Zofia Kossak-Szczucka

"Weronika"

-

Kośmin

Tadeusz - Anna z domu Kisielnicka

Zofia Kossak

Dzieciństwo i młodość spędziła na Lubelszczyźnie i Wołyniu. Nauki pobierała w domu rodzinnym. Od 1906 r. pracowała jako nauczycielka w szkółce Polskiej Macierzy w Warszawie przy ulicy Piwnej. W 1910 r. rozpoczęła studia w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w pracowni Karola Tichego, zaś w latach 1913-1914 studiowała w Genewie w Szkole Rysunku u prof. Simoneta. W 1915 r. wyszła za mąż za Stefana Szczuckiego, po zamążpójściu mieszkała w Nowosielicy na Wołyniu, gdzie przeżyła okres krwawych wystąpień chłopskich oraz najazd bolszewicki. Z małżeństwa tego urodziło się dwóch synów: Julian (1916-1926) i Tadeusz (1917-1944). Po śmierci pierwszego męża w 1921 r. zamieszkała w Górkach Wielkich. W 1925 r. ponownie wyszła za mąż, za Zygmunta Szatkowskiego. W roku 1932 wyróżniona nagrodą literacką Wojewody Śląskiego. W 1936 r. otrzymała Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury, a w 1937 r. została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zofia Śliwińska

W latach okupacji niemieckiej mieszkała w Warszawie, prowadząc działalność konspiracyjną i charytatywną. 5 listopada 1939 r. w jej mieszkaniu został zredagowany przez Aleksandra Kamińskiego "Huberta" pierwszy numer "Biuletynu Informacyjnego, wydrukowany w małym nakładzie na powielaczu. Wkrótce stanęła na czele Frontu Odrodzenia Polski (FOP), tajnej organizacji katolickiej, będącej kontynuacją przedwojennej Akcji Katolickiej. Redaktorka "Prawdy" - organu prasowego FOP oraz kierowniczka Wydziału Ochrony Człowieka w Społecznej Organizacji Samoobrony (SOS). Współpracowała też z polityczno-wojskową katolicką organizacją podziemną "Unia". Była współredaktorką pisma podziemnego "Polska Żyje". We wrześniu 1942 r. wraz z Wandą Krahelską powołała Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, przekształcony wkrótce w Radę Pomocy Żydom "Żegota". W dniu 27 sierpnia 1943 r. została przypadkowo aresztowana pod nazwiskiem Zofii Śliwińskiej i osadzona na Pawiaku, skąd 5 października skierowano ją do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz-Birkenau (numer obozowy 64491). W obozie rozwinęła akcję kulturalno-oświatową. Organizowała odczyty i pogadanki. Rozpoznana 20 maja 1944 r. została przekazana warszawskiemu Gestapo, przetransportowana do stolicy i ponownie osadzona na Pawiaku. Niebawem sąd doraźny Policji Bezpieczeństwa skazał ją na karę śmierci. Na skutek usilnych starań Delegatury Rządu na Kraj, wspartych znaczną sumą pieniężną została zwolniona z Pawiaka w dniu 28 lipca 1944 r.

Delegatura Rządu na Kraj - Polskie Radio, Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy) - Referat prasowy - redakcja "Biuletynu Informacyjnego".

Śródmieście Północ. Wygłaszała pogadanki na antenie Polskiego Radia, była redaktorką sierpniowego numeru "Prawdy" oraz pisała artykuły do "Barykady Powiśla" i "Biuletynu Informacyjnego". Gdy odwiedziła jedną ze śródmiejskich drukarń, gdzie jawnie wychodził "Biuletyn Informacyjny", została zapytana przez drukarzy o swoje przeżycia w Oświęcimiu, odpowiedziała, że była więźniarką Auschwitz, nie Oświęcimia. "Oświęcim to poczciwe, miłe, małe miasteczko. Obóz koncentracyjny jest w Auschwitz".

Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Na początku listopada 1944 r. przyjechała do Krakowa, a później wraz z córką Anną trafiła do Częstochowy. Tu spisywała swoje przeżycia obozowe, w 1946 r. wydane w formie książki "Z otchłani".

15 sierpnia 1945 r. skierowana w misji Polskiego Czerwonego Krzyża do Londynu, gdzie miała organizować akcję pomocy dla Polski. Pozostała na emigracji przez 12 lat gospodarując wraz z mężem na farmie w Kornwalii i kontynuując pracę pisarską. Powróciła do kraju 21 lutego 1957 r. i osiadła ponownie w Górkach Wielkich. Jako publicystka współpracowała przede wszystkim z prasą katolicką. W 1964 r. była jedną z sygnatariuszy "Listu 34", w którym przyłączyła się do protestu pisarzy w obronie wolności słowa.

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" (pośmiertnie), Medal Rodła, Wielki Krzyż Zasługi Zakonu św. Łazarza.

Szczucka (w 1915 roku wyszła za mąż za Stefana Szczuckiego), następnie Szatkowska (14 kwietnia 1925 ponownie wyszła za mąż, za oficera WP Zygmunta Szatkowskiego)

Bielsko Biała, pochowana na cmentarzu parafialnym w Górkach Wielkich.