Data urodzenia:
1908-10-24
Funkcja:
pielęgniarka dyplomowana
Miejsce urodzenia:
Ostrołęka
Imiona rodziców:
Jan - Stanisława
Wykształcenie i praca:
Absolwentka Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa (kursu XXII, dyplom 1935 r.) Od 1934 roku zatrudniona była jako pielęgniarka w Szpitalu św. Łazarza w Warszawie przy ul. Książęcej 2.
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
We wrześniu 1939 roku opiekowała się rannymi.
Praca w czasie okupacji niemieckiej i udział w konspiracji :
W konspiracji jako pielęgniarka Szpitala św. Łazarza, który był jednym z czterech dużych szpitali miejskich na Woli, ponieważ w marcu 1941 r. Niemcy wyrzucili Szpital św. Łazarza z jego prawowitej siedziby przy ul. Książęcej 2, dając mu tylko jeden dzień na przeprowadzkę i zabierając wszystkie urządzenia laboratoryjne, aparaty rentgenowskie i urządzenia światłolecznicze. W budynkach szpitalnych zakwaterowali wojskowy szpital niemiecki. Chorzy, personel szpitala i ta część sprzętu, jaką zdołano uratować, znaleźli schronienie w opustoszałym po utworzeniu getta, składającym się z kilku pawilonów Domu Starców i Sierot gminy żydowskiej przy ul. Leszno, między ulicami Wolską i Karolkową.
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - III Obwód "Waligóra" (Wola) Warszawskiego Okręgu AK - Szpital św. Łazarza ul. Leszno 127, następnie Szpital św. Stanisława ul. Wolska 37. 1 sierpnia 1944 w szpitalu św. Łazarza znajdowało się kilkudziesięciu chorych, około 150 osób personelu z rodzinami i dwóch lekarzy dyżurnych. Na rozkaz władz powstańczych zgłosiło się dodatkowo 3 lekarzy i 15-osobowa drużyna harcerek-sanitariuszek.
Losy po Powstaniu:
Po wkroczeniu Niemców na teren szpitala w tzw. "czarną sobotę" 5 sierpnia 1944 roku i wymordowaniu rannych i części personelu, Michalina Szelągowska znalazła się w grupie 48 ocalałych zakładników, którym kazano przejść na teren szpitala św. Stanisława przy ul. Wolskiej 37 na wysokości ul. Młynarskiej (w grupie tej znaleźli się m. in. dr Piotr Zalewski, lekarz szpitala św. Łazarza, pielęgniarka Stefania Maciejewska, pielęgniarka Kazimiera Kidzin, Kalinowska (imię nieustalone), zamieszkała na terenie szpitala i inne osoby. W szpitalu św. Stanisława pod ciągłą groźbą rozstrzelania przebywała jako pielęgniarka do zakończenia Powstania. Jeden raz, po tygodniu od zatrzymania za zgodą niemieckiego komendanta szpitala św. Stanisława pracownikom pozwolono w eskorcie SS-manów udać się do macierzystego szpitala po rzeczy. W grupie tej znalazły się pielęgniarki Michalina Szelągowska i Maria Szylm, która rozpoznała wtedy zabitą dr Lucynę Szymańską. 16 września 1944 opuściła teren szpitala św. Stanisława - wywieziona poza granice Warszawy, do obozu w Pruszkowie (Dulagu 121).
Losy po wojnie:
W latach 1946-1949 była instruktorką Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie, następnie pracowała jako pielęgniarka w II Klinice Chorób Wewnętrznych Szpitala Dzieciątka Jezus przy ul. Nowogrodzkiej 59, aż do przejścia na emeryturę w 1969 roku. Po wojnie złożyła swoje zeznania o zbrodniach niemieckich podczas Powstania Warszawskiego przed Komisją Badania Zbrodni Niemieckich.
Adres zamieszkania w latach 1945-1946:
Warszawa, ul. Dolna 20 m. 28
Odznaczenia:
Medal za udział w wojnie obronnej 1939 r., Warszawski Krzyż Powstańczy (wnioskowana przez Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie), uhonorowana również Odznaką za Wzorową Pracę w służbie zdrowia.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Cmentarz katedralny, ul. Mikołaja Kopernika w Łomży
Informacje dodatkowe - losy rodziny:
Według relacji rodzinnej obie siostry - Helena i Michalina Szelągowskie w czasie Powstania Warszawskiego przebywały w szpitalach na Woli, niewykluczone jednak, że Helena była cywilem.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Szelągowska Michalina, archiwum rodzinne; nekrolog prasowy, Gazeta Wyborcza, data emisji 04.06.1998, pamiątki pochodzące ze spuścizny po p. Michalinie Szelągowskiej - zbiory Muzeum Powstania Warszawskiego, dar p. Jana Zauchy. Instytut Pamięci Narodowej, IPN GK 166/1100 t. 5 - Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, Akta w sprawie zbrodni hitlerowskich w okresie Powstania Warszawskiego i zburzenia Warszawy - relacja świadka, pielęgniarki Michaliny Szelągowskiej, 17.03.1945, dostęp on-line:
Zapisy Terroru: www.zapisyterroru.pl
Literatura:
"Pochylone nad człowiekiem". Tom 2, Wspomnienia i biogramy absolwentek Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa 1921-1945, red. Maria Barbara Jezierska, s. 462, Warszawa 1993
