Data urodzenia:
1899-09-04
Miejsce urodzenia :
Słupca, woj. poznańskie
Imiona rodziców :
Antoni - Maria z domu Herman
Wykształcenie, harcerstwo :
Naukę rozpoczął w 3-klasowej szkole polskiej Macierzy Szkolnej, pierwszej szkole polskiej powstałej w Słupcy, prowadzonej przez dyrektora Kazimierza Tomaszewskiego i jego żonę Joannę. Następnie kształcił się w siedmioklasowym Gimnazjum Realnym w Zduńskiej Woli. Wybuch I wojny światowej wymusił przerwanie nauki: gdy przemieszczające się szybko na zachód wojska rosyjskie posuwają w głąb terytorium zaboru pruskiego dziadek Mariana, Franciszek Herman decyduje zabrać chłopca do rodzinnej Słupcy. Po przerwie kontynuował naukę w klasie V w uruchomionym w Kaliszu Gimnazjum Humanistycznym im. Adama Asnyka. Gdy przy gimnazjum powstała drużyna skautowa Marian wstąpił do niej 7.10.1916 roku, a niedługo później - 20.06.1917 był współzałożycielem drużyny skautowej w Słupcy. Egzamin dojrzałości zdał w gimnazjum kaliskim w 1920 roku. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dyplom lekarza uzyskał 24 marca 1928 roku. Wcześniej, będąc na III roku medycyny podczas akcji szczepień prowadzonej po wsiach zaraził się tyfusem brzusznym z komplikacjami w postaci zakrzepowego zapalenia żył w obu nogach, co uniemożliwiło późniejszy czynny udział w walkach na froncie w czasie kampanii wrześniowej.
Działalność niepodległościowa:
W okresie gimnazjalnym działał na terenie Kalisza, gdzie drużyny skautowe współpracowały w tym okresie z POW, przechodziły szkolenia wojskowe, zaś w listopadzie 1918 roku rozbrajały w Kaliszu Niemców i dyżurowały w zdobytych koszarach do czasu przejęcia ich przez wojsko polskie. Po zdaniu matury tak jak jego koledzy Marian Morawski wstąpił do wojska, jednakże choroba, której się w tym czasie nabawił, uniemożliwiła mu udział w kampanii frontowej.
Działalność zawodowa w latach 1928 - 1939 :
Doktor medycyny, lekarz domowy, lekarz Ubezpieczalni Społecznej. Bezpośrednio po ukończeniu studiów rozpoczął pracę lekarską w Łodzi, w Szpitalu Miejskim św. Józefa, a następnie w szpitalu Miejskim w Radogoszczu i w Szpitalu Ubezpieczalni Społecznej. Tam, w lipcu 1933 roku poznał Alinę Malinowską z Krakowa, która przyjechała na praktyki studenckie. W grudniu tego samego roku pobrali się w Krakowie. Po ślubie dr Marian Morawski przeniósł się do Krakowa, gdzie rozpoczął pracę jako starszy asystent na Oddziale Chorób Wewnętrznych nowo otwartego Szpitala Ubezpieczalni Społecznej im. Gabriela Narutowicza. 1 marca 1938 roku dr Marian Morawski rozpoczął pracę w Warszawie jako lekarz domowy Ubezpieczalni Społecznej, równocześnie pracując w charakterze wolontariusza w ośrodkach szpitalnych.
Udział w wojnie obronnej 1939 r. :
Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 roku uzyskał przydział do Zapasowego Baonu Sanitarnego. Został skoszarowany w gmachu szkoły powszechnej przy ul. Elbląskiej, a następnie wraz z innymi ochotnikami otrzymał polecenie indywidualnego opuszczenia Warszawy. Wobec tego powrócił do domu i podjął pracę w Wojskowym Szpitalu Ujazdowskim, z którego ewakuowano wcześniej cały personel lekarski.
Praca w czasie okupacji niemieckiej :
Podczas wojny nadal pracował jako lekarz domowy Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Pod koniec okupacji przygotowywał się w tajnych zespołach do przyszłej pracy na objętych po zakończeniu wojny ziemiach zachodnich
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Smulikowskiego 9 m 8
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Grupa Bojowa "Krybar" - III zgrupowanie "Konrad" - sanitariat - Szpital Polowy ul. Smulikowskiego, następnie Szpital Polowy ul. Wspólna 27
Od pierwszych godzin Powstania pracował jako lekarz ordynujący w punkcie sanitarnym w gmachu Ubezpieczalni przy Smulikowskiego (główny szpital Zgrupowania AK „Konrad”, kierowany przez dr. Bolesława Bartenbacha ps. „Teofil”. Szpital przyjmował również pacjentów cywilnych). W nocy z 5 na 6 września wraz z żoną Anną, dziećmi - 8-letnią córką i 3-letnim synem oraz współlokatorami z domu na Smulikowskiego przeszedł przez Aleje Jerozolimskie do mieszkania przy ul. Kruczej 24. W Śródmieściu zgłosił się do pracy w szpitalu polowym przy ul. Wspólnej 27 i pracował w nim do 12 października 1944 r.
Dzielnica:
Powiśle - Śródmieście Południe
Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
9 grudnia 1933 roku w parafii św. Szczepana w Krakowie zawarł związek małżeński z Aliną Marią Malinowską, córką Aleksandra i Stefanii Dehnel.
Alina Morawska z Malinowskich w czasie Powstania Warszawskiego była lekarzem na terenie Śródmieścia i kierowniczką punktu sanitarnej opieki nad dzieckiem przy ul. Zgoda 11.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka. Po kapitulacji żona Anna wraz z dziećmi i sparaliżowaną siostrą opuściły Warszawę w dniu 2.10.1944 roku przechodząc przez obóz przejściowy w Pruszkowie, a następnie docierając do Krakowa. Dr Morawski pozostał z rannymi w Warszawie i wraz z całym szpitalem (personel i pacjenci) został wywieziony do obozu jeńców wojennych nad Elbą niedaleko Lipska (Stalag IV B/H Zeithain - filia Stalagu IV-B Mühlberg). W Zeithain sprawował opiekę lekarską nad jeńcami różnych narodowości.
W październiku 1944 do Zeithain przywieziono w dwóch pociągach 1029 rannych z Powstania Warszawskiego, 63 lekarzy, 183 pielęgniarek, sanitariuszek, farmakologów i 60 osób personelu pomocniczego i 237 innych osób, w tym rodziny lekarzy i dzieci. Przywieziono też wyposażenie sali operacyjnej, stomatologicznej i aparat rentgenologiczny oraz materiały i lekarstwa – ocalone z ruin Warszawy. Niemieckim komendantem obozu był Oberst-Arzt Stachel. Co ciekawe, w Zeithain do momentu wyzwolenia urodziło się nawet 11 dzieci, którym nadano jenieckie numery rejestracyjne. Komendantem polskiego obozu został płk. dr Leon Strehl, szef sanitarny w Komendzie Głównej Armii Krajowej. Naczelnym chirurgiem był ppłk. dr. Tadeusz Bętkowski. Znakomite rezultaty zabiegów chirurgicznych doktora Bętkowskiego w niezmiernie ciężkich warunkach wzbudziły podziw chirurgów niemieckich, którzy przyjeżdżali z Drezna na obserwacje. W marcu 1945 do Stalagu IV-B/Z Zeithain przybyła grupa oficerów francuskich ewakuowana z obozu w zachodnich Niemczech. Wśród nich było trzech Polaków. 23 kwietnia weszła Armia Czerwona. W nocy 21 kwietnia 1945 dowództwo i strażnicy niemieccy opuścili obóz. Wtedy płk. dr Leon Strehl objął opieką lekarską cały obóz, wraz z jeńcami włoskimi i radzieckimi, aż do przybycia sowieckiego personelu lekarskiego po 23 kwietnia.
Losy po wyzwoleniu :
Po wyzwoleniu obozu pod koniec kwietnia 1945 roku przez Armii Czerwoną powrócił w drugiej połowie czerwca 1945 roku do Polski. Udał się Krakowa, gdzie po upadku Powstania znalazła się jego najbliższa rodzina i z którą udało mu się nawiązać kontakt podczas pobytu w obozie jenieckim. W Krakowie zastał rodzinę powiększoną o syna, który urodził się po Powstaniu w kwietniu 1945 roku. Po nieudanych próbach osiedlenia się w rodzinnej Słupcy, bądź powrotu do Warszawy rodzina Morawskich ostatecznie pozostała w Krakowie.
Losy po wojnie:
Początkowo pracował w Krakowie jako lekarz domowy. Z czasem udało mu się powrócić do pracy w Szpitalu im. G. Narutowicza, gdzie pracował jako zastępca ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych. Ordynatorem był ten sam co przed wojną lekarz - prof. Feliks Siedlecki. W 1964 roku przeszedł na emeryturę, ale nawet wtedy pracował jeszcze w Komisjach Inwalidzkich ZUS. Zmarł 28.11.1973 roku.
Miejsce pochówku :
Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Pochowany został w grobowcu rodzinnym Aleksandrostwa Malinowskich.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, PCK - kartoteka, MPW-ankieta, MPW-teczka: materiały przekazane do zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego przez p. Barbarę Morawską - Nowak, córkę dr. Mariana Morawskiego, w tym
życiorys doktora. Zdjęcia z archiwum rodzinnego córki przekazane obecnie do zbiorów MPW, sygn. MPW: Jedno ze zdjęć przedstawia reprodukcję portretu dr. Morawskiego wykonanego przez pacjentkę w 1942 roku. Zbiory rodzinne
