3 listopada 2024 roku Muzeum Powstania Warszawskiego otworzyło kolejną wystawę „Warszawa. Feniks z popiołów”, tym razem w Port of Humanity Tsuruga Museum. To już czwarta placówka w Japonii, która chce opowiedzieć swoim mieszkańcom o losach stolicy Polski w 1944 roku. Do tej pory wystawa gościła w Hiroszimie, Osace i Sapporo.
Wystawa ukazuje dramatyczne losy Warszawy jako miasta, które padło ofiarą totalitarnej, nazistowskiej machiny eksterminacyjnej. Opowieść zaczyna się od przedstawienia przedwojennej Warszawy – czasów, gdy była tętniącym życiem miastem, z bogatym życiem kulturalnym i rozrywkowym, a którego dalszy rozwój brutalnie przerwała II wojna światowa.
Kolejne części wystawy pokazują Warszawę okupowaną: politykę niemiecką wobec ludności żydowskiej i polskiej, terror uliczny oraz życie mieszkańców w ekstremalnie niekorzystnych warunkach. Warszawa została zaprezentowana także jako stolica Polskiego Państwa Podziemnego – z jego strukturami, a także administracją, mediami, wojskiem oraz akcjami prowadzonymi przez Armię Krajową.
Szczególną uwagę poświęcono 63 dniom walk podczas Powstania Warszawskiego oraz cenie, jaką stolica i Polska zapłaciły za umiłowanie wolności. Wypędzenie mieszkańców, rabunek i celowe wyburzanie miasta – efekty tych działań ukazane zostały na filmie „Miasto ruin”, który jest integralną częścią wystawy.
Na ostatnich planszach można zobaczyć odradzające się miasto – fenomen powojennej odbudowy, kiedy Warszawa podniosła się z ruin, by stać się dzisiejszą nowoczesną i dynamiczną metropolią.
Zarówno Muzeum Powstania Warszawskiego jak i Port of Humanity Tsuruga Museum upamiętniają trudne historie i siłę nadziei w obliczu tragedii, podkreślając rolę wspólnoty na poziomie narodowym i międzynarodowym. Muzeum podkreśla heroizm powstańców, natomiast Port of Humanity ukazuje los sierot i uchodźców, zwracając uwagę na wartość każdego życia. Muzeum symbolizuje nadzieję na wolność, a Port of Humanity – na lepsze życie. Oba miejsca są świadectwami ludzkich tragedii i stanowią przestrogę, podkreślając rolę pamięci i refleksji nad historią oraz współczesnością.
Miejsca prezentacji wystawy „Warszawa. Feniks z popiołów” są starannie dobierane i tworzą tło dla refleksji nad konsekwencjami wojny i wartością pokoju, stanowiąc przestrzeń edukacji o historii oraz współczesnych problemach ludzkości. Wystawa czasowa zawiera przesłanie, że zapomnienie o przeszłości prowadzi do powtórzenia błędów. To przesłanie jest szczególnie istotne w Tsurudze, gdzie historia uchodźców łączy się z walką o godność i bezpieczeństwo.
Port w Tsurudze odgrywał rolę węzła komunikacyjnego z Europą od okresu Meiji do wczesnego okresu Showa i jest jedynym portem w Japonii, w którym na ląd zeszły polskie sieroty w latach 20-tych i żydowscy uchodźcy z „wizami życia” w latach 40-tych XX wieku.
Muzeum prezentuje fakty dotyczące polskich sierot i żydowskich uchodźców, którzy pokonali wiele trudności, zejść na ląd w Tsurudze, a także przedstawia świadectwa i wydarzenia z życia ówczesnych mieszkańców Tsurugi i trwającą do dziś serdeczną wymianę między ludźmi powiązanymi z tymi wydarzeniami, niosąc przekaz o wadze życia i doniosłości pokoju. Na wystawie prezentowane są osobiste pamiątki tj.zegarki, zdjęcia, pamiętniki i inne dokumenty historyczne pozostawione przez sieroty.
Tsuruga odegrała kluczową rolę jako miejsce schronienia dla polskich sierot (dzieci rodziców wysiedlonych na Syberię) w latach 20. XX wieku oraz dla tysięcy żydowskich uchodźców podczas II wojny światowej. 3 listopada to dzień poświęcony pamięci tych wydarzeń. Data ta zbiega się z japońskim Dniem Kultury (Bunka no Hi), który świętuje wolność, pokój i rozwój kulturowy.
---
Organizatorzy:
Muzeum Powstania Warszawskiego
Miasto Stołeczne Warszawa
Instytut Adama Mickiewicza
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Współorganizator: Port of Humanity Tsuruga
Partnerzy:
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Instytut Polski w Tokio
Mecenas Muzeum: PZU
Partner strategiczny Muzeum: PGE
