Data urodzenia:
1923-07-01
Miejsce urodzenia:
Majątek Gołuchów koło Kalisza
Imiona rodziców:
Adam - Maria Ludwika hr. Korwin-Krasińska
Pseudonimy:
"Teresa", "201"
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
We wrześniu 1939 uciekając przed zbliżającym się frontem dotarła wraz z rodziną do Warszawy. Podczas oblężenia miasta jako harcerka służyła ochotniczo w sanitariatach wojskowych i szpitalach oraz pełniła funkcję kolporterki i łączniczki sztabu obrony miasta.
Wykształcenie do 1944 roku:
W okresie okupacji niemieckiej zdała konspiracyjnie maturę i rozpoczęła tajne studia medyczne. Do wybuchu Powstania Warszawskiego ukończyła dwa lata studiów.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od 1942 roku - Narodowa Organizacja Wojskowa - Armia Krajowa - batalion NOW-AK "Gustaw"
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Kredytowa
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - zgrupowanie "Harnaś" - Szpital Polowy ul. Kopernika 43 jako sanitariuszka przy doktorze Zbigniewie Tabeńskim, który znał ją jako studentkę z ćwiczeń na tajnych kursach medycyny, następnie w Szpitalu Polowym przy ul. Konopczyńskiego 3/5.
Rodzeństwo biorące udział w Powstaniu Warszawskim:
Losy po Powstaniu:
Wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Wraz z chorą matką trafiły po Powstaniu do Ojcowa pod Krakowem, do majątku rodzinnego matki (według innej wersji do Krakowa, zatrzymując się w Muzeum Czartoryskich).
Losy po wojnie:
Po zakończeniu wojny zamieszkała w Opolu. Po aresztowaniu w 1948 roku męża za przynależność do AK i skazaniu go na 7 lat więzienia pozostała do 1952 roku sama z trójką maleńkich dzieci bez żadnych możliwości podjęcia pracy (ze względu na arystokratyczne pochodzenie). Wspomagała ją miejscowa ludność. Chorowała na gruźlicę. Po 1956 r. mimo choroby zaangażowała się w pracę w harcerstwie. Była drużynową drużyny harcerskiej im. Bohaterów Monte Cassino przy Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Od 1956 roku należała do ZBoWiDu. Na początku 1967 roku za namową starszego brata, księcia Władysława Czartoryskiego, wyjechała na leczenie do Szwajcarii, gdzie przebywała przez 8 miesięcy w sanatorium, a następnie była operowana w St. Gallen. Niestety pomimo intensywnego leczenia zmarła w wieku 44 lat.
Nazwisko po mężu:
Teresa Groda- Kowalska - w grudniu 1945 roku wyszła w Bytomiu za mąż za Jana Grodę-Kowalskiego. Jan Michał Groda-Kowalski był żołnierzem Armii Krajowej (ppor. Jan Kowalski ps. „Groda”), dowódcą oddziału wspierającego polskie oddziały samoobrony w walce z Ukraińcami w rejonie Hrubieszowa, Sokala, Uchnowa i Szpikołos. W szeregach AK pozostał do końca wojny. Z Teresą mieli troje dzieci. W 1948 r. został aresztowany za przynależność do AK.
Odznaczenia:
Odznaczona w 1966 roku Medalem za Warszawę.
Miejsce śmierci:
Sankt Gallen, Szwajcaria
Miejsce pochówku:
Opole (zgodnie z życzeniem Zmarłej)
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
Córka właścicieli majątku Gołuchów w powiecie pleszewskim oraz Sieniawa w ówczesnym województwie lwowskim (obecnie w województwie podkarpackim). Była praprawnuczką księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, przywódcy Obozu Hotel Lambert w Paryżu.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, Archiwum środowiska Batalionów Gustaw - Harnaś, broszura środowiskowa, materiały Ewy Orlikowskiej-Krasnowolskiej, Teresa Łubek - Luboradzka, Sanitariuszki Batalionów AK "Gustaw" i "Harnaś" w szpitalach powstańczych. Wybór wspomnień sierpień - wrzesień 1944 r.
Literatura:
Maria Groda-Kowalska, Edyta Rodacka, Mezaliansowa Myszka, Wydawnictwo Sorus, 2021
