Wanda Jaworska

-

lekarz okulista

Stanisław - Stefania

Wanda Mierosławska

I-voto Jaworska, II - voto Zubczewska. W grudniu 1928 wyszła za mąż za Stanisława Jaworskiego (1905-1940) prawnika, sędziego śledczego w Sądzie Grodzkim w Warszawie, ale także bramkarza WKS "Polonia". W 1939 powołany do wojska Stanisław Jaworski brał udział w kampanii wrześniowej (w Korpusie Ochrony Pogranicza, w Budsławiu, na wschód od Wilna), a następnie przebywał w niewoli sowieckiej. Został zamordowany przez NKWD w Katyniu wiosną 1940 roku. Po wojnie dr Wanda Jaworska ponownie wyszła za mąż. Jej drugim mężem był dr Adam Zubczewski (1910-1973), który ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Praktykę lekarską rozpoczął w Tarnowie przed 1939 i kontynuował ją podczas okupacji do grudnia 1940 r., gdy został aresztowany przez Gestapo, wraz z trzema innymi lekarzami. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności zdołał uciec z aresztu i ukrył się w Warszawie pod fałszywym imieniem i nazwiskiem „Stanisław Wójcik”. Jako Stanisław Wójcik brał udział w Powstaniu Warszawskim, włączył się w służbę sanitarną na Starym Mieście, głównie w szpitalu mieszczącym się w gmachu Ministerstwa Sprawiedliwości (Centralny Szpital Chirurgiczny nr 1 ul. Długa 7 - Pałac Raczyńskich). 26 sierpnia 1944 przeszedł kanałami do Śródmieścia, gdzie pracował w szpitalu polowym przy ul. Mokotowskiej, aż do kapitulacji.

Maturę uzyskała w 1926 roku w Inowrocławiu i w tymże roku rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Studia ukończyła w październiku 1934 roku.

W 1936 rozpoczęła pracę w Szpitalu Powiatowym w Inowrocławiu, a następne, do wybuchu wojny pracowała w Instytucie Oftalmicznym w Warszawie, pod kierunkiem Profesora Malanowskiego pogłębiając specjalizację okulistyczną.

Aby utrzymać siebie i troje dzieci w czasie wojny dr Wanda Jaworska prowadziła prywatny gabinet okulistyczny, mieszczący się w jej mieszkaniu przy ul. Długiej 9 m 19. Jednocześnie pracowała w dwóch ośrodkach zdrowia - na ul. Floriańskiej oraz ul. Poborzańskiej, w Ubezpieczalni na Smulikowskiego i przychodni dla pracowników miejskich na Floriańskiej. Jednocześnie pogłębiała specjalizację w Instytucie Oftalmicznym na Smolnej. Taki stan utrzymał się aż do Powstania.

Warszawa, ul. Długa 9 m 19.

"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - pracowała w punktach medycznych - ul. Długa 9; ul. Podwale 25, szpital polowy nr. 6, pod tzw. „Krzywą Latarnią"; punkt sanitarny w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych ul. Sanguszki 1. Udzielała także pomocy okulistycznej w szpitalu przy ul Długiej 7, zorganizowanym w byłym Ministerstwie Sprawiedliwości (Pałac Raczyńskich) w Warszawie. Po wybuchu Powstania dr Wanda Jaworska nawiązała współpracę z drugą okulistką, dr Starorypińską, usiłując podzielić się rejonami, lecz w pogarszających się warunkach życia na Starym Mieście nie było warunków do regularnej pracy. Jej gabinet na Długiej 9 funkcjonował do połowy sierpnia, szczególnie oblężony po eksplozji zdobycznego niemieckiego "ciężkiego nosiciela ładunków" (Sd.Kfz. 301 Ausf. C - Schwere Ladungsträger B-IV Borgward), który miał miejsce na ul. Kilińskiego 13.08.1944.

Stare Miasto

Po upadku Starego Miasta opuściła dzielnicę z ludnością cywilną. Wraz z dwojgiem młodszych dzieci oraz rodzicami - Stanisławem i Stefanią Mierosławskimi wyszła z Warszawy i została wywieziona do Piotrkowa Trybunalskiego. Najstarszy syn > Stanisław Jaworski (1929-1945), który od 1 sierpnia 1944 walczył na Powiślu i Powiślu Czerniakowskim wywieziony został po Powstaniu do obozu koncentracyjnego KL Neuengamme. Zginął wraz z tysiącami więźniów na statkach zatopionych w rejonie Lubeki.

Od kwietnia 1945 podjęła pracę w Bydgoszczy jako ordynator Oddziału Ocznego (okulistycznego) w Szpitalu Wojewódzkim na Bielawkach, pracując jednocześnie w Kolejowej Służbie Zdrowia. W połowie 1947 roku przeniosła się do Szczecina, gdzie została dyrektorem zorganizowanej przez siebie Wojewódzkiej Przychodni Okulistycznej. Pełniła też funkcję ordynatora Oddziału Ocznego Szpitala PCK, a po utworzeniu Pomorskiej Akademii Medycznej - funkcję adiunkta Kliniki PAM. W 1954 zorganizowała Oddział Okulistyczny w Szpitalu PKP i prowadziła go przez 8 lat. W 1962 roku powróciła do Warszawy i została starszym asystentem W Centralnym Szpitalu Kolejowym w Międzylesiu oraz konsultantem w Szpitalu Kolejowym na Brzeskiej. Będąc na emeryturze od 1976 miesiąca do 1993 przyjmowała pacjentów w przychodni Narodowego Banku Polskiego. Zmarła 24 sierpnia 1994 roku.

Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), kwatera P, rząd 6, miejsce 7. Grób rodziny Mierosławskich (Emeryk Mierosławski inw. 14768). W tej samej mogile pochowany jest jej mąż, dr Adam Zubczewski

Była córką lekarza, Stanisława Mierosławskiego. Powołany do carskiego wojska jako lekarz był szefem pociągu sanitarnego

MPW-zbiory P/9079/18, Wanda z Mierosławskich Jaworska-Zubczewska: „Wspomnienia", ISBN: 978-8-931458-8-, wyd. Warszawa: Michał Jaworski, 2012, Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego, www.lekarzepowstania.pl, archiwum rodzinne syna, p. Krzysztofa Jaworskiego