Data urodzenia:
1918-08-02
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 205 Miejsce: 67
Stopień:
kapral podchorąży
Miejsce urodzenia:
Rosławl - Gubernia Mohylewska, Rosja
Imiona rodziców:
Michał - Jadwiga z domu Grzegorzewska
Wykształcenie:
Po śmierci ojca w 1929 r. wraz z matką przeprowadził się z Wilna do Warszawy, gdzie został uczniem Gimnazjum im. Stanisława Staszica. W 1936 r. zdał maturę i został przyjęty na Wydział Mechaniczny Politechniki Warszawskiej.
Działalność w ZHP do 1939 r.:
W 1930 r. wstąpił do 16. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego. W 1931 r. po raz pierwszy uczestniczył w obozie drużyny w Karwieńskich Błotach; podczas obozu złożył przyrzeczenie harcerskie. W 1932 r. był na obozie letnim w Worochcie pod Czarnohorą. Tam zdobył stopień wywiadowcy. W 1933 r. brał udział w obozie letnim w Rytrze pod Nowym Sączem oraz w IV Jamboree w Godollo na Węgrzech, gdzie "Szesnastka" reprezentowała Związek Harcerstwa Polskiego. Jesienią pracował w świetlicy Sądu dla Nieletnich. W 1934 r. uczestniczył w obozie letnim nad jeziorem Obabie na Wileńszczyźnie, gdzie zdobył stopień ćwika. Jesienią zaczął pomagać matce udzielając korepetycji z matematyki i fizyki. Na obozie zimowym w Zakopanem zastęp, którym dowodził wygrał czterodniowe zawody - wędrówki narciarskie. W lutym 1935 r. objął zastęp "Turów", który jako jeden z trzech reprezentował "Szesnastkę" w zawodach Jubileuszowego Zlotu ZHP w Spale. "Tury" pod wodzą dh. Michała uzyskały najwyższy wynik w dwóch zawodach: w biegu harcerskim i w wędrówkach. Dzięki bardzo dobrej postawie wszystkich zastępów - w tym "Turów", 16. WDH został wyróżniona tytułem "Bardzo Dobrej Drużyny RP", a Michał otrzymał przydomek "Arcytur” (wcześniej nazywano go "Emwuesem” - od trzyliterowych inicjałów imienia i nazwiska). Latem 1936 r. uczestniczył w kursie podharcmistrzowskim zorganizowanym nad jeziorem Wigry. Na obozie letnim w Czerwonogrodzle na Podolu był członkiem komendy i uzyskał stopień Harcerza Orlego. Podczas Święta Obozu powołany został na funkcję przybocznego 16. WDH. W 1937 r. nad jeziorem Charzykowskim pod Chojnicami, był komendantem podobozu młodszych zastępów 16. WDH. Brał też udział w Jamboree skautowym w Vogelenzang (Holandia). Jesienią wraz z grupą kilku starszych harcerzy wyłączył się na blisko rok z pracy w Drużynie. Powodem była różnica zdań na tematy ideowe i metodyczne - Michał był zwolennikiem endeckiej wizji harcerstwa - w szczególności przykładania większej wagi do wychowania religijnego niż miało to miejsce w drużynie. Z tego też powodu nie był instruktorem w ZHP. W październiku 1938 r. ponownie został przybocznym. Pełnił tę funkcję do września 1939 r. Latem 1939 r. był przez kilka dni komendantem obozu "Szesnastki" zorganizowanego nad jeziorem Białe koło Grodna.
Udział w wojnie obronnej 1939:
W pierwszych dniach września 1939 r. dowodził "Szesnastką", która pełniła funkcje pomocnicze w ramach Wojennego Pogotowia Harcerzy na stadionie Wojska Polskiego przy ul. Łazienkowskiej. Następnie był zastępcą Dymka Giżyckiego, który dowodził pieszym rzutem Warszawskiej Chorągwi ZHP ewakuującej, po radiowym apelu płk. Romana Umiastowskiego, harcerzy w wieku przedpoborowym na wschód, gdzie mieli zostać wcieleni do jednostek Wojska Polskiego.
Pseudonimy:
"Michał", "1068" (nr. ewid.)
