Marian Zieliński

"Zel"

lekarz

Pułtusk

Franciszek - Marianna z domu Kołaczek

Uczeń szkoły powszechnej w Pułtusku, następnie Gimnazjum im. ks. Piotra Skargi, profil humanistyczny. Maturę zdał w maju 1927 roku. Miał zamiar poświęcić się nauczycielstwu. Złożył więc swoje dokumenty do pedagogium (szkoły pomaturalnej) w Zamościu. Jednak papiery odesłano i nie przyjęto go z uwagi na to, że od tego roku szkoła stała się koedukacyjną i część miejsc zarezerwowano dla kobiet. Wobec tego złożył papiery na wydział lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie został przyjęty. W tym czasie zamieszkał u ciotecznego brata na ul. Ząbkowskiej na warszawskiej Pradze. W 1933 roku otrzymał dyplom lekarza i rozpoczął obowiązkowe praktyki lekarskie. Odbył obowiązkową praktykę z chorób wewnętrznych, następnie z chirurgii, a później z ginekologii i położnictwa. Kiedy był na praktyce ginekologiczno-położniczej dyrektor szpitala przy Stalowej 9, dr Ślaski, zaproponował mu posadę, a ponieważ było trudno o posady stałe w szpitalach, dr Marian Zieliński z chęcią ją przyjął. Po likwidacji tegoż szpitala dr Zieliński w 1934 r. został przeniesiony do pracy w szpitalu przy ul. Karowej, gdzie pracował jako asystent zakładu.

Oblężenie Warszawy zastało go w Szpitalu Miejskim Położniczo-Ginekologicznym przy ul. Karowej 2. Szpital opróżniony z pacjentek w pierwszych dniach września stał się z polecenia Władz Szpitalem Wojskowym. W czasie oblężenia szpital przyjmował wyłącznie rannych żołnierzy, którym udzielano pomocy chirurgicznej a przyjmowanie kobiet zostało wstrzymane. Po latach tak wspominał tamte dni: "Ranni leżeli także na podłodze na noszach. Nie było światła, wodę przynosiło się wiadrami z Wisły, która znajdowała się nieopodal Zakładu. Pociski rozrywały się gęsto, samoloty zrzucały bomby w pobliżu, zwłaszcza, że Szpital znajdował się między dwoma mostami (Kierbedzia i Poniatowskiego). Żaden z pocisków szczęśliwie nie padł na budynek. Przez okres oblężenia Warszawy był wielki głód, wyczerpały się wszystkie zapasy szpitalne".

Pod koniec 1939 roku został skontaktowany z majorem WP Zygmuntem Bobrowskim ps. "Ludwik" który mieszkał na ulicy Białostockiej, blisko Ząbkowskiej. "Ludwik" organizował zgrupowanie konspiracyjne w śródmieściu Pragi, późniejszy 5. Rejon VI obwodu Pragi, podległego płk. Żurowskiemu, ps. "Andrzej" (przełom 1939/40 r.) Dr Zieliński początkowo był lekarzem do dyspozycji "Ludwika" jako szefa, później wszedł w skład sanitariatu 5. Rejonu, w którym pracował przez całą okupację, aż do czasu tzw. wyzwolenia Pragi. Do jego obowiązków należało udzielanie pomocy żołnierzom AK oraz branie udziału w wyszkoleniu pielęgniarek AK celem dalszego przygotowania ich do pracy pielęgniarskiej na czas ewentualnego powstania przeciw okupantowi. Dr Zieliński prowadził konspiracyjne wykłady dla pielęgniarek raz w tygodniu. Zajęcia odbywały się w prywatnym gimnazjum na ulicy Konopackiej, które formalnie było zamknięte. Dr "Zel" szkolił jak robić opatrunki, bandażować, udzielać pierwszej pomocy, w zakresie małej chirurgii. Ponieważ przed wojną nie służył w wojsku, przeszedł tajny kurs przeszkolenia wojskowego. Z biegiem czasu dołączyli także inni lekarze mieszkający na Pradze tj. dr Dzięciołowski, Górski, Jaworski, Kosiński, Hornowski.

