Stanisław Klepacz

"Jesion"

-

pułkownik kawalerii w stanie spoczynku (1936)

9526

Kłobuck powiat Częstochowa

Andrzej - Julia z domu Ptaszkiewicz

Maturę zdaje w Gimnazjum w Częstochowie wiosną 1909 r. Po zakończeniu I wojny światowej kończy szereg kursów doskonalących w tym 10-miesięczny kurs dowódców szwadronów w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu.

Jako uczeń Gimnazjum w Częstochowie wstępuje do Związku Młodzieży Postępowej. W 1908 r. zostaje członkiem Zarządu Centralnego tej organizacji w Królestwie Polskim. Jednocześnie od roku 1906 był członkiem PPS (Polska Partia Socjalistyczna), od czerwca 1909 r. jest tzw. Okręgowym tej partii w Warszawie, gdzie 30 lipca tego roku zostaje aresztowany. Zwolniony z więzienia 30 listopada 1909 r. otrzymał nakaz pobytu w Ostrowcu po czym zmuszony zostaje do wyjazdu za granicę. Wkrótce wraca do kraju i pod przybranym nazwiskiem kontynuuje działalność w PPS w Zagłębiu Dąbrowskim i w Łodzi. W 1912 r. zagrożony aresztowaniem zbiegł do Krakowa, gdzie nadal działał w PPS, wiosną 1914 r. wyjeżdża do Glens w Belgii.

W październiku 1914 r. powraca z Belgii do Krakowa, gdzie rozpoczyna służbę wojskową w batalionie Galiny, z batalionem Berbeckiego wyrusza na front. Po bitwie pod Łowczówkiem zaczyna służbę w 1. Pułku Ułanów mjr. Władysława Beliny-Prażmowskiego, w 3 szwadronie, z którym przechodzi cały szlak bojowy pułku, aż do tzw. "kryzysu przysięgowego” w 1917 r (odmowa złożenia przysięgi na wierność Wilhelmowi II przez żołnierzy I i III Brygady Legionów Polskich 9 lipca 1917). Internowany przez Niemców w Szczypiornie i w Łomży, ucieka w 1918 do Warszawy, gdzie ukrywa się pod przybranym nazwiskiem. W listopadzie 1918 r. zostaje mianowany podporucznikiem i wstępuje do tworzącego się 7-go Pułku Ułanów Lubelskich. Od czerwca 1919 r. służy w 3 szwadronie jako dowódca plutonu liniowego. Bierze udział we wszystkich walkach toczonych przez 3 szwadron. Pod koniec wojny otrzymuje dowództwo szwadronu. Walczy w wojnie polsko-bolszewickiej. 16 sierpnia 1920 r. bierze udział w bitwie pod Sycowem. Dowodzi szwadronem liniowym 7-go Pułku Ułanów, pełni funkcje kwatermistrza pułku, awansuje do stopnia majora (na rotmistrza awansowany z weryfikacji we wrześniu 1920 r.). W 1927 r. przeniesiony zostaje do 23. Pułku Ułanów na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. W 1930 r. w stopniu podpułkownika został przeniesiony na zastępce dowódcy 2-go Pułku Szwoleżerów. W 1931 r. wraca do swego macierzystego 7-go Pułku Ułanów Lubelskich na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. W 1932 r. zostaje dowódcą 11-go Pułku Ułanów. W 1936 r. zostaje mianowany pułkownikiem. Jesienią 1938 r. przeniesiony w stan spoczynku, odchodzi z wojska i mianowany zostaje pełnomocnikiem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej do wykupu fabryk włókienniczych w Łodzi z rąk niemieckich i żydowskich.

2 września 1939 r. melduje się w Ministerstwie Spraw Wojskowych i do 17 września jest u boku Szefa Departamentu Kawalerii gen. Piotra Skuratowicza (zamordowany w kwietniu 1940 przez sowieckie NKWD w Charkowie). Zamknięty w strefie zajmowanej przez wojska sowieckie pod Krasnobrodem, przebija się przez sowieckie straże przednie i dociera do Warszawy - już po jej kapitulacji.

Od października 1939 r. związany z konspiracją piłsudczykowską, działał w Konwencie Organizacji Niepodległościowych (KON). Później odgrywał kierowniczą rolę w Obozie Polski Walczącej (OPW), organizacji podporządkowanej Armii Krajowej. Od maja 1942 r. komendant główny KPN (Kadra Polski Niepodległej), a gdy rozkazem z 26.02.1943 komendant główny AK zarządził jej scalenie, Stanisław Klepacz został wyznaczony na jego pełnomocnika, po czym 21 marca tego roku Rada Naczelna KPN zwolniła go ze stanowiska komendanta głównego. 12.05 1944 r. aresztowany przez Gestapo i osadzony na Pawiaku, po kilkumiesięcznych badaniach zwolniony z więzienia tuż przed wybuchem Powstania Warszawskiego - 28.07.1944 r.

Komenda Główna AK - szef Kwatery Głównej (4-7.08.1944). Na Starym Mieście - Grupa "Północ" - sztab (7.08.1944-5.09.1944), od 9 sierpnia 1944 r., po zranieniu płk. "Kortuma" (Antoni Sanojca) jest zastępcą dowódcy Grupy "Północ" płk. "Wachnowskiego" (Karol Ziemski). Po śmierci kwatermistrza Grupy (16.08.1944), mjr. "Sienkiewicza" (Olgierd Rudnicki-Ostkiewicz) przejął jego obowiązki. W akcji przebicia oddziałów staromiejskich do Śródmieścia (30/31.08.1944) dowodził tzw. "kolumną Jesiona" (ciężko ranni na noszach, sanitariat, żołnierze bez broni i ludność cywilna), która w ślad za II rzutem uderzenia miała przejść przez opanowany wcześniej pl. Bankowy, ulicą Żabią dojść do pl. Żelaznej Bramy i dalej do Śródmieścia. Przebicie nie powiodło się i 31 sierpnia nakazano ewakuację kanałami. Po przejściu do Śródmieścia, od rozwiązania Grupy "Północ" 5 września 1944 r. jest zastępcą płk. "Radwana" (Edward Pfeiffer) - komendanta I Obwodu Śródmieście, a od 20 września, po utworzeniu Warszawskiego Korpusu AK, nadal jest jego zastępcą, już jako dowódcy 28. Dywizji Piechoty AK im. Stefana Okrzei.

Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ

Ranny we wrześniu 1944 na ul. Chmielnej

Jego żona Zofia ps. "Siostra" była oficerem gospodarczym Kwatery KG AK, następnie Kwatery Głównej Okręgu Warszawskiego AK, syn Janusz ps. "Rok", ułan plutonu 1112 Dywizjonu AK "Jeleń"

Niewola niemiecka - jeniec Stalagu XI B Fallingbostel i Oflagu II D Gross-Born. Wyzwolony 2 maja 1945 r.

1166

Po wyzwoleniu zostaje wyznaczony na Komendanta Polskiego Obozu Oficerskiego pod Lubeką. W 1948 r. przenosi się rodziną do Anglii, gdzie w Londynie ciężką pracą fizyczną zarabia na utrzymanie. W 1953 r. emigruje do Stanów Zjednoczonych, zamieszkuje wraz z żoną i synem w Nowym Jorku

Virtuti Militari V klasy (1921), Krzyż Walecznych (sześciokrotnie), Srebrny Krzyż Zasługi (1928), Krzyż Niepodległości (1931), Odznaka I Brygady Legionów Polskich

Nowy Jork. Pochowany na cmentarzu polskim w Doylestown, Pennsylvania, USA