Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Odczytywanie komunikatu władz powstańczych na podwórzu budynku dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja" przy ul. Marszałkowskiej 124/128, róg Moniuszki 11
Nr inwentarzowy: MPW-IN/190Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Odczytywanie komunikatu władz powstańczych na podwórzu budynku dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja" przy ul. Marszałkowskiej 124/128, róg Moniuszki 11. Po lewej maska zdobycznej ciężarówki marki Ford V300
Nr inwentarzowy: MPW-IN/191Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ppor. Zbigniew Sas -Jaworski "Nóż" ze Sztabu Obszaru Warszawa AK przed sklepem ogrodniczym C. Ulricha w kamienicy przy ulicy Moniuszki 11 róg Marszałkowskiej 124/128 (budynek dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja")
Nr inwentarzowy: MPW-IN/192Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ppor. Zbigniew Sas -Jaworski "Nóż" ze Sztabu Obszaru Warszawa AK przy sklepie ogrodniczym C. Ulricha w kamienicy przy ulicy Moniuszki 11 róg Marszałkowskiej 124/128 (budynek dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja"). Za nim na ścianie plakat powstańczy "Polacy. Godzina Wolności wybiła. W jedności nasza potęga i...
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ppor. Zbigniew Sas -Jaworski "Nóż" ze Sztabu Obszaru Warszawa AK przy sklepie ogrodniczym C. Ulricha w kamienicy przy ulicy Moniuszki 11 róg Marszałkowskiej 124/128 (budynek dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja"). Za nim na ścianie plakat powstańczy "Polacy. Godzina Wolności wybiła. W jedności nasza potęga i siła."
Czytaj więcej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/193Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Afisze powstańcze prezentowane przez por. Romana Rozmiłowskiego "Zawadę" z kompanii "Koszta" przed wejściem do Drukarni Stołecznej na podwórzu kamienicy przy ul. Moniuszki 11 (gmach dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja"). Wśród plakatów widoczne hasła: "Walczymy o Całość, Wolność, Niepodległość"...
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Afisze powstańcze prezentowane przez por. Romana Rozmiłowskiego "Zawadę" z kompanii "Koszta" przed wejściem do Drukarni Stołecznej na podwórzu kamienicy przy ul. Moniuszki 11 (gmach dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja"). Wśród plakatów widoczne hasła: "Walczymy o Całość, Wolność, Niepodległość", "Nie ujdą kary niemieckie zbrodnie", "Polacy, godzina wolności wybiła, w jedności nasza potęga i siła"
Czytaj więcej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/188Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ppor. Zbigniew Sas -Jaworski "Nóż" ze Sztabu Obszaru Warszawa AK przed sklepem ogrodniczym C. Ulricha w kamienicy przy ulicy Moniuszki 11 róg Marszałkowskiej 124/128 (budynek dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja")
Nr inwentarzowy: MPW-IN/194Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Plut. pchor. Włodzimierz Radajewski "Rataj" w bramie kamienicy przy ulicy Moniuszki 11. Powstaniec poległ 7 września na ul. Świętokrzyskiej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/195Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Nr inwentarzowy: MPW-IN/196Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Plut. pchor. Jerzy Tyczyński "Jur" w bramie kamienicy przy ulicy Moniuszki 11 ze zdobycznym niemieckim pistoletem maszynowym MP 28 II "bergmann"
Nr inwentarzowy: MPW-IN/197Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Powstańcy na ulicy Moniuszki przed bramą kamienicy nr 11. Na pierwszym planie plut. pchor. Włodzimierz Radajewski "Rataj", za nim w tle gmach Włoskiego Towarzystwa Ubezpieczeń „Riunione Adriatica di Sicurta” przy ul. Moniuszki 10, gdzie mieściła się restauracja Adria
Nr inwentarzowy: MPW-IN/198Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Ppor. Eugeniusz Lokajski „Brok” urodził się 14 grudnia 1908 r. w Warszawie. W wieku 16 lat, wstąpił do klubu sportowego „Warszawianka”, gdzie trenował m.in. bieganie, pływanie i piłkę nożną. W 1928 r. zdał maturę w ewangelickim gimnazjum im. Mikołaja Reja i rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej. W latach 1931-1932 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Po powrocie do Warszawy podjął studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego (CIWF), gdzie w 1934 r. został asystentem – instruktorem lekkiej atletyki. W tym czasie podjął także pracę nauczyciela wychowania fizycznego w swoim dawnym gimnazjum. W latach 1934-1937 odniósł wiele sukcesów w zawodach sportowych, m.in.: mistrzostwo Polski w rzucie oszczepem (1934), wicemistrzostwo świata w pięcioboju w Budapeszcie (1935), rekord Polski w rzucie oszczepem – nie pokonany przez 17 lat (1936), udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie (1936), wygrana w rzucie oszczepem podczas trójmeczu lekkoatletycznego Grecja – Polska – Czechosłowacja w Atenach (1937). We wrześniu 1939 r. był dowódcą plutonu w 35 Pułku Piechoty w rejonie Brześcia. Wzięty do niewoli, w październiku 1939 r. przedostał się do Warszawy. Przez pierwsze lata okupacji ukrywał się, pracując jako robotnik w Paprotni pod Warszawą. Później zorganizował pracownię fotograficzną przy ulicy Berezyńskiej na Saskiej Kępie i utrzymywał się głównie z fotografii teatralnej. W 1942 r. otworzył zakład fotograficzny w mieszkaniu matki przy ulicy Łuckiej 2 w Śródmieściu. Prowadził konspiracyjne zajęcia sportowe nad Wisłą pod oficjalnym szyldem „Punkt mycia i kąpieli”. Wykładał także na tajnych kompletach Akademii Wychowania Fizycznego. W tym czasie oficjalnie pracował jako nauczyciel gimnastyki w Prywatnej Szkole Powszechnej im. Mikołaja Reja. Od stycznia 1944 r. zaprzysiężony na żołnierza Armii Krajowej (AK), zastąpił swojego brata, Józefa, poległego 23 grudnia 1943 r. w starciu z Niemcami. Został dowódcą plutonu w 3 kompanii Praskiej, wchodzącej w skład I Batalionu Rejonu III Rembertów, VII Obwodu Armii Krajowej „Obroża”. W Powstaniu był oficerem łącznikowym kompanii „Koszta”, a od 30 sierpnia jej dowódcą. Został uprawniony „do noszenia i używania aparatu fotograficznego i filmowego”. Lokajski robił zdjęcia głównie w Śródmieściu i wywoływał je w mieszkaniu swojej siostry Zofii Domańskiej, która przechowała negatywy. 21 lub 22 sierpnia w kinie „Palladium” pokazany został nakręcony przez niego film ze szturmu na budynek PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej). 25 września, wobec zbliżającej się kapitulacji powstania, został oddelegowany do Komendy Głównej AK, w celu wykonania zdjęć do fałszywych dokumentów, które miały umożliwić powstańcom opuszczenie miasta z ludnością cywilną. Tego dnia zginął pod gruzami zbombardowanej kamienicy przy ulicy Marszałkowskiej 129, gdzie znajdował się sklep fotograficzny.
Na swoich zdjęciach Lokajski zdołał uchwycić chyba wszystkie ważniejsze aspekty Powstania w Warszawie: walkę powstańców i codzienność ludności cywilnej, barykady i szpitale polowe, powstańczy ślub i pogrzeby ofiar bombardowań niemieckich. Jako pełniący jednocześnie funkcję dowódcy plutonu w kompanii „Koszta”, przedstawiał głównie postacie kolegów z oddziału oraz akcje, w których brali udział. Aparatem firmy Leica, zdobytym w pierwszych dniach walki, dokumentował ulice Śródmieścia Północnego – od Królewskiej po plac Napoleona, od Tamki po Bagno. Największą grupę zdjęć stanowi cykl z 20 sierpnia, przedstawiający zdobycie budynku PAST-y, ważnego punktu niemieckiego oporu. Jego zdjęcia często pojawiały się w powojennych publikacjach. Był autorem najbardziej rozpoznawanych portretów powstańców, łączniczek i sanitariuszek.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie