Jak wyglądał rok 2016 w Muzeum Powstania Warszawskiego?

W mijającym roku blisko 610 tys. osób odwiedziło Muzeum Powstania Warszawskiego i wzięło udział w organizowanych przez nas wydarzeniach. Gościliśmy 5162 grup zorganizowanych, w tym 600 grup obcojęzycznych (tj. 9440 osób; jęz. angielski – 404 grup, jęz. francuski – 61 grup, jęz. hiszpański – 33 grup, jęz. niemiecki – 55 grup, jęz. rosyjski – 21 grup, jęz. włoski – 15 grup). Frekwencja w muzealnym kinie 3D emitującym film „Miasto ruin” wyniosła 404 074 osób, a z audioprzewodników (dostępnych w 26 językach) korzystało 30 065 zwiedzających, z czego ok. 60% stanowią obcokrajowcy.

Muzeum zorganizowało m.in.:

70 warsztatów

61 wykładów

32 koncerty

17 promocji książek

3 gry miejskie

1 otwarcie „Pokoju na lato”

1 konferencję naukową

W sumie 184 spotkania. Przy ich organizacji pomagało prawie 300 wolontariuszy.

Do Muzeum trafiło 1612 pamiątek od 235 osób, w tym m.in. przedwojenna legitymacja BGK przebita pociskiem karabinowym, maszyna do pisania „Erika” z futerałem, czy tablica
z nazwą ulicy zmienionej przez Niemców na ul. Invalidenstrasse, która w czasie okupacji była przytwierdzona do domu przy ul. Mickiewicza 20 (dom nadal znajduje się na rogu
pl. Inwalidów i ul. Mickiewicza).

Jak co roku Muzeum odwiedzali ciekawi goście, m.in. gen. Brochwicz Lewiński „Gryf”, ambasador Kanady Stephen de Boer wraz z pisarką Alexandrą Richie, kongresmeni USA, premier Czech Bohuslav Sobotka, Łukasz Berezak (wolontariusz WOŚP), Bernard Dumont, twórca komiksu „Hugo”, Francis William Lindley, praprawnuk twórcy Wodociągów Warszawskich.

Warszawiacy mogli skorzystać z bogatej oferty zajęć i warsztatów dla dzieci, młodzieży
i rodzin. Dużą popularnością cieszyły się lekcje muzealne dla grup zorganizowanych ze szkół podstawowych, gimnazjów, liceów, techników. W sumie uczestniczyło w nich 35 500 uczniów z całej Polski oraz z zagranicy. Edukatorzy prowadzili zajęcia także poza Muzeum, m.in. w warszawskim areszcie śledczym, a także wykłady dla Mazowieckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

W tym roku Dział Archiwum Historii Mówionej nagrał 50 wywiadów z Powstańcami Warszawskimi, zarówno w kraju jak i zagranicą. Przed kamerą wspominali różne aspekty Powstania m.in. los cywilów, alianckie zrzuty, powojenne represje, wysiedlenia i odbudowę stolicy.

Fotoplastikon Warszawski, w ciągu 8 miesięcy od otwarcia, odwiedziło 15 644 osób (z czego 698 w Noc Muzeów). Pod koniec kwietnia b.r. Fotoplastikon zyskał nową odsłonę, a wraz
z nią dodatkowe pomieszczenia edukacyjne i bogaty program wystawienniczo-kulturalny.

Od maja do sierpnia tuż za murem Muzeum działał Pokój na lato – letni pawilon rekreacyjno-kulturalny, który przez całe wakacje wzbogacał życie kulturalne na Woli. Odbywały się tam liczne koncerty (m.in. Stanisławy Celińskiej i Mikromusic), wykłady (np. varsavianistyczne)
i warsztaty (m.in. stolarskie i z produkcji naturalnych kosmetyków).

W ostatnim roku miało miejsce ponad 7000 doniesień medialnych w mediach ogólnopolskich oraz lokalnych o Muzeum Powstania Warszawskiego i jego działalności (1870– prasa, 1976 – TV, 3196– radio).

Muzeum otrzymało w sumie 13 nagród i wyróżnień.

Mijający rok był dla nas ważny z wielu powodów: wspólnie z Władysławem Pasikowskim rozpoczęliśmy prace nad filmem „Kurier”, gościliśmy pielgrzymów Światowych Dni Młodzieży przybyłych z najdalszych zakątków globu, razem z Filipem Chajzerem zebraliśmy 300 000 zł na pomoc Powstańcom, graliśmy koncerty i spektakle, wydawaliśmy książki i płyty, a przede wszystkim przez kolejny rok opowiadaliśmy tysiącom osób o Powstaniu Warszawskim. Przed nami kolejny rok pełen wrażeń i wyzwań.

Nasz rok 2016 miesiąc po miesiącu

STYCZEŃ

• „Kurier” - Muzeum Powstania Warszawskiego rozpoczęło pracę nad filmem historycznym o Janie Nowaku-Jeziorańskim, legendarnym „kurierze z Warszawy”. Produkcja pod roboczym tytułem „Kurier” ma już scenariusz, data premiery nie jest jeszcze znana.Scenarzystą i reżyserem jest Władysław Pasikowski.

LUTY

• „Muzyka pod Liberatorem” - inauguracja cyklu koncertów muzyki poważnej, prezentujących twórczość kompozytorów związanych z Warszawą. Bohaterami kolejnych spotkań byli najwybitniejsi polscy twórcy muzyki współczesnej, których losy, często tragicznie, splatały się z historią stolicy. W 2016 r. odbyło się
  8 koncertów.

• Liczba fanów na facebooku przekroczyła 200 tys. osób – dzięki temu profil Muzeum stał się największym profilem spośród wszystkich instytucji kultury w Polsce

• Akcja „Najciekawsze zdjęcia z Powstania” - filmowe animacje zdjęć z Powstania Warszawskiego przygotowane w grafice dwuipółwymiarowej i prezentowane
  w mediach społecznościowych. Dzięki tej akcji archiwalne fotografie nabrały głębi
  i można było zobaczyć elementy, które w „płaskim” zdjęciu są niewidoczne na pierwszy rzut oka. W ten sposób pokazaliśmy 10 fotografii. Łącznie widziało je ponad 200 tys. osób.

MARZEC

• Z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” przewodnicy Muzeum oprowadzili ponad pół tysiąca chętnych po dawnym areszcie w budynku Ministerstwa Sprawiedliwości.

• „Pamięć o Janie Nowaku-Jeziorańskim” - wyniki badań TNS Polska, przeprowadzanych na zlecenie Muzeum Powstania Warszawskiego, z których wynika m.in., że: Połowa Polaków (50%) deklaruje, iż słyszała o Janie Nowaku-Jeziorańskim,
  a dwóch na pięciu Polaków (42%) nie wie, kim był Jan Nowak-Jeziorański, nie ma też żadnych skojarzeń związanych z tą postacią. Wyniki skomentowała m.in. Alexandra Richie, historyk.

KWIECIEŃ

• Otwarcie Fotoplastikonu Warszawskiego w nowej odsłonie. W miejscu, gdzie od 115 lat działa unikatowe urządzenie, powstała nowa przestrzeń. Dzięki temu warszawiacy mogą korzystać z bogatej oferty edukacyjnej i programu wystawienniczo- kulturalnego.

• Konkurs filmowy pod hasłem #63PL – zorganizowany przez MPW we współpracy
  z Fundacją Off Camera i Onet.pl. Konkurs skierowany był do młodych ludzi, którzy chcieli odpowiedzieć na pytanie: „Czym jest dla ciebie patriotyzm?”. Spośród 130 zgłoszonych filmów jury w składzie: Jan Komasa, Jan Ołdakowski, Anna Trzebiatowska oraz Bartosz Węglarczyk wybrało zwycięzców, którzy otrzymali nagrody finansowe,
  a także możliwość odbycia stażu na planie filmowym produkowanego przez MPW historycznego filmu akcji o Janie Nowaku-Jeziorańskim pt. „Kurier” w reżyserii Władysława Pasikowskiego

MAJ

• „Pokój na lato” – otwarcie letniego pawilonu rekreacyjno-kulturalny, w którym odbywały się spotkania z varsavianistami, warsztaty o gwarze miejskiej, zajęcia kulinarne i fotograficzne oraz koncerty jazzowe

• Konkurs na Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla” - wyróżnienie w kategorii „Publikacje” dla książki „Architekturki. Powojenne budynki warszawskie” autorstwa Marleny Happach (tekst) i Roberta Czajki (ilustracje). Publikacja otrzymała także European Design Awards: złoto w kategorii „Book & editorial illustration”, wyróżnienie w kategorii „Książki dla dzieci i młodzieży” w 56. Konkursie
  na Najpiękniejszą Książkę Roku Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek oraz była nominowana do Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy.

• jako wydarzenie architektoniczne roku Nagrody Historyczne Polityki - nominacja dla dwutomowej publikacji źródłowej „Archiwum Zgrupowania AK Chrobry II” pod red. Katarzyny Utrackiej i Izabeli Mrzygłód

• W wydarzeniach organizowanych przez MPW w Noc Muzeów wzięło udział blisko 5560 osób (zwiedzanie MPW, Pokój na lato, zwiedzanie aresztu w budynku Ministerstwa Sprawiedliwości).

CZERWIEC

• „Zachowajmy ich w pamięci” – 2. edycja wystawy poświęconej upamiętnieniu ofiar cywilnych Powstania Warszawskiego. Ekspozycja, w parku Powstańców Warszawy na Woli, w poruszający sposób prezentowała listę ofiar. To największy dostępny zbiór danych osób, które zginęły lub zaginęły podczas Powstania Warszawskiego. Wystawa otrzymała wyróżnienie w kategorii „Przedsięwzięcia o tematyce martyrologicznej” w ramach 36. Konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla”.

• „Miara pokoju. Quantum of Peace” - wystawa czasowa MPW otrzymała Złotego Lwa w Cannes. Wystawa otrzymała nominację: w kategorii „Digital craft” („Data visualisation”) oraz w kategorii „Design” („Digital installations & events”) i to właśnie w tej drugiej kategorii zdobyła główną nagrodę – Złotego Lwa. Wystawę przygotowała grupa Pan Generator.

• Zagadkowe zdjęcia z archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego. Na facebooku Muzeum udostępnionych zostało ponad 40 zagadkowych fotografii ze zbiorów MPW. Facebookowicze pomogli zidentyfikować zdecydowaną większość z nich.

• Honorowe wyróżnienie od kapituły Konkursu „Teraz Polska” dla MPW
  za promowanie Polski w kraju i za granicą

LIPIEC/SIERPIEŃ

• Książka „Przerwany sen o Warszawie” – 11 rozmów z ofiarami reżimów nazistowskiego
  i komunistycznego przeprowadzonych przez Michała Olszańskiego i zilustrowanych fotografiami autorstwa Michała Szlagi

• Światowe Dni Młodzieży – Muzeum gościło pielgrzymów przybyłych do Polski
  na ŚDM. MPW zwiedzały grupy z najdalszych zakątków świata m.in. z Kuwejtu, Meksyku, Dominikany, Paragwaju, Gwatemali, Brazylii, Ekwadoru, Hondurasu
  i Kanady.

• UROCZYSTOŚCI OBCHODOWE związane z 72. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego:

- Kulminacyjnym punktem oficjalnych obchodów było spotkanie Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz z Powstańcami, połączone z uroczystością wręczenia odznaczeń państwowych.

- Muzeum przygotowało szereg WYDARZEŃ KULTURALNYCH, takich jak:

• koncert i płyta „Historie” (z cyklu „Pamiętamy '44”) w wykonaniu Andrzeja Smolika, Natalii Grosiak i Miuosha (właśc. Miłosza Pawła Boryckiego); album cieszył się dużym zainteresowaniem publiczność i zyskał znakomite recenzje
• wspólne śpiewanie powstańczych piosenek na placu Piłsudskiego pt. „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”; nieustająco rosnąca frekwencja oraz oglądalność koncertu (w TVP1 transmisję oglądało prawie 2,3 mln osób).
• premiera spektaklu teatralnego „Gdzie ty idziesz, dziewczynko” w reżyserii Agnieszki Glińskiej;
• spotkanie edukacyjne „Z chochlą za barykadą”;
• otwarcie nowej ekspozycji o łączności w gmachu MPW;
• wystawy: „Przystanek Warschau” w Fotoplastikonie Warszawskim
• fotograficzna gra miejska „Twoja klisza z Powstania”
• Masa Powstańcza 2016
• Marsz Pamięci, upamiętniający mieszkańców Warszawy, którzy zginęli podczas Powstania Warszawskiego
• Nowa odsłona ekspozycji „Łączność” - instalacji multimedialnej, w której wykorzystano alfabet Morse'a i klucz radiotelegraficzny

• Najważniejszym momentem 1 sierpnia była godz. 17.00 – godzina „W” – kiedy
  w Warszawie i innych miastach Polski zawyły syreny, by upamiętnić Powstańców Warszawskich. Tego samego dnia odbyło się wspólne śpiewanie piosenek powstańczych na placu Piłsudskiego, z udziałem blisko 20 tys. osób.

• Baza ofiar cywilnych Powstania Warszawskiego, dostępna na stronie internetowej MPW – wciąż aktualizowana lista mieszkańców Warszawy, którzy padli ofiarą niemieckiego okupanta.

WRZESIEŃ

• blisko 300 000 zł trafiło do Powstańców Warszawskich dzięki akcji Filipa Chajzera, który zachęcał do wpłat na konto z dopiskiem „zbiórka dla Powstańców”

• „Raz, dwa, trzy - warszawiakiem jesteś Ty!” – VI gala finałowa wakacyjnej gry muzealnej, w której wzięło udział 3000 uczestników, a 512 zostało laureatami. MPW zdobyło nagrodę Grand Prix w konkursie Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej za V edycję gry.

PAŹDZIERNIK

• „Czekając na odbudowę. Warszawa 1945–1950 w obiektywie Karola Pęcherskiego”
  – album prezentujący fotografie autorstwa Karola Pęcherskiego opatrzone tekstem znanego varsavianisty Jerzego S. Majewskiego

• #NiesiemyPamięć - akcja na Twitterze, której uczestnicy mieli za zadanie „dostarczyć” listy z powstańczej Warszawy. W akcji wzięli udział politycy, dziennikarze, sportowcy oraz użytkownicy Twittera. Przez dwa dni tag #NiesiemyPamięć spajający akcję utrzymywał się wśród TRENDÓW na polskim Twitterze.

• „Mapa nieistniejącej Warszawy” – nowe zajęcia edukacyjne dla młodzieży
  w Fotoplastikonie Warszawskim

• „Ciekawa czy wielka – o historii w filmie” – dyskusja zorganizowana przez MPW
  z udziałem: Jana Komasy (reżysera), Anny Sienkiewicz-Rogowskiej (dyrektor Filmoteki Narodowej), Dariusza Karłowicza (filozofa), płk Piotra Gąstała (b. dowódcy Jednostki Wojskowej GROM)

LISTOPAD

• „Powstanie Warszawskie 1944” - otwarcie wystawy w Fundacji Friedricha Eberta
  w Heidelbergu. Wystawa jest kontynuacją rozpoczętego w 2014 r. w Berlinie projektu, powstałego z okazji 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
  W 2014 r. wystawa gościła w Berlinie, w Centrum Dokumentacyjnym Topografia Terroru – przez trzy miesiące obejrzało ją ponad 280 000 osób. W ubiegłym roku wystawa była pokazywana w Centrum Dokumentacji Nazizmu w Monachium, gdzie ekspozycję zwiedziło ponad 35 000 osób.

• 136 zgłoszeń do nagrody im. Jana Rodowicza „Anody” – najwyższa jak dotychczas zgłoszona liczba kandydatów na „bohaterów czasu pokoju”

• 11. edycja Festiwalu Warszawskiego „Niewinni Czarodzieje” – tegoroczny festiwal był swego rodzaju wyprawą w świat lat 50. i 60., by jej uczestnicy mogli poczuć niepowtarzalny klimat tamtej epoki i spojrzeć na nią ze współczesnej perspektywy.

• „Jak pokazywać historię w filmach animowanych?” – dyskusja zorganizowana przez MPW z udziałem ekspertów, którzy dyskutowali nt tego, w jaki sposób atrakcyjnie przedstawiać historię dla widza, unikając jednocześnie uproszczenia przekazu oraz rozważali, czy wzrost zainteresowania tematyką historyczną to chwilowa moda,
  czy też wymóg czasów, w których żyjemy. Spotkanie odbyło się w ramach finisażu wystawy „Akcja Animacja”, przygotowanej przez Muzeum we współpracy z Polsko-Japońską Akademią Technik Komputerowych.

GRUDZIEŃ

• „Rachunek wdzięczności PGNiG w Muzeum” - otwarcie punktu informacyjnego
  w MPW oraz włączenie się Muzeum w akcję zwalniającą Powstańców z opłat za gaz, do 900 zł rocznie

• „Muzeum i zmiana. Czasy muzeów narracyjnych”, dwudniowa konferencja naukowa zorganizowana we współpracy z Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Muzealnicy z całego kraju, a także eksperci z dziedziny psychologii, historii, badań rynku i ekonomii szukają odpowiedzi m.in. na pytania –„Dlaczego Polacy poszli do muzeów?”, „Jak muzea zmieniły polskie miasta?”, „Jak muzea narracyjne zmieniają podejście do historii?”

• Nagroda Architektoniczna Prezydenta m.st. Warszawy dla Muzeum w kategorii najlepsza rewitalizacja w latach 2001-2014. Muzeum otrzymało także nominacje:
  w kategorii najlepsza przestrzeń publiczna 2015 roku za Pokój na lato i w kategorii wydarzenie architektoniczne 2015 roku za książkę „ArchiTEKTURKI”.