Data urodzenia:
1922-11-09
Stopień:
kapral podchorąży
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Piotr - Janina z domu Sobecka
Wykształcenie:
Uczeń Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. W latach nauki należał do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy ("Pomarańczarnia") im. Bolesława Chrobrego. W latach okupacji kontynuował naukę na tajnych kompletach gimnazjum. Maturę zdał wiosną 1940 r., po czym studiował na tajnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, działającym pod szyldem Prywatnej Szkoły Zawodowej dr. Jana Zaorskiego dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego.
Udział w wojnie obronnej 1939:
We wrześniu 1939 r. wraz z ojcem wyruszył na wschód po radiowym apelu płk Romana Umiastowskiego - szefa propagandy w Sztabie Naczelnego Wodza. Dostali się do niewoli w okolicy Sarn; udało im się uzyskać wolność za cenę złotego, wiecznego pióra. Pod koniec października powrócili do Warszawy.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Jesienią 1939 r. wstąpił do konspiracji wprowadzony przez kolegów z 23. WDH; jego pierwszym dowódcą był Andrzej Tchórzewski. Do 1941 r. działał w Szarych Szeregach. Następnie służył w Oddziale Dywersji Bojowej VII Obwodu "Obroża" (powiat warszawski) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - w 3. Rejonie "Dęby" (Rembertów). Ukończył zastępczy kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty, uzyskując stopień kaprala podchorążego. Pod koniec 1943 r. brał udział w ataku na posterunek żandarmerii pod Wołominem. W styczniu 1944 r. uniknął aresztowania przez Gestapo dzięki odważnej postawie swego ojca, który został aresztowany zamiast niego. Równocześnie od 1943 r. pracował jako laborant Oddziału Chirurgicznego Szpitala Wolskiego. Pod koniec lipca 1944 r. przez dobę wraz z oddziałem był w gotowości w Rembertowie, po czym odwołano alarm. Ponowny stan gotowości zastał go 31 lipca w Śródmieściu; po spędzeniu nocy w miejscu wyczekiwania otrzymał od dowódcy przepustkę na krótką wizytę w domu.
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - V Obwód Mokotów - Punkt sanitarny ul. Malczewskiego 3/5 - ochotnik.
Szlak bojowy:
Mokotów. Wybuch Powstania zaskoczył go na Mokotowie. Zameldował się u dowódcy oddziału przy ul. Rakowieckiej, na wysokości budynków SGGW. Dostał rozkaz zorganizowania punktu opatrunkowego. 3 lub 4 sierpnia dostał się do niewoli; umieszczony z grupą ludności cywilnej w budynku na ul. Puławskiej róg Rakowieckiej. Kilkakrotnie był prowadzony, wraz z innymi więźniami, na al. Szucha, Al. Ujazdowskie, ulice Nowowiejską i Koszykową - jako "żywa tarcza", osłaniająca natarcia niemieckich czołgów. Podczas jednej z takich akcji udało mu się szczęśliwie zbiec. Lekko ranny ukrył się w gmachu Państwowego Zakładu Higieny przy ul. Chocimskiej 24, gdzie mieścił się powstańczy punkt opatrunkowy. Po opatrzeniu, jako student medycyny pełnił tam funkcję pomocnika lekarza, służył też w patrolu sanitarnym. Około 14 sierpnia został pomocnikiem lekarza w punkcie opatrunkowym prowadzonym przez swego ojca, Piotra Słonimskiego, przy ul. Malczewskiego 3/5. Prowadził także jeden z punktów opatrunkowych pułku KG AK "Baszta".
Rodzina walcząca w Powstaniu Warszawskim:
Jego rodzice,
Janina i
Piotr Słonimscy pracowali w punkcie sanitarnym przy ul. Malczewskiego 3/5, gdzie oboje polegli podczas nalotu 2.09.1944 r.
Losy po Powstaniu:
Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, uciekł z transportu i dotarł do Milanówka, gdzie do połowy listopada 1944 r. pracował jako sanitariusz w szpitalu dla powstańców. W listopadzie wyjechał do Krakowa. W 1945 r. aresztowany przez Sowietów wraz z Feliksem Gwiżdżem i jego synem, u których nich mieszkał.
Losy po wojnie:
Kontynuował studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1947 r. uzyskał tytuł lekarza i w marcu tego roku wyjechał do Paryża. Członek Akademii Nauk we Francji i najmłodszy dyrektor francuskiego laboratorium biologicznego. W latach 1971-1991 był dyrektorem Centrum Genetyki Molekularnej CNRS w Gif-sur-Yvette niedaleko Paryża.
Piotr Słonimski był pionierem genetyki mitochondriów i jednym z odkrywców dziedziczenia pozajądrowego (w tym wypadku mitochondrialnego). Wraz ze swoimi współpracownikami odkrył prawidłowości dziedziczenia materiału genetycznego zawartego w mitochondriach. Podczas prac nad genetyką mitochondriów zaproponował istnienie maturaz - rodziny enzymów biorącej udział w splicingu niedojrzałego mRNA. Jego prace stały się podstawą nowoczesnej genetyki mitochondriów i należą do najczęściej cytowanych w tej dziedzinie. Był zagranicznym członkiem Wydziału II - Nauk Biologicznych Polskiej Akademii Nauk oraz Wydziału IV - Przyrodniczego Polskiej Akademii Umiejętności..
Odznaczenia i wyróżnienia:
W 1985 r. otrzymał Złoty Medal CNRS (przyznawane co roku jednej osobie najwyższe odznaczenie naukowe we Francji).
5 maja 2009 r. Prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu pośmiertnie Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał doktoraty honoris causa uniwersytetów w Louvain-la-Neuve, w Warszawie i we Wrocławiu
Źródła:
MPW (2012), artykuł "Piotra Słonimskiego paryskie początki". Fot. materiały prasowe
Archiwum Historii Mówionej:
