Powstańcze Biogramy - Stanisława Kowalska

Pseudonim:

"Wysoka"

Funkcja:

łączniczka

Numer legitymacji AK:

21454

Miejsce urodzenia:

Warszawa

Imiona rodziców:

Stanisław Stefan - Władysława Aniela z domu Różycka

Wykształcenie do 1944 r.:

Uczennica Gimnazjum Sióstr Zmartwychwstanek przy ul. Krasińskiego 31

Pseudonimy:

"Wysoka", "Stanisława"

Udział w konspiracji 1939 -1944:

W konspiracji od listopada 1943 roku - II Obwód „Żywiciel” (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - Szare Szeregi, 44 WŻDH „Żywioły”, drużynowa Halina Walter, zastęp „Skały" - zastępowa Halina Bajer. Przeszła podstawowe przeszkolenie łącznościowe i sanitarne, brała udział w działaniach drużyny harcerskiej w ramach ”Patronatu„ na rzecz jeńców wojennych i więźniów gestapo. Zajmowała się również kolportażem prasy, uczestniczyła w przedstawieniach harcerskiego teatru amatorskiego na Żoliborzu organizowanych dla dzieci i dorosłych.

Adres przed Powstaniem Warszawskim:

Warszawa ul. Sułkowskiego 4 m. 2

Oddział:

II Obwód „Żywiciel” (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - sanitariat - szpital nr 100 - klasztor ss. Zmartwychwstanek, ul. Krasińskiego 31. Podczas Powstania pełniła służbę sanitariuszki i łączniczki. Początkowo od 1 do 8 sierpnia pod komendą Krystyny Pankowskiej „Wiesławy„, następnie od 8.08 do 29.08.1944 pod komendą Wandy Krąkowskiej (?) ”Białej Duśki"*, kierowniczki Wojskowej Apteki - Bazy na Placu Wilsona. Dwukrotnie uczestniczyła w ewakuacji szpitali oraz w drugim dniu natarcia na Dworzec Gdański, podczas którego ściągała rannych wraz Klarą Danutą Jaxą-Bykowską. Jako sanitariuszka wychodziła w patrolach sanitarnych na daleko wysunięte pozycje w celu przetransportowania rannych żołnierzy do punktów sanitarnych. Ewakuowała rannych ocalałych z masowej egzekucji pod pałacykiem Marii Kazimiery na Marymoncie.

Szlak bojowy:

Żoliborz, udział w walkach o Dworzec Gdański

Losy po Powstaniu:

Wyjechała z rannymi w transporcie ewakuowanego szpitala polowego Krechowiecka 6 do Tworek.

Odznaczenia:

Warszawski Krzyż Powstańczy nr 11-94-91, postanowieniem Prezydenta RP z dn. 28.07.1994

Losy po wojnie:

Artysta grafik. Studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, jednak studiów nie ukończyła. Mieszkała w Nowym Jorku.

Nazwisko po mężu:

Stanisława Saloni

Miejsce śmierci:

Nowy Jork, USA

Miejsce pochówku:

Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki)

Źródła:

Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Kowalska-Saloni Stanisława, w tym ankieta-biogram, fragment wykazu osób pełniących służbę w punktach opatrunkowych, szpitalach i aptekach na Żoliborzu w oprac. I. Witrzens-Olickiej i B. Celarskiej-Zaleskiej; oświadczenia świadków: Krystyny Ożarowskiej z d. Pankowskiej ps. Wiesława (17.09.1992), Marii Danuty Gantz z d. Walter (14.11.1992), Haliny Walter ps. Jodła (06.11.1992), Danuty Gajl „Gajek”, „Danuta” (28.10.1992), Życiorys, zaświadczenie Stowarzyszenia Żołnierzy AK „Żywiciel", archiwum rodzinne - informacje uzupełniające zgłosili prof. Zygmunt Saloni oraz p. Krzysztof Teisseyre. Nekrolog prasowy - Gazeta Wyborcza, wyd. stołeczne z 31.05.2014, Stanisława Saloni - Wspomnienie: Tadeusz Siemek oraz Mikołaj i Krzysztof Teisseyre, Gazeta Wyborcza, 17.06.2014. Ilustracje: prezentowane w biogramie zdjęcia z lat wojny pochodzą ze zbiorów rodzinnych p. Hanny Młodziejewskiej, bratanicy Witolda Młodziejewskiego ps. ”Chaber„, udostępnił p. Tomasz Michałowski (Stowarzyszenie Żołnierzy Armii Krajowej Żywiciel i Miłośników Ich Tradycji). Skany wykonano w Muzeum Powstania Warszawskiego, 07/2024.

Uwagi :

Przydziały w okresie Powstania Warszawskiego na podstawie Ankiety Uczestnika Powstania Warszawskiego: Saloni Stanisława

Stanisława Kowalska

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Nasz newsletter