Powstańcze Biogramy - Tadeusz Grzmielewski

Pseudonim:

"Igor"

Funkcja:

dowódca batalionu

Stopień:

major

Miejsce urodzenia:

Petersburg

Imiona rodziców :

Władysław - Józefa z domu Hebda

Udział w konspiracji 1939-1944:

Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Oddział II (Informacyjny) "Kameleon" - szef oddziału

Oddział:

Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - zgrupowanie "Radosław" - batalion zapasowy "Igor" - dowódca. Następnie w Grupie "Północ"

Szlak bojowy:

Wola - Stare Miasto - kanały - Żoliborz - Kampinos

Odznaczenia:

Krzyż Walecznych, Warszawski Krzyż Powstańczy

Okres stalinizmu:

Wymuszone w śledztwie przez UB zeznania mjr. Tadeusza Grzmielewskiego „Igora” i płk. Władysława Liniarskiego „Mścisława”, których torturowano, posłużyły w sfingowanym procesie gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” do skazania go 16 kwietnia 1952 przez Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy na karę śmierci przez powieszenie. 20 października 1952 Sąd Najwyższy na posiedzeniu odbywającym się w trybie tajnym, pod nieobecność oskarżonego i jedynie na podstawie nadesłanych dokumentów zatwierdził wyrok. Prośba rodziny o ułaskawienie została odrzucona. Rada Państwa nie skorzystała z prawa łaski. 8 kwietnia 1957 roku Prokuratura Generalna wystąpiła do Izby Karnej Sądu Najwyższego z wnioskiem o „wznowienie postępowania na korzyść Emila Augusta Fieldorfa – pomimo jego śmierci”. W uzasadnieniu wniosku podpisanego przez prokuratora wojewódzkiego Marię Tuszyńską – stwierdzano m.in., że oskarżenie sformułowano głównie na podstawie zeznań dwóch świadków: Władysława Liniarskiego oraz Tadeusza Grzmielewskiego, zastępcy szefa sztabu KG AK. Tymczasem Grzmielewski złożył właśnie oświadczenie, według którego „obciążające Fieldorfa zeznania zostały na nim wymuszone drogą stosowania niedozwolonych metod przez prowadzących śledztwo oficerów śledczych byłego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego”. Liniarski także zeznał, że w czasie śledztwa był ciężko chory, a w protokołach przesłuchań nie brano pod uwagę jego prawdziwych wyjaśnień. Podkreślił, że nie potwierdził przed sądem zeznań obciążających Fieldorfa, choć zaprotokołowano inaczej. Ostatecznie 4 lipca 1958 roku wiceprokurator Krygiel wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa z powodu braku dowodów winy gen. Fieldorfa.

Losy po wojnie :

W 1949 roku zawarł związek małżeński ze Stefanią z Orłowskich Krzyżanowską, I-voto Sarnicką. Pracownik Badawczy w Zespole Pracy Chronionej Związku Spółdzielni Inwalidów.

Miejsce śmierci:

Warszawa

Miejsce pochówku:

Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), w grobie rodzinnym Władysława Grzmielewskiego z 1912 roku. Kwatera 167, rząd 6, miejsce 11-12. Uroczystość pogrzebowa odbyła się w dniu 28.12.1963 roku.

Źródła:

Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW, Nekrolog prasowy. Ilustracje: Prezentowane w biogramie fotografie i dokumenty pochodzą ze zbiorów rodzinnych p. Aleksandry Gaworskiej, córki mjr. Tadeusza Grzmielewskiego. Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego we wrześniu 2021 r.

Tadeusz Józef Grzmielewski

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Tadeusz Józef Grzmielewski

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Nasz newsletter