Pseudonim:
„Ziuk”, „Rysiek”
Data urodzenia:
1931-01-06
Miejsce urodzenia:
Jabłonna
Imiona rodziców:
Stanisław - Felicja
Wykształcenie do 1944 r.:
Był uczniem szkoły powszechnej nr 6 im. Henryka Sienkiewicza. W roku 1944 r. został uczniem tajnych kompletów gimnazjum przy Liceum im. Tomasza Zana w Pruszkowie.
Udział w konspiracji 1939-1944:
VII Obwód ”Obroża„ (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 6 Rejon ”Helenów„ (Pruszków) - Szare Szeregi - Hufiec „Zielony Dąb". W konspiracji od 1942 roku, kiedy to jako 11-letni chłopiec, ministrant, wstąpił potajemnie do Szarych Szeregów, wprowadzony za sprawą kolegi, również ministranta. Niebawem mianowany patrolowym (zastępowym). W tajemnicy przed rodzicami zaangażował się w konspiracyjne ćwiczenia z bronią. Wraz z kolegami uczestniczył w szkoleniach przygotowujących do walk z okupantem, przygotowywał bunkry i wykopy w lesie komorowskim. W domu rodzinnym Ryszarda w pomieszczeniu pod tarasem w latach 1942-1945 grupa gromadziła broń, granaty i bagnety pozyskane na Niemcach. Do wybuchu Powstania Ryszard przenosił potajemnie broń, kolportował ulotki, angażował się w werbowanie nowych członków do organizacji.
Oddział :
VII Obwód ”Obroża„ (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 6 Rejon ”Helenów„ (Pruszków). Po wybuchu Powstania Warszawskiego cały zgromadzony sprzęt i broń został przekazany Powstańcom. Po ogłoszeniu przez Niemców przymusowego wysiedlania mieszkańców Warszawy, działania Hufca „Zielony Dąb” zostały ukierunkowane niesienie pomocy warszawiakom osadzonym w obozie przejściowym "Dulag 121" w Pruszkowie, poprzez dostarczanie żywności, odzieży i lekarstw.
Losy po wojnie:
W latach 1945-1953 kontynuował działalność konspiracyjną jako zaprzysiężony członek organizacji "Wolna Młodzież".
Represje:
27.06.1953 roku Ryszard Matrzak został zatrzymany przez WUBP Warszawa za działalność w organizacji "Wolna Młodzież", oskarżony o to że „werbował nowych członków (…) prowadził wykłady z zakresu wyszkolenia strzeleckiego, kolportował ulotki. Przechowywał bez zezwolenia pistolet nieznanego typu, (…) usiłował dokonać zamachu na funkcjonariusza MO”. 29.01.1954 Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na 9 lat więzienia, lecz w wyniku wniesionej apelacji wyrok złagodzono do 6 lat. Na wolność wyszedł 02.05.1955. Po opuszczeniu więzienia nadal był rozpracowywany w ramach sprawy ewidencyjno–obserwacyjnej założonej przeciwko byłym członkom „Wolnej Młodzieży".
Awanse:
Po wojnie awansowany do stopnia kapitana WP w stanie spocz.
Odznaczenia:
Krzyż Armii Krajowej (Londyn, 03.03.1985), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (29.03.2017 r.), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (13.06.2008 r.), Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (1.03.2019 r.), Krzyż Partyzancki (07.07.1993 r.)
Miejsce śmierci:
Pruszków
Miejsce pochówku:
Cmentarz parafialny w Pruszkowie
Uwagi :
Ryszard Matrzak figuruje w spisie więźniów Centralnego Więzienia w Rawiczu. Osadzony na mocy wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w związku z przynależnością do organizacji "Wolna Młodzież". Przebywał w zakładzie karnym od 03.04.1954 do czasu zwolnienia 2.05.1955.
Archiwum Historii Mówionej:
