Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Panorama placu Dąbrowskiego. Ujęcie spod kamienicy nr 5 w kierunku północno-wschodnim. W tle po lewej budynki przy ul. Kredytowej 12 (bez dachu) i 10, po prawej wysoka kamienicy Goldstandów - pl. Dąbrowskiego 8
Nr inwentarzowy: MPW-IN/274Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Panorama placu Dąbrowskiego z wylotu ulicy Szkolnej. W tle po prawej fragment pałacu Szlenkiera - pl. Dąbrowskiego 6, obok uszkodzona, wysoka kamienica Goldstandów przy Dąbrowskiego 8 róg Kredytowej 9
Nr inwentarzowy: MPW-IN/275Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Zniszczenia zabudowy przy ulicy Szkolnej. Ujęcie spod kamienicy nr 7 w kierunku południowo-wschodnim. Od lewej kolejno: fragment domu nr 8, zamurowany parter zniszczonej posesji nr 6, trafiony bombą budynek nr 4, kamienica Bachrachów pod nr 2 i gmach PKO przy ul. Świętokrzyskiej 31/33
Nr inwentarzowy: MPW-IN/276Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Osypisko gruzu na ulicy Szkolnej. Ujęcie spod kamienicy nr 4 (po prawej) w kierunku północnym. Po lewej widoczne kamienice nr 5, 7, 9, wylot ulicy Rysiej i narożny gmach dawnego Hotelu Francuskiego przy pl. Dąbrowskiego 5. Perspektywę zamyka kamienica przy ul. Kredytowej16
Nr inwentarzowy: MPW-IN/277Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Opancerzony samochód Chevrolet 157, przewrócony od wybuchu bomby na podwórzu kamienicy braci Bachrachów przy ul. Świętokrzyskiej 36/38/40. Ujęcie z bramy od strony ul. Szkolnej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/278Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Barykada na ulicy Świętokrzyskiej przy skrzyżowaniu z Marszałkowską. Ujęcie w kierunku zachodnim. Po lewej widoczny fragment Centrali PKO przy ul. Świętokrzyskiej 37, a za nią narożnik kamienicy przy ul. Marszałkowskiej 133 / Świętokrzyskiej 39. Po prawej kamienica przy ul. Świętokrzyskiej 44, ściana szczytowa domu przy ul. Świętokrzys...
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Barykada na ulicy Świętokrzyskiej przy skrzyżowaniu z Marszałkowską. Ujęcie w kierunku zachodnim. Po lewej widoczny fragment Centrali PKO przy ul. Świętokrzyskiej 37, a za nią narożnik kamienicy przy ul. Marszałkowskiej 133 / Świętokrzyskiej 39. Po prawej kamienica przy ul. Świętokrzyskiej 44, ściana szczytowa domu przy ul. Świętokrzyskiej 48 i dalsza zabudowa. Perspektywę zamyka budynek przy ul. Bagno 1
Czytaj więcej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/279Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Perspektywa ulicy Jasnej. Ujęcie od skrzyżowania ze Świętokrzyską w kierunku północnym. Po lewej narożnik kamienicy Bachrachów przy ul. Jasnej 11, po prawej kolejno: zbombardowany dom przy ulicy Jasnej 18/20, trafiona pociskiem ściana szczytowa domu nr 22 i dalsza zabudowa w rejonie placu Dąbrowskiego. Perspektywę zamyka kamienica przy...
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Perspektywa ulicy Jasnej. Ujęcie od skrzyżowania ze Świętokrzyską w kierunku północnym. Po lewej narożnik kamienicy Bachrachów przy ul. Jasnej 11, po prawej kolejno: zbombardowany dom przy ulicy Jasnej 18/20, trafiona pociskiem ściana szczytowa domu nr 22 i dalsza zabudowa w rejonie placu Dąbrowskiego. Perspektywę zamyka kamienica przy ul. Kredytowej 10
Czytaj więcej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/280Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Ostrzeżenie przed niewybuchem na ulicy Jasnej, nieopodal gmachu PKO (Jasna 9)
Nr inwentarzowy: MPW-IN/281Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Perspektywa ulicy Szpitalnej. Ujęcie od wylotu ulicy Górskiego w kierunku północnym. Na wysokości wylotu ulicy Boduena widoczna barykada, wzmocniona niemieckim samobieżnym działem przeciwpancernym Jagdpanzer 38(t) "Hetzer" (późniejszy powstańczy "Chwat"). W tle górujący gmach Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential...
