Data urodzenia:
1903-09-10
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 195 Miejsce: 65
Miejsce urodzenia:
Tyflis - Kaukaz
Imiona rodziców:
Romuald - Janina z domu Urbanowicz
Nazwisko panieńskie:
Maria Makarewicz
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Czerniakowska 126a m.12
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Kryska" - batalion "Tum" - poczet dowódcy
Szlak bojowy:
Górny Czerniaków
Miejsce śmierci:
Poległa na ul. Czerniakowskiej.
Okoliczności śmierci:
Rozstrzelana na terenach magazynów "Społem"
Informacje dodatkowe:
Adres przed Powstaniem: zamieszkała przy ulicy Czerniakowskiej 126 a, w budynku pracowników Stacji Pomp Rzecznych, gdzie zatrudniony był mąż Marii. Okoliczności śmierci Marii Wilczyńskiej “Mirskiej”, dokładna data i miejsce egzekucji przez wiele lat po wojnie nie były do końca wyjaśnione i udowodnione, stąd powtarzająca się w wielu źródłach i na tablicach pamięci data śmierci 21 września 1944. Wilczyńska w ostatnich dniach powstania przebywała na ul. Okrąg 2, po czym przedzierała się z resztkami żołnierzy ze zgrupowania Kryska i oraz łączniczkami do budynków przy Wilanowskiej 18, a następnie do budynku przy Wilanowskiej 12. Z Wilanowskiej 12 wyprowadzona wraz z grupą powstańców i cywili. wg relacji świadków rozstrzelana po tym jak jeden z oficerów niemieckich zauważył w jej kenkarcie miejsce urodzenia (Tyflis ).
Dzięki rozmowie telefonicznej córki Jolanty z naocznym świadkiem tych wydarzeń w 2002 roku oraz analizie ostatnich dni walk powstańczych na Czerniakowie i Powiślu, można obecnie przyjąć, że Maria Wilczyńska została rozstrzelana przez Niemców 23.09.1944 r.
Po wieloletnich staraniach udało się rodzinie również ustalić miejsce jej ostatniego spoczynku. Na podstawie opisów świadków egzekucji oraz dokumentów PCK z ekshumacji przeprowadzonych wiosną 1945 i 1946 roku ustalono, że Maria Wilczyńska “Mirska” została pochowana w grobie masowym na Cmentarzu Powstańców Warszawy na Woli, w kwaterze 36.
Odznaczenia:
Odznaczona pośmiertnie Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1982 r.)
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli, ul. Wolska 174/176
