Powstańcze Biogramy - Tadeusz Życzyński

Pseudonim:

"Wilczek"

Funkcja:

-

Stopień:

kapral podchorąży

Miejsce urodzenia:

Zwoleń

Imiona rodziców:

Jan - Maria z Michalskich

Wykształcenie (w tym wojskowe) do 1944:

Absolwent Gimnazjum Humanistycznego w Solcu nad Wisłą. Maturę zdał w maju 1938 r. Po wakacjach rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Przed wybuchem wojny zdał pomyślnie egzaminy z fizyki, chemii, zaliczył obowiązkowe kolokwia z anatomii i histologii kończąc pomyślnie I rok studiów. Gdy zdawał jeden z egzaminów I roku, który nie wypadł najlepiej, profesor wpisując ocenę dostateczną miał powiedzieć: "Profesor Wilczur, to z pana nie będzie, najwyżej Wilczek". W ten sposób narodził się okupacyjny pseudonim Tadeusza. Podczas okupacji niemieckiej uczestnik kursu tajnej podchorążówki w Zwoleniu - kapral podchorąży. W latach 1943/44 studiował na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zaliczył II rok studiów.

Praca podczas okupacji:

Od września 1943 r. pracował jako sanitariusz w Szpitalu Maltańskim przy ul. Senatorskiej 38/40 w Warszawie.

Udział w konspiracji 1939-1944:

Wybuch wojny 1.09.1939 r. zaskoczył go w rodzinnym Zwoleniu. Po zajęciu terenu przez Niemców postanowił z drugim studentem, Kazimierzem Oleksikiem, rozpocząć nauczanie miejscowej młodzieży gimnazjalnej w budynku szkoły powszechnej. Jak sam wspominał po latach, nie wiedząc jeszcze czym będzie okupacja hitlerowska, naiwnie wystąpił do niemieckiej Komendantury Wojskowej (Generalne Gubernatorstwo powołano dekretem A. Hitlera dopiero dn. 12.10.1939) z prośbą o pozwolenie prowadzenia zajęć w zakresie I klasy gimnazjum. Prośba została kategorycznie odrzucona. W związku z tym, na przełomie 1939-1940 spontanicznie rozpoczął tajne nauczanie miejscowej młodzieży. Z biegiem lat powiększały się szeregi nauczycieli tajnych kompletów, przybywało uczniów, których starsze roczniki kierowano do Radomia. W 1942 wstąpił w szeregi Armii Krajowej w Zwoleniu. Na przełomie 1942-43 odbył szkolenie wojskowe - kurs szkoły podchorążych. We wrześniu 1943 r. zagrożony aresztowaniem przeniósł się do Warszawy. Tam, dzięki wstawiennictwu dr Witolda Kotlińskiego podjął pracę jako sanitariusz w Szpitalu Maltańskim przy ul. Senatorskiej 38/40. Wkrótce nawiązał współpracę z podziemiem zbrojnym. Dzięki koledze ze studiów został przyjęty do pułku KG AK "Baszta" z przydziałem: batalion "Bałtyk" - kompania B-2 - IV pluton. Od 1.10.1943 r. objął obowiązki kierownika Wydziału Opieki Społecznej Delegatury Rządu na Kraj dla województwa kieleckiego z siedzibą w Warszawie. Funkcję tę pełnił do wybuchu Powstania Warszawskiego.

Adres przed Powstaniem:

Warszawa ul. Zielna 42

Oddział:

Komenda Główna Armii Krajowej - pułk "Baszta" - batalion "Bałtyk" - kompania B-2 - IV pluton

Szlak bojowy:

Mokotów. 1.08.1944 r. wziął udział w ataku batalionu "Bałtyk” na koszary batalionu SS urządzone w dawnej Szkole Rękodzielniczej na ul. Kazimierzowskiej róg Narbutta (krypt. "Basy”). Atak został krwawo odparty. Następnego dnia ze swoją kompanią atakował Szkołę Powszechną przy ul. Woronicza. Tym razem szturm zakończył się powodzeniem; zdobyto broń, amunicję i wzięto kilkunastu jeńców. 16.08.1944 r. uczestniczył w ataku na Dom Wedla przy ul. Puławskiej róg Madalińskiego - bez powodzenia. Od zranienia (26.08.1944) do kapitulacji Mokotowa nie uczestniczył już w walkach. 27 września nie udało mu się kanałami przejść do Śródmieścia. Następnego dnia dostał się do niewoli.

Odniesione rany:

Ciężko ranny 26.08.1944 r. podczas patrolu na ul. Madalińskiego. Leczony w szpitalu polowym na ul. Bałuckiego

Losy po Powstaniu:

28.09.1944 r. wzięty do niewoli. Przez obóz przejściowy w Pruszkowie (Dulag 121) i tymczasowy obóz jeniecki w Skierniewicach trafił do Stalagu X B Sandbostel (6.10.1944). W obozie został skierowany do pracy w miejscowym szpitalu, od grudnia pracował na nowo utworzonym oddziale gruźliczym (ordynator dr Aleksander Nauman). 29.04.1945 r. obóz został wyzwolony przez wojska brytyjskie. Szpital ewakuowano do Bomlitz, a chorych na gruźlicę wywieziono do Bad Rehburg w Nadrenii.

Numer jeniecki:

221658

Losy po wojnie:

Po wyzwoleniu trafił do oddziałów 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, dzięki któremu mógł kontynuować przerwane studia. Skierowany do Akademii Medycznej w Düsseldorfie, w roku akademickim 1945-1946 ukończył III rok studiów. Do Polski powrócił 14.08.1946 r. Na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczął IV rok studiów. Na V roku otrzymał stypendium Ministerstwa Zdrowia (tzw. stypendium gruźlicze). Pracował jako wolontariusz w Instytucie Gruźlicy (dawny Szpital Wolski ul. Płocka 26). 8.04.1949 uzyskał dyplom lekarski na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Wkrótce po studiach został powołany do wojska. Po szkoleniu w Łodzi (1.06-31.07.1949) został awansowany do stopnia porucznika i skierowany do Wojskowego Sanatorium Przeciwgruźliczego w Otwocku. Gdy w czerwcu 1950 r. wybuchła wojna koreańska został bezterminowo zatrzymany w szeregach wojska, jako oficer zawodowy. Od 1971 r. był Komendantem Sanatorium i Naczelnym Specjalistą Chorób Płuc w wojsku. W efekcie w otwockim sanatorium przepracował 36 lat, do emerytury, na którą przeszedł w 1985 r. Jako emeryt nadal pracował w Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie - do 2000 roku.

Miejsce śmierci:

Warszawa. Urna z prochami została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Kwaterach Wojennych Pułku AK "Baszta".