Witold Pilecki

"Witold"

dowódca kompanii

Oficer rezerwy kawalerii Wojska Polskiego: podporucznik (1925), porucznik (11.11.1941), rotmistrz (11.11.1943).

Ołoniec koło jeziora Ładoga (Karelia)

Julian - Ludwika z domu Osiecimska

W 1914 r. jako uczeń szkoły powszechnej wstąpił do tajnego skautingu, zakazanego przez władze carskie. Od 1915 r. uczeń Szkoły Handlowej w Wilnie. W 1916 r. założył zastęp harcerski w Orle. W sierpniu 1918 r. powrócił do Wilna, gdzie od października kontynuował naukę w Gimnazjum im. Joachima Lelewela, jednocześnie działając w POW. Po wojnie z bolszewikami, w 1921 r. jako ekstern zdał egzamin dojrzałości w Gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie, po czym krótko studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Był uzdolniony artystycznie, rysował, malował i pisał wiersze. W latach 1922-1924 wolny słuchacz Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Poznańskiego.

Jesienią 1918 r. w momencie wycofywania się Niemców z Wileńszczyzny, Polacy zorganizowali się aby zapobiec przejęciu władzy w Wilnie przez bolszewików; 17-letni Witold wstąpił wówczas do oddziałów Samoobrony Wieleńskiej dowodzonych przez gen. Władysława Wejtkę. 5 stycznia 1919 r. Witold Pilecki wraz z obrońcami Wilna, klucząc między niemieckimi pozycjami przedostali się przez Białystok do Łap, gdzie spotkali zorganizowany oddział Wojska Polskiego dowodzony przez braci Władysława i Jerzego Dąbrowskich (inna pisownia nazwiska: Dąmbrowskich). W walkach odwrotowych z bolszewikami w lipcu 1920 r. dowodził pod Grodnem sekcją kompanii harcerskiej. Od 5 sierpnia 1920 roku służył ponownie pod mjr. Władysławem Dąbrowskim w 211. pułku ułanów i z pułkiem tym walczył pod Płockiem. Później został skierowany do oddziałów gen. Lucjana Żeligowskiego. Pilecki walczył w Puszczy Rudnickiej i brał udział w zajmowaniu Wilna. Odwagą i brawurą odznaczył się w tej wojnie wiele razy, za co dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1921 r. ukończył szkołę podoficerską Związku Bezpieczeństwa (miejscowej organizacji Przysposobienia Wojskowego) i od 1922 r. był komendantem oddziału ZB w Nowych Święcianach. Przez kilka lat dowodził także szwadronem "Krakusów" (konnego PW) w powiecie lidzkim. W 1926 r., po ukończonych kursach i praktykach, mianowany został podporucznikiem rezerwy kawalerii Wojska Polskiego.

Od 1924 r. pracował jako sekretarz Związku Kółek Rolniczych Ziemi Wileńskiej, a od 1925 r. jako sekretarz sędziego śledczego II Okręgu w Wilnie. Od 1926 r. prowadził majątek swoich rodziców Sukurcze w powiecie lidzkim.

Zmobilizowany 26 sierpnia 1939 r. W ramach 19. Dywizji Piechoty był dowódcą plutonu kawalerii. Resztki dywizji rozbitej przez Niemców wycofały się w kierunku planowanego przez polski sztab tzw. "przedpola rumuńskiego", aż w Lubelskie, pod Włodawę. Tam odtworzono oddziały kawalerii 41. Dywizji Piechoty Rezerwowej, dowodzone przez mjr. Jana Włodarkiewicza. Witold Pilecki został jego zastępcą. Po agresji sowieckiej 17 września, Pilecki i Włodarkiewicz rozpuścili oddział, zakopali broń i przedarli się z powrotem do Warszawy. Na konto ppor. Pileckiego i jego żołnierzy w kampanii wrześniowej zapisano zniszczenie siedmiu niemieckich czołgów i dwóch nieuzbrojonych samolotów niemieckich. Witold Pilecki uznał to potem za: "rezultat niewielki"...

Roman Jezierski, Tomasz Serafiński, Leon Bryjak, Jan Uznański, Witold Smoliński.

"Druh", "Witold", "T-IV" (kryptonim).

