Tadeusz Kuźma

"Kruk"

-

Rembelszczyzna, gmina Nieporęt

Antoni - Elżbieta z domu Szczur

W dzieciństwie, od 1932 roku był uczniem gminnej szkoły w Stanisławowie. Po ukończeniu sześciu klas, w roku 1938 rozpoczął naukę w szkole w Nieporęcie, którą kierował Bronisław Tokaj, nauczyciel języka polskiego (późniejszy oficer AK). Po zakończeniu nauki w szkole powszechnej Tadeusz Kuźma zdał egzamin do warszawskiego Gimnazjum i Liceum Władysława IV, jednak wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu dalszą naukę w Warszawie.

W konspiracji od kwietnia lub czerwca 1941 roku, zwerbowany przez nauczyciela z miejscowej szkoły, Wincentego Kozubskiego. Przydział: VII Obwód "Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1 Rejon "Brzozów" (Legionowo). Przysięgę złożył w budynku Straży Pożarnej Stanisławów, przed por. Bronisławem Tokajem ps. Bogdan, który był dowódcą III Batalionu Nieporęckiego oraz kierownikiem Tajnego Nauczania. Tadeusz Kuźma brał udział w ochronie zrzutowisk w latach 1942-1944 oraz w okresie okupacji ukończył kurs podoficerski w Nieporęcie (informacja podana przez T. Kuźmę w życiorysie oraz Ankiecie Uczestnika PW). Instruktorem kursu był st. sierż. Leonard Pyrża "Paweł". Tadeusz Kuźma należał do drużyny dowodzonej przez Karola Kopyścińskiego [Karol Kopyściński, syn Józefa, m. urodzenia Rembelszczyzna, data ur. 1912-09-26, dane za WBH, akta ujawnionych członków AK i BCh, sygn. 1777/90/727 s. 60-63 - przyp. red.]. Szkolenia bojowe były prowadzone w lasach pod Strugą, a ochraniane zrzutowiska były zlokalizowane we wsiach Olesin i Izabelin (gmina Nieporęt, powiat legionowski) oraz Wólce Radzymińskiej (torfiarnia). Tadeusz Kuźma pełnił także funkcję kuriera pomiędzy Nieporętem a Warszawą.

Lasy Nieporęckie - leśniczówka, Rembelszczyzna - posesja Deputów

VII Obwód "Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 1 Rejon "Brzozów" (Legionowo) - III Batalion - 8. kompania - 2. pluton - 1. drużyna; [Inne wersje: III Batalion - 9 . kompania - pluton 729].

Po zakończeniu działań powstańczych ukrywał się wraz z kolegami w okolicach wsi Olesin i Szamocin (obecnie Szamocin to obszar włączony do warszawskiej dzielnicy Białołęka). Po wysiedleniu i przekroczeniu Wisły pod Rajszewem (gm. Jabłonna) został pojmany przez Niemców i po krótkim pobycie w Twierdzy Modlin został we wrześniu 1944 roku wywieziony do Niemiec. Miejsca pobytu: Schneidemühl - pol. Piła, Lehrte i Braunschweig w regionie Hannover, Schöppenstedt. W Niemczech pracował przymusowo w gospodarstwach rolnych, a następnie w przemyśle cukrowym w Schöppenstedt w powiecie Wolfenbüttel (Dolna Saksonia).

Po wyzwoleniu służył w kompanii wartowniczej (jednostkach pomocniczych) przy armii amerykańskiej.

Do kraju powrócił we wrześniu 1945 roku. W latach 1946-1948 odbył obowiązkową służbę w Wojsku Polskim. Po przeniesieniu do rezerwy i powrocie do cywila ożenił się i pracował jako rolnik, prowadząc gospodarstwo na Rembelszczyźnie (lata 1961-1988). W 1988 przekazał gospodarstwo córce, a sam przeszedł na rentę rolniczą. Od 1992 roku jest członkiem Koła nr 1 ŚZŻAK w Legionowie i współpracuje z Muzeum Historycznym w Legionowie.

Medal Wojska (Londyn, 1948 r, nr leg. 33072), Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 1984, nr leg. 30102), Odznaka Pamiątkowa "Akcji Burza", Odznaka Weterana Walk o Niepodległość Ojczyzny, Odznaka Za Zasługi dla ŚZŻAK".

podporucznik w st. spocz.

Kolegami z oddziału Tadeusza Kuźmy byli: Władysław Bień, Stanisław Deput, Henryk Bożuta, Karol Kopyściński (bezpośredni dowódca drużyny).

Arkusz ewidencyjny członka ŚZŻAK zawierający dane weryfikacyjne Komisji Weryfikacyjnej Koła nr 1 "Brzozów", Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Legionowie (kserokopa w zasobie Działu Kombatanta MPW), MPW-ankieta, życiorys autorstwa T. Kuźmy oraz charakterystyka dokonań na rzecz ŚZŻAK. Zaświadczenie ZBoWiD - Zarząd Wojewódzki Warszawa 1982, zaliczony okres służby od kwietnia 1941, w tym Powstanie Warszawskie i pobyt w obozach [sic!] jenieckich do kwietnia 1945. Informację o śmierci w dn. 10.10.2022 zgłosiła rodzina.