Udział w konspiracji 1939-1944:
Jesienią 1939 r., po powrocie do Warszawy uczestniczył w naradach Olimpu Szesnastki dotyczących kontynuacji działalności 16. WDH w konspiracji. Został wybrany drużynowym i powierzono mu zadanie stworzenia drużyny w oparciu o kilku młodszych zastępowych. Przez cztery lata okupacji niemieckiej kierował konspiracyjną 16. WDH. Współorganizował konspiracyjne zbiórki, gry, a nawet obozy harcerskie. Drużyna przez pierwsze lata okupacji działała niezależnie, nie włączając się do żadnej większej organizacji harcerskiej. Dopiero w końcu 1943 r. podjęte zostały rozmowy w sprawie włączenia 16. WDH do Szarych Szeregów. Michał był zwolennikiem innego wyboru - zgodnie ze swoimi przekonaniami optował w kierunku Hufców Polskich, ale lojalnie podporządkował się woli większości w Radzie Drużyny. Formalnie przyjęcie 16. WDH do Szarych Szeregów zostało potwierdzone rozkazem z 18 lipca 1944 r. Michał został mianowany wodzem Roju "Sulima” w organizacji młodszych harcerzy Zawisza. "Szesnastka" już od początku 1944 r. dostosowała swoją strukturę do wymogów Szarych Szeregów i działała jako Rój w organizacji Zawiszy w ramach Bloku "Prochownia” (Hufiec Ochota). W tym czasie stan osobowy drużyny wynosił ok. 60 harcerzy. Michał w latach okupacji pracował jako konstruktor w fabryce W. Paschalski, i dzięki tej pracy miał "mocne papiery", chroniące go przed wywózką do Niemiec. Równocześnie od jesieni 1942 r. związany był, podobnie jak duża grupa jego przyjaciół, przedwojennych harcerzy "Szesnastki", z konspiracją wojskową - żołnierz batalionu Narodowej Organizacji Wojskowej "Antoni". W stopniu kaprala podchorążego ukończył tajną podchorążówkę NOW. Oprócz konspiracji wojskowej uczestniczył także w podziemnym kółku teatralnym, którego zajęcia i spektakle odbywały się domu prof. Zielińskiego przy ul. Prokuratorskiej. W przededniu wybuchu Powstania Warszawskiego, wiedząc, że jego przydział wojskowy uniemożliwi mu kierowanie "Szesnastką" przekazał kierowanie drużyną Józefowi Przewłockiemu "Plackowi”. Przydział w lipcu 1944 r. - Okręg Warszawski Armii Krajowej - batalion NOW-AK "Antoni" - 2. kompania "Anna" - pluton 1904.
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Mochnackiego 15
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Paweł" - batalion NOW-AK "Antoni" - 2. kompania "Anna" - II pluton, od 7.08.1944 - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - batalion "Gustaw" - kompania "Anna" - II pluton
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto
Miejsce (okoliczności) śmierci:
Poległ na ul. Kilińskiego w wyniku eksplozji zdobycznego niemieckiego "ciężkiego nosiciela ładunków" (Sd.Kfz. 301 Ausf. C - Schwere Ladungsträger B-IV Borgward).
Miejsce pochówku:
Pochowany tymczasowo w podwórzu posesji Kilińskiego 1/3. Po zakończeniu działań wojennych ekshumowany najprawdopodobniej na teren Ogrodu Krasińskich (zgłoszenie żony Marii Woynicz - tu informacja: Plac Krasińskich). Po ekshumacji wtórnej przeniesiony na Cmentarz Wojskowy na Powązkach i pochowany w kwaterze żołnierzy batalionu "Gustaw" - B-24
Informacje dodatkowe:
po Powstaniu poszukiwany przez żonę Marię Woynicz za pośrednictwem PCK
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, baza uczestników PW, archiwum Środowiska B. Żołnierzy Batalionów Gustaw-Harnaś, Polski Czerwony Krzyż - kartoteka poszukiwań
Publikacje:
Polski Słownik Biograficzny t. 36 s. 444 SIANOŻĘCKI Michał (1918-1944) instruktor harcerski
