Tę kategorię tworzą fotografie wykonane w okresie od września 1939 r. do wybuchu Powstania. Polakom nie wolno było posiadać aparatów fotograficznych, wyjątkową wartość posiadają więc okupacyjne zdjęcia Władysława Martyki. Portretował on swoich przyjaciół i rodzinę, ale również samo miasto – parki, mosty i nadwiślańską plażę. Inny charakter mają zdjęcia Stefana Bałuka, dokumentującego z ukrycia niemieckie umocnienia. Utrwalił też okupacyjną codzienność: ruch uliczny, zatłoczone tramwaje, drobny handel. Szczególne miejsce zajmują zdjęcia Mieczysława Bila-Bilażewskiego, który, prawdopodobnie za zgodą władz, fotografował getto warszawskie, stając się kronikarzem jego tragedii. Swobodę w korzystaniu z aparatów mieli za to żołnierze niemieccy, chętnie pozujący na tle wrześniowych ruin.
