Maria Wanda Mioduszewska

"Maryna"

pielęgniarka

Kolumna: 72 Miejsce: 38

Odessa

Jan - Józefa

W roku 1939 ukoń­czyła Pań­stwowe Gim­na­zjum i Liceum im. Marii Konop­nic­kiej we Włocławku. Jesie­nią 1940 r. roz­po­częła naukę w Szkole Pie­lę­gniar­stwa Czer­wo­nego Krzyża i kon­ty­nu­owała ją do czasu otwar­cia Szkoły doc. Jana Zaor­skiego, do któ­rej się prze­nio­sła. Stu­dia medyczne w tej Szkole i jed­no­cze­śnie na taj­nym Uni­wer­sy­te­cie War­szaw­skim kon­ty­nu­owała do wybu­chu Powsta­nia. W 1944 r. miała już zdane egza­miny i zali­czone kli­niki potrzebne do uzy­ska­nia abso­lu­to­rium. W latach 1943–1944 była asy­stentką doc. Elk­nera na histologii .

W stycz­niu 1940 r.wraz z rodziną została wysie­dlona przez Niem­ców i wywie­ziona w oko­lice Włoszczowy. W maju 1940 r. przy­je­chała do War­szawy i roz­po­częła pracę w pre­wen­to­rium dla dzieci, pro­wa­dzo­nym przez PCK w Sko­li­mo­wie pod War­szawą. Kie­row­niczką tego pre­wen­to­rium była p. Ewa Grodecka. Od 1941 r. była człon­kiem Związku Walki Zbroj­nej, do któ­rego wstą­piła razem ze swoją przy­ja­ciółką ze szkoły pie­lę­gniar­skiej, Bar­barą Wysia­decką (z domu Matys). Razem z nią oraz z Hanką Petry­kow­ską pozo­stają w zmie­nia­ją­cych się struk­tu­rach kon­spi­ra­cyj­nych do 1942 r., kiedy to już w ramach Armii Kra­jo­wej jej kole­żanki prze­cho­dzą do kobie­cych patroli miner­skich, a Maria (ps. „Maryna”) do służby sanitarnej.

"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - roz­po­częła służbę w szpi­talu polo­wym przy ul. Jasnej 10

5 sierp­nia rano wraz z sani­ta­riuszką z tego szpi­tala, Jadwigą Sło­niew­ską, idą na Stare Mia­sto, skąd miały zabrać mate­riały opa­trun­kowe, pozo­sta­wione na punk­cie kon­tak­to­wym przed godziną „W”. Docie­rają do celu, a Maria przy oka­zji odwie­dza swoją matkę, pozo­stałą w ich miesz­ka­niu przy ul. Piw­nej 13. W cza­sie powrotu do Śród­mie­ścia na ul. Grzy­bow­skiej, około godziny 10.00 zostają zasko­czone ata­kiem samo­lotu nie­miec­kiego i ostrze­lane z broni pokła­do­wej. „Maryna” dostaje postrzał w udo z prze­bi­ciem żyły (lub tęt­nicy) udo­wej. Jest przy­tomna i usi­łuje zro­bić zacisk. Jej towa­rzyszka, lekko ranna odłam­kiem poci­sku, zszo­ko­wana wido­kiem krwo­toku, traci głowę i zamiast pomóc w nało­że­niu uci­sku bie­gnie szu­kać pomocy. Kiedy wraca, „Maryna” jest już wykrwa­wiona. Wkrótce umiera w wyniku odniesionych ran.

Została pocho­wana we wspól­nej mogile na Cmen­ta­rzu Powstań­ców na Woli.

O śmierci córki matka dowie­działa się dopiero w 1945 r., a miej­sce pocho­wa­nia udało się usta­lić na pod­sta­wie pro­to­kołu eks­hu­ma­cyj­nego PCK w 1947 r.

Wspomnienie w oprac. Zbi­gniewa Mioduszewskiego - Medycy Powstania