Stanisław Woźniak

"Staś"

-

ułan - starszy ułan

21 / 1112

Warszawa

Stanisław - Aleksandra z domu Dryńska

"Mały", "Stasio", "Staś"

Przed wybuchem Powstania ukończył III klasę Gimnazjum Handlowego w ramach tajnych kompletów; równocześnie pracował jako wychowawca w domu dla sierot przy ul. Królewskiej

Do konspiracji trafił w 1941 r., jako wychowanek domu dla małoletnich chłopców w Otwocku przy ul. Lelewela 5. Jego wychowawca Jerzy NN wprowadził go do tajnej drużyny harcerskiej. W kwietniu 1942 r. wprowadzony przez swego kolegę Leona Henryka ps. "Wąsik" do kompanii Kedywu dowodzonej przez Dariusza Gozdawę-Gołębiowskiego ps. "Krak", który przyjął od niego przysięgę na rotę Armii Krajowej. Zbiórki i odprawy odbywały się w mieszkaniach braci Gozdawa-Gołębiowskich na ul. Żurawiej i pl. Trzech Krzyży. Od tej pory był łącznikiem, uczestniczył też w akcjach bojowych; m.in w likwidacji zdrajcy oraz w odbiciu ze szpitala Dzieciątka Jezus ciężko rannego Dionizego Mazura ps. "Piotrek" (31.07.1943). W drugiej połowie sierpnia 1943 r. brał udział w wyprawie za Bug zorganizowanej przez zastępcę dowódcy kompanii plut. pchor. "Rana" (Juliusz Klepacz). Wyprawa zakończyła się niepowodzeniem - pod Klembowem nastąpiło starcie z silnym oddziałem żandarmerii i oddział pchor. "Rana" rozproszył się na małe grupki, a inicjator wyprawy i jej dowódca, pchor. "Ran", zginął w drodze powrotnej do stolicy. Po aresztowaniu kpr. pchor. "Dziryta" (Jan Gozdawa-Gołębiowski), stracił kontakt z dowództwem oddziału, przez co nie został powiadomiony o godzinie "W". Wiedząc, że nadchodzi Powstanie zadzwonił do Zofii Klepacz - matki poległego "Rana", która kazała mu przyjść do fabryki Kamlera na ul. Dzielną 42/72

Armia Krajowa - 1. Dywizjon (warszawski) 7. Pułku Ułanów Lubelskich "Jeleń” - pluton 1112. W sierpniu pluton osłony Komendy Głównej AK, następnie w dyspozycji płk. Wachnowskiego" dowódcy Grupy "Północ", od września pluton osłony Kwatery Głównej Okręgu Warszawskiego AK

Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście. 1..08.1944 o godzinie 16:00 zgłosił się do fabryki mebli Kamlera przy ul. Dzielnej 64/72 i został przyjęty przez por. "Stolarza" do plutonu 1112. Tego samego dnia uczestniczył w obronie fabryki, w której znajdowała się Kwatera Główna KG AK i siedziba Delegatury Rządu na Kraj. Następnie z plutonem 3.08.1944 obsadzał teren Monopolu Tytoniowego (Wytwórnia Warszawska Nr 1 Polskiego Monopolu Tytoniowego ul. Pawia 57). 6.08.1944 r. uczestniczył w przeprowadzeniu Komendy Głównej AK i Delegatury Rządu przez teren byłego getta na Stare Miasto - wcześniej trasę tego przejścia sprawdzał osobiście z ułanem "Henrykiem" (Janusz Kałczyński). Wkrótce po przejściu na Stare Miasto dowódca plutonu por. "Stolarz" wysłał go na rozpoznanie drogi kanałowej w kierunku Śródmieścia. 4-osobowy patrol (uł. "Staś", dwie łączniczki i żydowski przewodnik kanałowy) zaopatrzony w szkic wykonany przez pracownika Wodociągów i Kanalizacji nie dotarł do Śródmieścia lecz nad Wisłę, gdyż kanalarz pomylił trasę i skręcił o jedną przecznicę wcześniej. Po 5 godzinach patrol powrócił na Stare Miasto. Dopiero kolejna grupa sprawnie przeszła trasę Stare Miasto - Śródmieście. Na Starym Mieście do 26 sierpnia, gdy KG AK przeszła do Śródmieścia, w plutonie 1112 pełnił na zmianę z plutonem "Wigier" służbę wartowniczą przy Komendzie Głównej, lub bronił odcinka Katedry od strony Zamku Królewskiego i Kanonii. Niezależnie w momentach zagrożenia, gdy patrole plutonu posyłane były na wsparcie linii, brał udział w patrolach w rejonie ul. Króla Alberta (Niecała), Senatorskiej, w Ogrodzie Krasińskich i przy Arsenale. Gdy 26 sierpnia pluton 1112 stał się plutonem szturmowym przy dowództwie Grupy "Północ", wraz z nim w ostatnich dniach obrony Starego Miasta brał udział w następujących działaniach: wsparcie zagrożonego odcinka szpitala Jana Bożego, walki w kościele Objawienia NMP na Nowym Mieście, oczekiwanie w kolumnie mjr. "Sosny" na przebicie się do Śródmieścia, obsada Pałacu Krasińskich, obsada Pasażu Simonsa, ponowna obsada i obrona Pałacu Krasińskich. Po południu 1 września wraz z plutonem przeszedł kanałami do Śródmieścia. W Śródmieściu pluton 1112, który na Starym Mieście poniósł duże straty, stał się plutonem ochrony Sztabu Okręgu Warszawskiego gen. "Montera" i stacjonował w budynku Kina "Palladium" przy ul. Złotej 7/9. W jego szeregach pełnił tam służby przy bramach oraz przed drzwiami pomieszczeń, gdzie urzędował sztab Okręgu. Obsadzał również punkt obserwacyjny na dachu budynku.