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Perspektywa ulicy Szpitalnej. Ujęcie od wylotu ulicy Górskiego w kierunku północnym. Na wysokości wylotu ulicy Boduena widoczna barykada, wzmocniona niemieckim samobieżnym działem przeciwpancernym Jagdpanzer 38(t) "Hetzer" (późniejszy powstańczy "Chwat"). W tle górujący gmach Towarzystwa Ubezpieczeń "Prudential" przy pl. Napoleona 9
Czytaj więcej
Nr inwentarzowy: MPW-IN/282Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Barykada ze skrzynek przegradzająca ulicę Nowy Świat na wysokości wylotu ulicy Chmielnej i Foksal. W tle widoczny narożnik kamienicy Branickiego przy ul. Nowy Świat 32 / Foksal 18. Na latarni ulicznej zatknięta flaga biało-czerwona
Nr inwentarzowy: MPW-IN/283Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Kobiety siedzące w bramie kamienicy przy ulicy Chmielnej 14, za nimi na ścianie plakat propagandowy "Do broni w szeregach AK" oraz afisze powstańcze "Wolność ponad wszystko" i "Nie ujdą kary"
Nr inwentarzowy: MPW-IN/284Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Fotografia z Powstania Warszawskiego. Śródmieście Północne. Perspektywa ulicy Nowy Świat. Ujęcie z bramy kamienicy Szpitala św. Ducha przy ul. Nowy Świat 41 w kierunku północnym. Na wysokości wylotów ulic Wareckiej i Ordynackiej widoczna barykada. Po prawej wysoki budynek hotelu Savoy przy ul. Nowy Świat 58. Daleko w tle po lewej wieże kościoła pw. św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu 1
Nr inwentarzowy: MPW-IN/285Data wykonania: 1 dekada sierpnia 1944Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski „Brok”Źródło: MPW
Ppor. Eugeniusz Lokajski „Brok” urodził się 14 grudnia 1908 r. w Warszawie. W wieku 16 lat, wstąpił do klubu sportowego „Warszawianka”, gdzie trenował m.in. bieganie, pływanie i piłkę nożną. W 1928 r. zdał maturę w ewangelickim gimnazjum im. Mikołaja Reja i rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej. W latach 1931-1932 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Po powrocie do Warszawy podjął studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego (CIWF), gdzie w 1934 r. został asystentem – instruktorem lekkiej atletyki. W tym czasie podjął także pracę nauczyciela wychowania fizycznego w swoim dawnym gimnazjum. W latach 1934-1937 odniósł wiele sukcesów w zawodach sportowych, m.in.: mistrzostwo Polski w rzucie oszczepem (1934), wicemistrzostwo świata w pięcioboju w Budapeszcie (1935), rekord Polski w rzucie oszczepem – nie pokonany przez 17 lat (1936), udział w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie (1936), wygrana w rzucie oszczepem podczas trójmeczu lekkoatletycznego Grecja – Polska – Czechosłowacja w Atenach (1937). We wrześniu 1939 r. był dowódcą plutonu w 35 Pułku Piechoty w rejonie Brześcia. Wzięty do niewoli, w październiku 1939 r. przedostał się do Warszawy. Przez pierwsze lata okupacji ukrywał się, pracując jako robotnik w Paprotni pod Warszawą. Później zorganizował pracownię fotograficzną przy ulicy Berezyńskiej na Saskiej Kępie i utrzymywał się głównie z fotografii teatralnej. W 1942 r. otworzył zakład fotograficzny w mieszkaniu matki przy ulicy Łuckiej 2 w Śródmieściu. Prowadził konspiracyjne zajęcia sportowe nad Wisłą pod oficjalnym szyldem „Punkt mycia i kąpieli”. Wykładał także na tajnych kompletach Akademii Wychowania Fizycznego. W tym czasie oficjalnie pracował jako nauczyciel gimnastyki w Prywatnej Szkole Powszechnej im. Mikołaja Reja. Od stycznia 1944 r. zaprzysiężony na żołnierza Armii Krajowej (AK), zastąpił swojego brata, Józefa, poległego 23 grudnia 1943 r. w starciu z Niemcami. Został dowódcą plutonu w 3 kompanii Praskiej, wchodzącej w skład I Batalionu Rejonu III Rembertów, VII Obwodu Armii Krajowej „Obroża”. W Powstaniu był oficerem łącznikowym kompanii „Koszta”, a od 30 sierpnia jej dowódcą. Został uprawniony „do noszenia i używania aparatu fotograficznego i filmowego”. Lokajski robił zdjęcia głównie w Śródmieściu i wywoływał je w mieszkaniu swojej siostry Zofii Domańskiej, która przechowała negatywy. 21 lub 22 sierpnia w kinie „Palladium” pokazany został nakręcony przez niego film ze szturmu na budynek PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej). 25 września, wobec zbliżającej się kapitulacji powstania, został oddelegowany do Komendy Głównej AK, w celu wykonania zdjęć do fałszywych dokumentów, które miały umożliwić powstańcom opuszczenie miasta z ludnością cywilną. Tego dnia zginął pod gruzami zbombardowanej kamienicy przy ulicy Marszałkowskiej 129, gdzie znajdował się sklep fotograficzny.
Na swoich zdjęciach Lokajski zdołał uchwycić chyba wszystkie ważniejsze aspekty Powstania w Warszawie: walkę powstańców i codzienność ludności cywilnej, barykady i szpitale polowe, powstańczy ślub i pogrzeby ofiar bombardowań niemieckich. Jako pełniący jednocześnie funkcję dowódcy plutonu w kompanii „Koszta”, przedstawiał głównie postacie kolegów z oddziału oraz akcje, w których brali udział. Aparatem firmy Leica, zdobytym w pierwszych dniach walki, dokumentował ulice Śródmieścia Północnego – od Królewskiej po plac Napoleona, od Tamki po Bagno. Największą grupę zdjęć stanowi cykl z 20 sierpnia, przedstawiający zdobycie budynku PAST-y, ważnego punktu niemieckiego oporu. Jego zdjęcia często pojawiały się w powojennych publikacjach. Był autorem najbardziej rozpoznawanych portretów powstańców, łączniczek i sanitariuszek.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie