Data urodzenia:
1926-07-17
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 198 Miejsce: 6
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Franciszek - Zofia z domu Pisarska, II-voto Frączkowska
Wykształcenie do 1944 r.:
W czerwcu 1940 ukończył publiczną szkołę powszechną. Wychowanek Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, uczęszczał na tajne komplety. Był członkiem 23 Warszawskiej Drużyny Harcerzy, najprawdopodobniej od lata 1943 r. Jednocześnie w trakcie okupacji ukończył kurs przygotowawczy do szkół zawodowych II stopnia.
Udział w konspiracji 1939 -1944:
Szare Szeregi - Ul „Wisła” (Chorągiew Warszawska) - Bojowe Szkoły (BS) - Hufiec Żoliborz, drużyna przy plutonie 227 Odbył przeszkolenie dywersyjne, a następnie wraz z kolegami przeszedł do tworzących się Grup Szturmowych. W akcji "Czarnocin" (kiedy z 5 na 6 czerwca 1943 r. oddział Szarych Szeregów „Motor 30”, dowodzony przez Tadeusza Zawadzkiego ps. „Zośka”, przeprowadził akcję, której celem było wysadzenie mostu znajdującego się na rzece Wolborce, niedaleko stacji kolejowej w Czarnocinie. Akcja ta nosiła kryptonim „Madryt”.) W akcji tej Stefan Brzózy był w ubezpieczeniu trasy wykonywanym przez żoliborskie drużyny BS ("Bojowe Szkoły"). Wiosną 1944 r. dowódca I plutonu (Blok "Cytadela" - Żoliborz) w tzw. "Nowych Grupach Szturmowych". Podczas lipcowej reorganizacji batalionu "Zośka" wyznaczony na dowódcę II plutonu w 3. kompanii por. "Giewonta".
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Czerniakowska 158.
Miejsce koncentracji na godzinę „W”:
Wola, Fabryka Telefunkena przy ul. Mireckiego róg Karolkowej.
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 3. kompania "Giewonta" - II pluton. Uczestniczył w przyjmowaniu zrzutów broni i ochronie dowództwa pułku (1-3 VIII 1944), patrolu na teren Śródmieścia na ul. Świętokrzyską do Komendy Głównej AK (4 VIII), natarciu przy ul. Gęsiej (5 VIII) walkach w rejonie ul. Żytniej i Okopowej (6-8 VIII 1944), a następnie: Stawki - Stare Miasto - Nalewki - Muranowska.
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto
Odniesione rany:
Ciężko ranny na podwórzu przy ul. Muranowskiej 4 na skutek wybuchu granatnika. Jeszcze tego samego dnia wieczorem przeniesiony do szpitala chirurgicznego przy ul. Długiej 7.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Według zapisów PCK zginął w piwnicy domu przy ul. Freta 1 na skutek postrzału w czoło. Według drugiej wersji przechowanej w rodzinie zginął podczas pacyfikacji powstańczych szpitali na starym Mieście przez oddziały niemieckie, najprawdopodobniej 2 września 1944 w Centralnym Szpitalu Chirurgicznym nr 1 przy ul. Długiej 7 (Pałac Raczyńskich).
Miejsce pochówku:
Ekshumowany 25 stycznia 1946 roku na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, kwatera A-22, rząd 5, grób 13
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Brzózy Stefan, Polski Czerwony Krzyż, Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie - Cmentarz Powązki Wojskowe, Księga Pochowań 1946, 1-193, archiwum A. Dławichowskiego - Powązki Wojskowe - batalion "Zośka", zasób Pokoju Kombatanta MPW, archiwum rodzinne - informacje przekazane przez p. Grzegorza Frączkowskiego, przyrodniego brata Stefana oraz p. Iwonę Frączkowską, bratanicę, wnuczkę Zofii Brzózy, secundo voto Frączkowskiej (matki Stefana) oraz kopia listu Michała Glinki ps. Michał, dowódcy 2. plutonu w 3. kompanii "Giewonta" do Zofii Brzózy, matki poległego, z 26.04.1948 r.