Krzyż Walecznych - rozkaz Dowódcy Okręgu Warszawskiego Nr 29 z dnia 15.09.1944 r.

Awansowany do stopnia starszego ułana - rozkaz Dowódcy Okręgu Warszawskiego Nr 29 z dnia 15.09.1944 r.

Niewola niemiecka - jeniec Stalagu XI B Fallingbostel, następnie Stalagu VI J Dorsten (Nordrhein-Westfalen), skąd został wysłany do Arbeitskommando Mönchen-Gladbach (Nordrhein-Westfalen). Z tego komanda uciekł w lutym 1945 r. i ponownie trafił do Stalagu VI J Dorsten. Wyzwolenie jeńców przez Armię Brytyjską nastąpiło po długim marszu ewakuacyjnym dnia 15.04.1945 r.

140774

Po zakończeniu działań wojennych w sierpniu 1945 r. wyjechał do Włoch, gdzie wstąpił do II Korpusu Polskiego z przydziałem: 5. Dywizja Kresowa - 5. batalion CKM - kompania dowodzenia - pluton łączności. Wkrótce został odkomenderowany do Gimnazjum 5. Dywizji Kresowej w Modenie. Tam uzyskał "małą maturę", a po przeniesieniu szkoły do Wielkiej Brytanii w 1946 r. ukończył I klasę Licem w Chisledon (Anglia), a później Liceum Handlowe w Glasgow (Szkocja). W 1948 r. rozpoczął pracę w londyńskim Banku Pocztowym i został zdemobilizowany z Wojska Polskiego. Po roku pracy uzyskał stypendium i rozpoczął naukę w South West Essex Technical College and School of Arts. Po dwóch latach, w połowie kursu zawodowego na przysięgłego księgowego, stypendium się skończyło i wtedy, w sierpniu 1951 r. wyjechał do Kanady, gdzie skończył ten sam kurs zaocznie przy Uniwersytecie w Toronto. Tam rozpoczął pracę w firmach handlowych; zajmując kolejno stanowiska: księgowego, kierownika działu finansowego, a od 1975 r. dyrektora i skarbnika dużej firmy handlowej będącej filią Forda. W 1964 r. w Toronto ożenił się i dwa lata później przeprowadził do Utopii, małego miasteczka leżącego 100 km na północ od Toronto. Tam zaangażował się w politykę lokalną i federalną. Przez 10 lat pełnił funkcję skarbnika w okręgu wyborczym. W 1989 r. przeszedł na emeryturę i założył własną firmę sporządzającą zestawienia podatkowe. Od lat jest wiceprezesem Koła Armii Krajowej - oddział Toronto. Odwiedzał Polskę, gdzie po latach spotykał się z kolegami z AK. Ostatni raz był w kraju w 2009 roku.