Data urodzenia:
1912-11-01
Funkcja:
komendant Rejonu, Obwodu, dowódca batalionu, dowódca odcinka bojowego (Grupy)
Stopień:
kapitan rezerwy piechoty
Pseudonimy:
"Gorczyc", "Mer","Hal"
Miejsce urodzenia:
Pabierowice powiat Grójec
Imiona rodziców:
Jan - Maria z domu Gromadzka
Wykształcenie (w tym wojskowe) i przebieg służby wojskowej:
Ukończył III Miejskie Gimnazjum Magistratu w Warszawie, w której mieszkał od 1924 roku. Po ukończeniu gimnazjum odbył obowiązkową służbę wojskową oraz ukończył dywizyjny kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 29. Dywizji Piechoty w Grodnie. W roku 1933/1934 rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Z braku środków materialnych, dwukrotnie studia przerywał, a następnie kontynuował na tajnych kompletach podczas okupacji. W 1935 roku rozpoczął pracę w Wojewódzkim Funduszu Pracy m. st. Warszawy. W tym samym roku odbywał praktykę wojskową w 76 Pułku Piechoty w 29 DP (6-cio tygodniowe ćwiczenia dla rezerwistów). W 1936 r. otrzymał awans do stopnia podporucznika rezerwy piechoty. Od 6 lipca do 13 sierpnia 1939 roku odbył 6-cio tygodniowy kurs dla oficerów transportu (szkolenie na kierowników węzłów kolejowych). 15 sierpnia 1939 roku został powołany do czynnej służby wojskowej w IV Oddziale Sztabu Generalnego WP w 21. Pułku Piechoty i do 22 sierpnia 1939 roku pracował w transporcie kolejowym w Równem na Wołyniu.
Praca przed wojną:
Od 1937 roku pracował w Izbie Rzemieślniczej w Warszawie, w Biurze Organizacji Zaopatrzenia i Handlu, na stanowisku zastępcy kierownika. Pracę tę kontynuował także w czasie okupacji, do roku 1940.
Udział w wojnie obronnej 1939 r. :
28 sierpnia 1939 r. objął funkcję komendanta stacji kolejowej w Kutnie. Brał czynny udział w kampanii wrześniowej. Ranny w bitwie pod Kutnem, dotarł do stolicy. Od 9 września 1939 brał udział w walkach w obronie Warszawy i jej okolicach (Kałuszyn, Siennica, Garwolin). W trakcie obrony Warszawy dowodził kompanią w 44. Pułku Piechoty im. Bajończyków. Po kapitulacji uniknął niewoli.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Począwszy od października 1939 roku tworzył oddziały wojskowe różnych służb, szkoły podoficerskie i podchorążówki, organizował magazyny broni i amunicji, praktyczne szkolenie z bronią i próby produkowanej przez podziemie broni, materiałów wybuchowych, granatów itp. Od 15 października 1939 roku organizował w Warszawie konspiracyjną organizację wojskową pod nazwą Związek Czynu Zbrojnego (ZCZ) i pełnił funkcję jej komendanta. W marcu 1940 r. organizacja przyłączyła się do Polskiej Organizacji Zbrojnej (POZ) i wraz z nią weszła w skład Związku Walki Zbrojnej (ZWZ, od 1942 r. Armia Krajowa). 11 listopada 1941 roku został awansowany do stopnia porucznika rezerwy. Po scaleniu POZ z AK wprowadził do niej łącznie 376 żołnierzy. Początkowo był komendantem 4. Rejonu III Obwodu Wola (Koło - Powązki - cmentarze) Okręgu Warszawa AK. Od 1942 do marca 1944 roku był komendantem 2. Rejonu III Obwodu AK Wola.
Na przełomie 1942/1943 wszystkie oddziały 2 Rejonu III Obwodu weszły w skład utworzonego Batalionu im. gen. Józefa Sowińskiego. Od marca 1944 do końca lipca 1944 pełnił funkcję zastępcy kwatermistrza w Sztabie Komendy Okręgu Warszawa Armii Krajowej. Przydział tuż przed Powstaniem, na koniec lipca 1944 roku: III Obwód "Waligóra" (Wola) Okręgu Warszawa Armii Krajowej - 2 Rejon (Koło - cmentarze) - komendant Rejonu.