9 listopada 1939 r. w Warszawie Pilecki, Włodarkiewicz i kilku innych oficerów założyli jedną z pierwszych wojskowych organizacji konspiracyjnych pod nazwą Tajna Armia Polska. Było to w sześć tygodni po założeniu w Warszawie Służby Zwycięstwu Polski. TAP była organizacją oficerów zawodowych WP i ziemian, o profilu narodowo-katolickim. Mjr Jan Włodarkiewicz został jej Komendantem Głównym, ppor. Witold Pilecki inspektorem organizacyjnym, a ppłk "Stefan" Władysław Surmacki szefem sztabu. TAP swoim zasięgiem sięgała poza Warszawę; do Siedlec, Lublina, Radomia i Krakowa. W 1940 r. liczyła prawdopodobnie ok. 8000 zaprzysiężonych członków, posiadała kilkanaście karabinów maszynowych, kilka rusznic przeciwpancernych i ok. 4000 karabinów. W maju 1940 r. Pilecki został p.o. szefa Oddziału I (Oraganizacyjno-Mobilizacyjnego) Sztabu Głównego TAP, a od sierpnia tego roku zastępcą szefa tego Oddziału, kpt. Andrzeja Grochowskiego. W tym samym miesiącu zgłosił swoim przełożonym zamiar przedostania się do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz (Oświęcim) w celu zbadania możliwości uwolnienia więźniów, zebrania danych dotyczących traktowania więźniów politycznych przez Niemców (dane te miały zostać przekazane Rządowi RP w Londynie) i zorganizowania siatki konspiracyjnej w obozie. 19 września 1940 r. włączył się dobrowolnie do grupy osób zatrzymanych w masowej łapance na Żoliborzu i 21 września, jako Tomasz Serafiński został wywieziony do Oświęcimia, otrzymując numer obozowy 4859. W KL Auschwitz był inicjatorem i w październiku organizatorem (obok ppłk. Władysława Surmackiego, Władysława Deringa i por. Jerzego de Virion) tajnego Związku Organizacji Wojskowej, a kiedy jesienią 1941 r. związek podporządkował się ZWZ por. Pilecki wszedł w skład sztabu ZWZ w obozie. W nocy 26 na 27 kwietnia 1943 r. zbiegł z Oświęcimia (powodem ucieczki było zagrożenie dekonspiracją, a także chęć osobistego przedstawienia w Komendzie Głównej Armii Krajowej sytuacji w obozie i przyspieszenia przygotowań do udzielenia tajnej organizacji obozowej pomocy z zewnątrz). Razem z nim uciekli Jan Redzej i Edward Ciesielski. W sierpniu 1943 r. powrócił do Warszawy - posługiwał się wówczas dokumentami na nazwisko Roman Jezierski. Pod pseudonimem "Druh" otrzymał konspiracyjny przydział do Oddziału II (Brygada Informacyjno-Wywiadowcza "Kameleon"-"Jeż") Kedywu KG AK. Wyczerpany obozem, w Kedywie pełnił funkcje administracyjne. Napisał szczegółowy raport o obozie (tzw. "Raport Witolda"), który został przekazany do Londynu. Otrzymał awans na rotmistrza (w kawalerii odpowiednik kapitana). Wiosną 1944 r. podjął "konspirację w konspiracji". Zaczął pracować nad tworzeniem tajnej, kadrowej organizacji "NIE", przygotowywanej w przewidywaniu nadchodzącej okupacji sowieckiej Polski. Organizacją dowodził płk. Emil Fieldorf "Nil", poprzednio komendant Kedywu KG AK. Witold Pilecki, pracujący nad przygotowaniem wywiadu, podlegał Stefanowi Miłkowskiemu "Jeżowi" (wg. relacji por. Stanisława "Klary" Wierzyńskiego pseudonim "Jeż" nosił w Kedywie KG AK Stefan Wysocki).

Armia Krajowa - I Obwód "Radwan" (Śródmieście) - zgrupowanie "Chrobry II" - I batalion "Lecha Żelaznego" - 1. kompania "Warszawianka”, następnie 2. kompania - dowódca

Śródmieście Północ. Rotmistrz Pilecki, mimo, że oficerowie organizacji "NIE" mieli być wyłączeni z walk powstańczych, ochotniczo wstąpił do I batalionu w zgrupowaniu "Chrobry II". W 1. kompanii walczył najpierw jako strzelec, a później, gdy ujawnił swój stopień oficerski objął dowodzenie 2. kompanią, walczącą w rejonie Towarowej i Pańskiej. W czasie tych walk zetknął się ze swoim współtowarzyszem ucieczki z KL Auschwitz, Edwardem Ciesielskim; natomiast trzeci uciekinier, kpt. Jan Redzej "Ostrowski", także oficer zgrupowania "Chrobry II", poległ 5 sierpnia 1944 r.

28. Dywizja Piechoty AK im. Stefana Okrzei - 15. pułk piechoty AK "Wilków".

Niewola niemiecka - jeniec Stalagu 344 (318) Lamsdorf, następnie Oflagu VII A Murnau, wyzwolony 29.04.1945 r. przez wojska amerykańskie.

101892

Po uwolnieniu z obozu wyjechał do Włoch, gdzie od lipca 1945 r. służył w II Korpusie Polskim gen. Andersa. We Włoszech sporządził swój drugi raport o obozie oświęcimskim. W grudniu 1945 r. powrócił do kraju. Aresztowany przez UB 5 maja 1947 r. i oskarżony o pełnienie funkcji "szefa wywiadu Andersa na Polskę". W procesie przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie (2-15 marca 1948) został skazany na karę śmierci.

Order Orła Białego (30.07.2006 - pośmiertnie), Krzyż Walecznych (czterokrotnie), Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1995 - pośmiertnie), Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości, Krzyż Oświęcimski (pośmiertnie), Warszawski Krzyż Powstańczy (pośmiertnie), Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej, Order Gwiazdy Wytrwałości (pośmiertnie). We wrześniu 2013 r. minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak podpisał decyzję o pośmiertnym mianowaniu rotmistrza Witolda Pileckiego na stopień pułkownika.

Zamordowany w więzieniu mokotowskim. Miejsce pochówku rotmistrza Pileckiego do dziś nie jest znane... Symboliczny grób znajduje się w "Kwaterze na Łączce" na Wojskowych Powązkach. 1 października 1990 r. na wniosek Naczelnej Prokuratury Wojskowej w Warszawie wyrok na Witolda Pileckiego został unieważniony...