Data urodzenia:
1889-12-15
Funkcja:
z-ca rejonowego Delegata Rządu RP
Miejsce urodzenia:
Podtopole pod Zamościem
Imiona rodziców:
Stanisław - Maria z Najdów
Pseudonimy:
"Stefan", "Wielkosław", "Kalinowski", "Stary Mason"
Działalność w latach 1918-1939:
W 1918 roku wstąpił w Zamościu do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Jesienią 1919 został aresztowany za udział w manifestacjach robotniczych w Zamościu, ale tłum uwolnił zatrzymanych. Od końca 1919 r. służył w 9. pp Legionów w Zamościu i brał udział w walkach na froncie wschodnim. Po zwolnieniu z wojska w r. 1922 wrócił do Zamościa i pracował m. in. w magistracie m. Zamościa, jako gospodarz łaźni miejskiej. Sprawował wiele funkcji społecznych, m. in. w l. 1926 - 1939 był radnym miejskim Zamościa z ramienia PPS. Od r. 1922 był członkiem Zamojskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS, a w l. 1934 -1939 jego przewodniczącym. Był przewodniczącym Organizacji Młodzieży - Tow. Uniwersytetu Robotniczego w Zamościu, a od r. 1925 członkiem jej Komitetu Centralnego, członkiem Zarządu Tow. Uniw. Robotniczego, członkiem założycielem i członkiem zarządu robotniczej Spółdzielni «Robotnik», przewodniczącym koła Polskiego Związku Myśli Wolnej w Zamościu. Od r. 1930 był sekretarzem oddziału zamojskiego Związku Zawodowego Małorolnych RP.
Okres okupacji i działalność konspiracyjna: lata 1939-1944:
Jesienią 1939 został na kilka miesięcy wzięty w Zamościu przez wojska niemieckie jako zakładnik. W 1940 roku zagrożony aresztowaniem przez Gestapo, przeniósł się do Warszawy i tam wszedł w ścisły kontakt z konspiracyjną grupą «Barykada Wolności». Uczestniczył w zjeździe założycielskim organizacji Polskich Socjalistów (PS) w Warszawie 1 września 1941 roku. Był organizatorem kolportażu prasy konspiracyjnej. Jeździł często na Zamojszczyznę, korzystając z fałszywych papierów pracownika spółdzielni «Łączność». Współpracował z wydziałem sabotażu PS na okręg lubelski, a potem z wydz. organizacyjnym Socjalistycznej Organizacji Bojowej (SOB). Jednocześnie działał jako redaktor i publicysta w konspiracyjnej prasie socjalistycznej, przez kilka miesięcy w r. 1942 w „Chłopskiej Sprawie”, a w latach 1943–19444 w piśmie „Wieś i Miasto”. W roku 1943 przeszedł wraz z SOB do PPS - Wolność, Równość Niepodległość (WRN). Aktywnie pomagał zagrożonej zagładą ludności żydowskiej. Już w 1941 r. zorganizował pomoc dla przebywających w obozie na ul. Lipowej w Lublinie jeńców Żydów z kampanii wrześniowej. Później założył Komitet Zamojsko-Lubelski Niesienia Pomocy Żydom, który włączył się następnie do ogólnopolskiej akcji pomocy kierowanej przez Radę Pomocy Żydom (RPŻ) o kryptonimie "Żegota". Komitet Zamojsko-Lubelski miał 272 podopiecznych, z których zginęło tylko pięciu. Od lipca 1943 był kierownikiem referatu organizacyjno-prowincjonalnego RPŻ. Utrzymywał kontakt z obozami i skupiskami żydowskimi w Radomiu, Starachowicach, Skarżysku-Kamiennej, Kielcach, Piotrkowie, Częstochowie i w Białymstoku.
Oddział:
Delegatura Rządu na Kraj - III Rejon - zastępca rejonowego delegata Rządu w Rejonie III Warszawa Śródmieście-Północ
Dzielnica:
Śródmieście Północ
Losy po Powstaniu:
Po kapitulacji Warszawy wyszedł z miasta wraz z ludnością cywilną i poprzez obóz przejściowy w Pruszkowie (Dulag 121) dostał się do Bochni. Od listopada 1944 r. przebywał w Krakowie.
Losy po wojnie:
W 1945 roku powrócił do Warszawy. Wznowił działalność w ruchu socjalistycznym. Współpracował z pismem PPS „Chłopska Prawda”. Zdeklarowany zwolennik niepodległościowego nurtu w ruchu socjalistycznym, został w roku 1948 usunięty z PPS w ramach czystki przed tzw. zjednoczeniem partii robotniczych. Aż do przejścia na emeryturę pracował w różnych instytucjach społecznych i spółdzielczych. Nie założył rodziny. Zmarł 2 sierpnia 1978 r. w Warszawie.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Pochowany został na Cmentarzu Północnym w Warszawie (kwatera: W-XVI-4, rząd: 1, grób: 14) w pojedynczej ziemnej mogile. Ponieważ nigdy nie założył rodziny, grób został opłacony jedynie na 20 lat. Termin minął w 1998 roku i dziś istnieje realna groźba likwidacji miejsca pochówku.
Informacje dodatkowe:
Urodzony w rodzinie chłopskiej. Miał jedynie wykształcenie niepełne średnie. Dużą wiedzę zdobył drogą samokształcenia.Działacz PPS, kierownik referatu Organizacyjno-Prowincjonalnego Rady Pomocy Żydom "Żegota", założyciel Komitetu Zamojsko-Lubelskiego Niesienia Pomocy Żydom.
Źródła i publikacje:
Polski Słownik Biograficzny, tom XXXVI