Oficjalnie zatrudniony w czasie wojny w Miejskim Zakładzie Położnictwa i Ginekologii im. Księżnej Anny Mazowieckiej w Warszawie, przy ulicy Karowej 2a, w charakterze starszego asystenta. Jednocześnie w godzinach wolnych prowadził prywatną praktykę lekarską o specjalności położniczo-ginekologicznej. Około 1942 roku zaproponowano mu dzierżawę lecznicy na Ząbkowskiej 44, której właścicielką była pani Zamkowa, żona aresztowanego dwa lata wcześniej lekarza. Zakład ten znajdował się w samym centrum Rejonu 5. i został zaplanowany w odpowiednim czasie na punkt sanitarny na wypadek powstania. W lecznicy tej Dr Zieliński gromadził stopniowo odpowiednie zaopatrzenie sanitarne: materiały, opatrunki, leki, instrumenty i pomoce chirurgiczne oraz zapasy żywności. Zaplecze stanowił znajdujący się w pobliżu szpital kolejowy na ul. Brzeskiej.

VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 5 Rejon - Sanitariat

1 sierpnia 1944 roku otrzymał rozkaz pozostania na punkcie tj. w lecznicy na Ząbkowskiej 44. Jednocześnie na punkt przybyło 8 sanitariuszek AK. Dla zachowania konspiracji także wobec miejscowego personelu zakładu, dr "Zel" zarejestrował wszystkie przybyłe sanitariuszki jako pacjentki i polecił ułożyć je do łóżek, co zostało wykonane. O godz. 17 rozległy się pierwsze strzały i do zmierzchu trwała walka powstańców z nieprzyjacielem o budynek Monopolu Spirytusowego, mieszczącego się przy tejże ul. Ząbkowskiej. Dopiero po paru dniach dowiedziano się, że powstańcy nie opanowali budynku Monopolu, jak również i innych punktów, m. in. . Dworca Wschodniego. Pierwszej nocy z 1 na 2 sierpnia 1944 na punkt Ząbkowska 44 przetransportowano kilkunastu rannych chłopców, głównie z grupy, która atakowała Dworzec Wschodni. Kilku z nich było bardzo ciężko rannych: dwóch w okolicy jamy brzusznej, jeden z ciężkim postrzałem uda i w stanie ciężkiego szoku. Rannych z postrzałami jamy brzusznej po udzieleniu pierwszej pomocy przeniesiono pod osłoną nocy do Szpitala Kolejowego przy ulicy Brzeskiej na oddział chirurgii. Rannego z raną uda nie udało się wyprowadzić z szoku i po paru godzinach zmarł. Pozostali ranni mieli rany nie groźne, pozostawali pod opieką punktu w ciągu 2-3 dni i stopniowo pod osłoną nocy zostali odprowadzeni do domów.

VI Obwód (Praga) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 5 Rejon - Sanitariat

Praga. Po upadku Powstania na Pradze dr Zieliński otrzymał rozkaz ponownego zakonspirowania. Punkt sanitarny Ząbkowska 44 z powrotem powrócił do swego właściwego charakteru lecznicy położniczo – ginekologicznej. Jednak w kolejnych dniach do punktu zaczęli zgłaszać się ranni z ranami postrzałowymi od kul niemieckich, (jak wspomina dr "Zel" Niemcy w ramach represji po Powstaniu patrolowali ulice w samochodach pancernych i ostrzeliwali okna domów i ludzi, którzy znaleźli się w ich zasięgu. Przez około 2 tygodnie nie wolno było wychodzić na ulicę, lecz ludność z konieczności zdobywania pożywienia była zmuszona ryzykować. Dlatego też z każdym dniem przybywało rannych, zgłaszających się po pomoc. ) Zakład z punktu sanitarnego AK stał się ambulatorium chirurgii doraźnej pomocy i zadanie to spełniał cały czas końca okupacji niemieckiej - i dalej po tzw. "wyzwoleniu Pragi", które miało miejsce w noc z 13 na 14 września 1944 r.

Wywieziony do obozu NKWD w Borowiczach. Powrócił w roku 1946.

Warszawa