Adres zamieszkania przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa, ul. Wronia 82
Oddział:
III Obwód „Waligóra” (Wola) Okręgu Warszawa Armii Krajowej - 2 Rejon (Koło - cmentarze) - komendant Rejonu. Od 9 sierpnia 1944 r., po zranieniu
mjr. Jana Tarnowskiego „Waligóry”, komendant III Obwodu Wola. Po rozbiciu oddziałów wolskich III Obwodu żołnierze wycofali się częściowo na Stare Miasto i do Śródmieścia. Kpt. Wacław Stykowski „Hal" w Śródmieściu stanął na ich czele będąc organizatorem i dowódcą odtworzonego Batalionu im. gen. Józefa Sowińskiego. Funkcję tę pełnił do 20 sierpnia 1944 r., kiedy to przekazał dowództwo batalionu ppor. Romualdowi Podwysockiemu ”Ostoi". 17 sierpnia 1944 r. po objęciu funkcji dowódcy odcinka bojowego przez kpt. "Hala" podporządkowano mu kompanię szturmową utworzoną z ochotników 1, 2 i 3 kompanii Batalionu ”Kiliński”, którą dowodził
ppor. Tadeusz Młodecki “Zaremba” oraz kompanię por./kpt.
Władysława Raua ”Janusza". Wraz z Batalionem im. gen. Józefa Sowińskiego oddziały te tworzyły odcinek bojowy (Grupę ”Hala"), wzdłuż południowej strony ul. Grzybowskiej, od ul. Wroniej do placu Grzybowskiego. W Grupie okresowo walczyły też detaszowane pododdziały ze Zgrupowania „Chrobry II". Grupa "Hala" była podporządkowana 4. Rejonowi
mjr. Stanisława Steczkowskiego ”Zagończyka" I Obwodu Śródmieście.
Szlak bojowy:
Wola - Śródmieście Północ
Odniesione rany:
Ranny 5 sierpnia 1944 r. w rejonie barykady przy ulicy Górczewskiej róg Działdowskiej.
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji jeniec Stalagu 344 Lamsdorf - Łambinowice k. Opola (do 17 października 1944 r.), następnie w Oflagu VII A Murnau. Po uwolnieniu komendant obozu byłych żołnierzy AK (powstańców) w Monachium (Niemcy).
Losy po wojnie:
W roku 1945 powrócił do Polski i do 1948 r. pracował na Dolnym Śląsku w rzemiośle. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie organizował spółdzielczość inwalidzką. Aresztowany przez UB w 1953 r. Przebywał ponad rok w areszcie śledczym bez aktu oskarżenia.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (9.09.1944), Krzyż Walecznych (trzykrotnie), Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (7 IV 1976), Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939 (5 V 1982), Medal za Warszawę 1939-1945 (15 VI 1973), Medal Zwycięstwa i Wolności (13 III 1974), Brązowy Medal Zasługi dla Obronności Kraju (10 X 1980), Krzyż Partyzancki (29 IX 1982), Odznaka Grunwaldzka (18 XI 1971), Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Warszawy (7 I 1980)
Awanse:
st. strzelec z cenzusem (VI 1934), kapral z cenzusem (IX 1934); plutonowy podchorąży (IX 1935); sierżant podchorąży (XII 1935), podporucznik rez. (I 1936); porucznik rez. (11.XI 1941), kapitan (awansowany w VII 1944 ze starszeństwem od V 1944).
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach, kwatera D14-2-1
Informacje dodatkowe:
Wg relacji rodziny - syna: p. Jacka Stykowskiego, kpt. Wacław Stykowski został aresztowany przez UB w 1949 r. Przebywał ponad rok w areszcie śledczym bez aktu oskarżenia. Zwolniony z aresztu w czerwcu 1950 roku.
Źródła:
Teczki Komisji Weryfikacyjnej SPP w Londynie, nekrolog w prasie, data emisji 20.10.1981, materiały rodzinne - p.
Jacek Stykowski (syn). Zamieszczone na stronie biogramu zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego i p. Marka Stroka. Ujęcia te są również w posiadaniu rodziny kpt."Hala" i dostępne na stronie rodzinnej poświęconej Wacławowi Stykowskiemu.
Literatura:
„Powstanie Warszawskie - kadra dowódcza Armii Krajowej - noty biograficzne ” w oprac. Andrzeja Krzysztofa Kunerta aneks w : „Powstanie Warszawskie” W. Bartoszewski Wyd. Świat Książki; Leszek Żebrowski: „Paszkwil Wyborczej” Burchard Edition, 1995;
ŚZŻAK, Warszawa, 2016: Kpt. „Hal” Jacek Wacław Stykowski,
Kapitan "Hal". Kulisy fałszowania prawdy o Powstaniu Warszawskim '44 Warszawa, Capital, cop. 2017.
