Data urodzenia:
1903-08-16
Funkcja:
szef kontrwywiadu
Stopień:
rotmistrz rezerwy kawalerii
Imiona rodziców:
Alfred - Gabriela z domu Kuźmińska
Wykształcenie:
Od listopada 1920 r. do 1924 r. studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Wydział Filozofii. W latach 1924-1927 - studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Poznańskiego.
Służba wojskowa do 1939 r.:
Od 07.11.1920 r. szwoleżer 201. Pułk Szwoleżerów, od października 1924 r. do stycznia 1925 r. ułan 15. Pułk Ułanów w Poznaniu. W okresie od stycznia do października 1925 r. Szkoła Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W 1935 r.ukończył kurs kontrwywiadu - podporucznik rezerwy. Na przełomie 1938/1939 oraz w kwietniu 1939 r. wysłany przez kontrwywiad do Berlina, należy do "Klubu 11 listopada".
Praca zawodowa do 1939:
Od 1930 r. do 1939 r. w Warszawie pracował w redakcjach: "Express Poranny", "Czas" i "Kurier Polski".
Udział w wojnie obronnej 1939:
Oficer kontrwywiadu w Grupie Operacyjnej "Narew" (Łomża).
Udział w konspiracji 1939-1944:
Do 1941 r. przebywał w Wilnie, od września tego roku w Warszawie, oficjalnie zatrudniony w firmie "Autosped" - Okręg Warszawski Armii Krajowej - II Oddział (Informacyjno-Wywiadowczy) - szef brygady kontrwywiadu AK.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Żelazna 83
Oddział:
Okręg Warszawski Armii Krajowej - II Oddział (Informacyjno-Wywiadowczy)
Szlak bojowy:
Śródmieście Południe - Szef kontrwywiadu Podobwodu "Sławbor".
Losy po Powstaniu:
Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną.
Losy po wojnie:
W 1948 roku aresztowany i zatrzymany w tajnym areszcie w Miedzeszynie pod Warszawą do 1954 r. W 1958 r. wydał pierwszą powieść "Okiennice” - w wersji polskiej i angielskiej, wraz z współwięźniem H. Fieldem, na podstawie której na początku lat 80 tych XX wieku Agnieszka Holland nakręciła film "Gorzkie Żniwa”. Następne książki : "Kaczory", "Amerykanie” i "Gangsterzy”.
Miejsce śmierci:
Warszawa.
Informacje dodatkowe:
Dziennikarz, oficer kontrwywiadu Armii Krajowej, powieściopisarz. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Szkołę średnią ukończył w Nowej Wsi pod Warszawą. Brał udział w wojnie 1920 r. Od jesieni 1920. do r. 1924 studiował na Uniwersytecie Lwowskim na Wydziale Filozoficznym. W r. 1925 wstąpił do 15 p. Ułanów Poznańskich. Następnie (do roku 1927) studiował na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Poznańskiego i odbył praktykę rolniczą w majątku państwowym Wydrzno. Od r. 1930 mieszkał w Warszawie i jako dziennikarz pracował w „Expressie Porannym” (1930–1934), w „Czasie” (1934 -1938, kierownik działu miejskiego i gospodarczego), w „Kurierze Polskim” (1938–1939, dział gospodarczy), wreszcie (1939) jako kierownik działu propagandy prasowej w biurze podróży «Orbis». Był czynnym członkiem «Klubu 11 listopada», działającego pod protektoratem Edwarda Rydza-Śmigłego. W r. 1935 odbył sześciotygodniowy kurs kontrwywiadu, w r. 1937 awansował do stopnia porucznika rezerwy. Na przełomie 1938/9 r. i w kwietniu 1939 był przez kontrwywiad wysłany do Berlina. W r. 1939 odbył kampanię wrześniową w sztabie grupy «Narew» (Łomża). W l. 1939–1941 pracował w Wilnie jako robotnik, biorąc udział w pracach konspiracyjnych.
Powróciwszy do Warszawy, oficjalnie zatrudniony był (1941–1943) w firmie «Autosped»; w rzeczywistości był to lokal Armii Krajowej (AK). Powierzono mu stanowisko szefa brygady kontrwywiadu tzw. «oficerskiej» pod komendą «Mocarza» (Kozubowskiego) i «Lotnego» vel «Witka» (Wincentego Jerzego Kwiecińskiego); Rozpracował m. in. sprawę niejakiego Skossowskiego, na którym za współpracę z Niemcami wykonano wyrok śmierci 1 IX 1943. Powstanie warszawskie przebył jako szef informacji okręgu Warszawa-Południe (ul. Wilcza). Po rozwiązaniu AK przez pewien czas współpracował z działającym przeciw władzy ludowej podziemnym ugrupowaniem «Wolność i Niezawisłość». W r. 1945 objął w Krakowie kierownictwo ekspozytury agencji «Glob». Od czerwca 1946 do sierpnia 1948 pracował we Wrocławiu jako dyrektor w Zjednoczeniu Przemysłu Olejarskiego. Był następnie aresztowany z artykułu 2 dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 31 VIII 1944 i więziony do 22 XII 1954. Po uwolnieniu wyjechał na koszt państwa do Kudowej na kurację. Postanowieniem Prokuratury z 28 II 1957 sprawa Mierzeńskiego została umorzona z braku podstaw do wniesienia aktu oskarżenia. W l. 1948–54 więziona była także żona M-ego. Od 1 III 1956 M. pracował w redakcji „Łowca Polskiego” jako sekretarz redakcji i pełnił tę funkcję aż do śmierci.
W czasie pobytu w więzieniu Mierzeński rozpoczął razem z Amerykaninem Hermannem H. Fieldem powieść, którą później wspólnie wydali pt. "Okiennice". Ukazała się ona po polsku i po angielsku w r. 1958 w Warszawie i Nowym Jorku. Akcja powieści foczy się w Polsce podczas okupacji niemieckiej. Okiennice wydane zostały także w Anglii, Szwecji i Szwajcarii. Stypendium Fundacji Kościuszkowskiej umożliwiło M-emu pobyt w Stanach Zjednoczonych (1959–60). Znowu wspólnie z Fieldem ukończył powieść związaną z tym samym okresem i miejscem akcji pt. Kaczory (wyd. polskie W. 1962, angielskie Nowy Jork 1961 oraz tłumaczenie szwedzkie i niemieckie). Reportaż Mierzeńskiego Amerykanie uzyskał pierwszą nagrodę na konkursie wydawnictwa «Książka i Wiedza» oraz tygodnika „Świat” (1962). Zmarł na raka 10 VI 1964 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Pośmiertnie ukazały się książki Amerykanie (W. 1964, Wyd. 3. 1966) oraz książka o podziemnym świecia businessu amerykańskiego Gangsterzy (Kat. 1967, wyd. 2. 1970).
Był dwukrotnie żonaty: od ok. r. 1934 z Janiną z Wajchtów, 1. v. Stefanową Chrząszczewską, zamordowaną w r. 1943 na Pawiaku, od 15 IX 1945 z Aliną Grabowską (ur. 1919). Z drugiego małżeństwa pozostawił syna Andrzeja (ur. 1946).
Publikacje:
Polski Słownik Biograficzny, tom XXI, Kraków 1976 r.
Źródła:
MPW, archiwum rodzinne Andrzeja Mierzeńskiego
