Data urodzenia:
1897-01-05
Imiona rodziców:
Marceli - Marianna (Maria) z domu Berczyńska
Wykształcenie:
Sześć klas gimnazjum ukończył w Łodzi. W maju 1914 roku wyjechał do Szkoły Ogrodniczo-Rolniczej w Hanowerze (niem. Hannover, Niemcy). Po kończeniu szkoły powrócił do Polski w grudniu 1919 roku.
Przebieg służby wojskowej i udział w wojnie obronnej 1939 r. :
W styczniu 1920 roku zgłosił się jako ochotnik do Wojska Polskiego: 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu – Ławicy, gdzie został przyjęty z dniem 01.03.1920 roku. W roku 1921 kontynuował pracę jako podoficer zawodowy w 3 Pułku Lotniczym w Poznaniu-Ławicy. W latach 1923 -1925 ukończył Szkołę Techniczną i Centralną Szkołę Pilotów Samolotowych w Bydgoszczy. W końcu 1925 roku otrzymał Dyplom Pilota Zawodowego i powrócił do 3 Pułku Lotniczego, do 32 Eskadry Liniowej na stanowisko pilota zawodowego w stopniu sierżanta i tam pracował do kwietnia 1934 roku. Od kwietnia 1934 roku do 01.09.1939 roku latał jako instruktor pilot: lotów nocnych, dziennych, bez widoczności i akrobacji w Szkole Pilotów w 1 Pułku Lotniczym Warszawa – Okęcie. Dnia 01.09.1939 roku z rozkazu Dowódcy 1 Pułku Lotniczego organizował plutony lotnictwa łącznikowego na placu wyścigowym Warszawa – Służewiec. Po wykonaniu ww. rozkazu otrzymał przydział jako instruktor pilot z udaniem się do Łucka na lotnisko w celu przeszkolenia młodych pilotów w akrobacji i strzelaniu powietrznym bojowym. Do Łucka jednak nie udało się dotrzeć. Dnia 18.09.1939 roku cała szkoła pilotów łącznie z personelem technicznym została wcielona do zgrupowania gen. Franciszka Kleeberga w Małorycie na trasie kolejowej Kowal-Brześć nad Bugiem, skąd maszerowali w okolice Kocka. W zgrupowaniu tym otrzymał awans na chorążego pilota zawodowego. Dnia 05.10.1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej, skąd w dniu 06.10.1939 roku udało mu się zbiec.
Udział w konspiracji 1939-1944:
Po kampanii wrześniowej przybył do Warszawy w październiku 1939 i nawiązał kontakt z organizacją podziemną Związek Walki Zbrojnej - ZWZ - PZP - AK. Po złożeniu przysięgi w grudniu 1939 roku otrzymał przydział do „Mostu 8” – dowództwa Lotnictwa na Kraj. Dowódca płk. Pilot Rutkowski ps. „Rudy”, z-ca d-cy płk. Pilot Bernard Antoni Adamecki ps. „Dyrektor” i w końcowej fazie okupacji „Grabiec”. chor. pilot Marian Dembiński otrzymał pseudonim „Albert”. Przysięgę składał w podziemiach Katedry Św. Jana w Warszawie w obecności kap. Pilota Stanisława Wołkowińskiego ps. „Lubicz”. W „Moście 8” pracował przez cały czas okupacji niemieckiej. Jego praca polegała na: częściowym wyszukiwaniu lotnisk konspiracyjnych, wyszukiwaniu terenów nadających się do zrzutów: broni, amunicji, skoczków i przyjmowanie zrzutów, partyzantka, transport części bomby V2 i inne. Przydział: Komenda Główna Armii Krajowej - Oddział III (Operacyjno-Szkoleniowy) - Wydział Lotnictwa "Bociany".
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Zaremba"-"Piorun" - 2. kompania - I pluton
Szlak bojowy:
Śródmieście Południe - ul. Marszałkowska, ul. Wspólna, ul. Hoża do ul. Emilii Plater.
Odznaczenia:
Krzyż Walecznych (rozkazem Nr 457/BP z dn. 24.09.1944, w uzasadnieniu napisano: "w czasie walk podziemnych wyróżnił się spośród innych niezłomną postawą wobec wroga, odwagą i pracą.”
Rodzina biorąca udział w Powstaniu Warszawskim:
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - od 05.10.1944 roku przebywał w niewoli niemieckiej, razem z rannym 15-letnim synem Aureliuszem - osadzeni zostali w przejściowym obozie jenieckim dla żołnierzy AK utworzonym przez Niemców w fabryce kabli w Ożarowie koło Warszawy, skąd po kilku dniach przewieziono ich koleją do Stalagu 344 Lamsdorf (dzisiejsze Łambinowice koło Opola). Z Łambinowic ppor Marian Dembiński został przekazany do Oflagu II D Gross-Born na Pomorzu, a jego syna Aureliusza, który miał sfałszowany dokument, że jest 17 latkiem przetransportowano do obozu jenieckiego Stalag VIIB Memmingen. Ppor. pil. Marian Dembiński przebywał w Oflagi II D do 28.01.1945 roku, kiedy to nastąpiła piesza ewakuacja jeńców do Stalagu X B Sandbostel k. Bremen. Trasa wynosiła 900 km i trwała dwa miesiące. Do Sandbostel dotarli 28.03.1945 roku i przebywali w nim do wyzwolenia w dniu 30.04.1945 r.
Losy po wyzwoleniu:
Po wyzwoleniu zgłosił się do jednostki lotniczej RAF-u - do 131. dywizji pod dowództwem płk. Aleksandra Klemensa Gabszewicza ps. „Hrabia” „Oleś”, „Gabsio”, który zezwolił mu na dokonywanie lotów ćwiczebnych treningowych na samolotach brytyjskich. Stacjonował na lotniskach: Kloppenburg i Alchorn. 02.10.1945 roku z rozkazu Dowódcy Oficerskiego Obozu w Delmenhorst objął funkcję dowódcy plutonu bezpieczeństwa Polskich Obozów Emigracyjnych w Zeedsorf, Ottersted, Hassendoref i Rottenburgu.
Losy po wojnie, represje:
Do kraju powrócił w 1946 roku, zgłaszając swój przyjazd do Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Legnicy (18.08.1946). 20.08.1946 roku dotarł do Łodzi, gdzie u swej siostry po Powstaniu zamieszkała żona Mariana i gdzie on również zameldował się na pobyt stały. Ich prywatne mieszkanie w Warszawie przy ul. Konduktorskiej 20 m.12 zostało doszczętnie wypalone wraz z dobytkiem i wszystkimi dokumentami w czasie Powstania Warszawskiego. We wrześniu 1946 roku zameldował się w WKR – Łódź – Miasto przy ul. Pomorskiej i złożył posiadane dowody z niewoli niemieckiej. Ponieważ znał biegle język niemiecki znalazł pracę w administracji technicznej Obsługi Maszyn Rolniczych w Szczypiornie. W 1948 roku został aresztowany i skazany na 4 lata więzienia za działania, rzekomo godzące w ustrój Państwa Polskiego, członków rządu i bojkotujące przyjaźń polsko-radziecką". Pozbawiony został praw honorowych i obywatelskich. W więzieniu przebywał od 25.10.1948 r. do 25.10.1952 r.
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Dembiński Marian,
życiorys ppor. pilota Mariana Dembińskiego nadesłany przez rodzinę, wspomnienia wojenne Aurelisza Dembińskiego.
