Proces Szesnastu. W marcu 1945 przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego, niedawni uczestnicy Powstania Warszawskiego, zostają zaproszeni na rozmowy z pełnomocnikiem Stalina, gen. Iwanem Sierowem. Aresztowani i przewiezieni do Moskwy, w czerwcu są sądzeni w „procesie szesnastu” pod zarzutem kolaboracji z Niemcami i dywersji antysowieckiej. Trzej z nich zostają uniewinnieni. Dla innych zapadają wyroki od 4 miesięcy do 10 lat więzienia. Ostatni dowódca AK gen. Leopold Okulicki, wicepremier Jan St. Jankowski i minister Stanisław Jasiukowicz, skazani odpowiednio na 10, 8 i 5 lat – giną w sowieckich więzieniach.
Powstańcy w PRL. Zakończenie II wojny światowej nie oznacza dla Powstańców powrotu do zwykłego życia. Część z nich pozostaje na obczyźnie, inni decydują się na powrót do kraju. Niektórzy z Powstańców zostają skazani w sfingowanych procesach, a nawet zamordowani przez komunistów. Wielu spędza pierwsze powojenne lata w stalinowskich więzieniach. Po tzw. odwilży w 1956 odzyskują wolność, jednak ze względu na przynależność do AK aż do upadku komunizmu są „podejrzani”. Dopiero wolna Polska, o którą walczyli w Powstaniu Warszawskim, odda Im hołd - tym, którzy doczekali, i tym, którzy odeszli.
Generał Monter po wojnie. Po kapitulacji Powstania Warszawskiego gen. Antoni Chruściel „Monter” wraz z oddziałami powstańczymi wychodzi do niewoli niemieckiej. Przebywa w oflagach Langwasser i Colditz, skąd zostaje uwolniony przez Amerykanów. Pozostaje na emigracji. 26 września 1946 władze komunistyczne odbierają mu obywatelstwo polskie. Generał „Monter” początkowo przebywa w Londynie, następnie w Waszyngtonie. Źle znosi emigrację, w okresie „odwilży” występuje do władz PRL o przywrócenie obywatelstwa i zgodę na powrót do kraju. Jego list pozostaje jednak bez odpowiedzi.
Powroty i nowe życie. Armia Czerwona i ludowe Wojsko Polskie wkraczają do Warszawy 17 stycznia 1945 roku. Z kryjówek w ruinach wynurzają się „robinsonowie”, którzy przetrwali w nich od chwili kapitulacji Powstania. 1 lutego 1945 roku swoją siedzibę przenoszą do Warszawy władze komunistyczne. 14 lutego powołane zostaje Biuro Odbudowy Stolicy. Pomimo braku wody, prądu i komunikacji do stolicy stopniowo powracają jej mieszkańcy. Poszukują grobów bliskich, które są wszędzie. Saperzy i ochotnicy z całej Polski pomagają w usuwaniu gruzów. Do Warszawy powraca życie.
Pamięć o Powstaniu
Jan Paweł II w Warszawie. W październiku 1978 roku watykańskie konklawe wybiera papieża - Polaka. Między 2 a 10 czerwca 1979 roku Jan Paweł II przybywa do Polski z pierwszą pielgrzymką papieską. Wizyta papieża dodaje Polakom wiary i sił w trudnym okresie komunizmu. Jego słynne słowa „Nie lękajcie się” stanowią dla Polaków drogowskaz moralny na najbliższe lata, stanowiąc zaczyn potężnego ruchu społecznego - „Solidarności”. W homilii wygłoszonej w Warszawie Papież mówi o wyjątkowej roli Powstania Warszawskiego w historii Polski.
Zbiórka pamiątek. Od 1981 trwa zbiórka pamiątek powstańczych. W 2003 rozpoczyna się szeroko zakrojona akcja gromadzenia eksponatów dla nowo powstającego Muzeum Powstania Warszawskiego. Obie te akcje wzbogacają zbiory o kilkanaście tysięcy pamiątek. Szczególne miejsce pośród nich zajmują powstańcze opaski, których udaje się zebrać dotychczas ok. siedemdziesięciu. W trudnych latach powojennych są dla Powstańców pieczołowicie pielęgnowaną relikwią. Mają wyjątkowe znaczenie jako symbol wolności, patriotyzmu i uczestnictwa w doniosłym wydarzeniu. Kolejne opaski otrzymywane w darze eksponowane są w specjalnej gablocie.
