przez niego film ze szturmu na budynek PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej). 25 września, wobec zbliżającej się kapitulacji powstania, został oddelegowany do Komendy Głównej AK, w celu wykonania zdjęć do fałszywych dokumentów, które miały umożliwić powstańcom opuszczenie miasta z ludnością cywilną. Tego dnia zginął pod gruzami zbombardowanej kamienicy przy ulicy Marszałkowskiej 129, gdzie znajdował się sklep fotograficzny.
Na swoich zdjęciach Lokajski zdołał uchwycić chyba wszystkie ważniejsze aspekty Powstania w Warszawie: walkę powstańców i codzienność ludności cywilnej, barykady i szpitale polowe, powstańczy ślub i pogrzeby ofiar bombardowań niemieckich. Jako pełniący jednocześnie funkcję dowódcy plutonu w kompanii „Koszta”, przedstawiał głównie postacie kolegów z oddziału oraz akcje, w których brali udział. Aparatem firmy Leica, zdobytym w pierwszych dniach walki, dokumentował ulice Śródmieścia Północnego – od Królewskiej po plac Napoleona, od Tamki po Bagno. Największą grupę zdjęć stanowi cykl z 20 sierpnia, przedstawiający zdobycie budynku PAST-y, ważnego punktu niemieckiego oporu. Jego zdjęcia często pojawiały się w powojennych publikacjach. Był autorem najbardziej rozpoznawanych portretów powstańców, łączniczek i sanitariuszek.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie