Pseudonim:
"Grey"
Data urodzenia:
1924-07-24
Data śmierci:
1994-04-23
Funkcja:
p.o. d-cy plutonu
Stopień:
plutonowy
Numer legitymacji AK:
15566
Miejsce urodzenia:
Ostrówek powiat Węgrów
Imiona rodziców:
Alojzy - Zofia z domu Gawrylczyk
Wykształcenie do 1944 r. :
Przed wojną ukończył szkołę powszechną oraz dwie klasy Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie. Po wybuchu wojny kontynuował naukę na tzw. kursach przygotowawczych i tajnych kompletach V Państwowego Liceum I Gimnazjum im. ks. Józefa Poniatowskiego w Warszawie. Po uzyskaniu "małej matury" jesienią 1941 rozpoczął naukę w Państwowym Liceum Chemicznym przy ul. Hożej w Warszawie, ale zarządzeniem okupanta został skierowany na roczną praktykę zawodową. Naukę w Liceum Chemicznym przerwał w 1943 roku.
Praca w czasie okupacji:
Przez kilka miesięcy w 1943 roku w celu wyrobienia "mocnych papierów" pracował w Fabryce Kabli w Ożarowie.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od 13 lutego 1942 roku, zwerbowany przez kolegę szkolnego Krzysztofa Bartoszewicza ps. „Jack”, którego starszy brat - Jerzy Józef Bartoszewicz, wówczas ps. „Jon”, następnie „Wincz” organizował tajną drużynę strzelecką, do której należeli już wcześniej Jacek Myszkowski „Gonzaga” i Tadeusz Nawrocki „Boleszczyc.” W ramach tego szkolenia odbywał latem 1942 roku całodzienne ćwiczenia terenowe w Strudze k. Radzymina. Następnie wraz z ww. osobami prowadził działalność konspiracyjną i werbunkową, dzięki której liczebność drużyny „Jona” znacznie wzrosła i końcu 1942 roku grupa ok. 25 osób została przyjęta w skład II Kompanii późniejszego Baonu „Kiliński” (wtedy zwanego „Vistula”). Zaprzysiężony został w dniu 18.12.1942 przez kapelana Baonu AK „KIliński” ks. Wiktora Potrzebskiego i ówczesnego dowódcę 2 kompanii Baonu „Kiliński” por. Leona Gajdowskiego ps. „Ostoja”. Wiosną 1943 roku z grupy tej sformowano pluton nr 166, którego dowódcą został ppor. Jerzy Szczepanek ps. „Grot”. W plutonie tym Marek Peszke pełnił funkcję sekcyjnego, a potem drużynowego. W maju 1943 roku został skierowany do batalionowej szkoły młodszych dowódców (klasa „L”). Szkolenie ukończył pomyślnie uzyskując 11.11.1943 roku awans do stopnia kaprala. Pluton nr 166 stał się trzonem kadrowym nowej 3. Kompanii „Szare szeregi - Junior” w baonie „Kiliński”, która powstała we wrześniu 1943 roku. W kwietniu 1944 r. Marek Peszke został zastępcą dowódcy II plutonu tej kompanii, którym dowodził kpr. pchor. Leszek Michalski „Biały”. Do wybuchu Powstania Warszawskiego w sekcjach drużyn tego plutonu „Grey" prowadził szkolenia wojskowe m.in. na temat walk w mieście.
Oddział:
Armia Krajowa - batalion "Kiliński" - 3. kompania "Szare Szeregi" - "Junior" ("Sępy"). Po 17 sierpnia zgrupowanie "Hal" - kompania szturmowa - III pluton
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ - od 1 do 16 sierpnia 1944 pełnił funkcję z-cy dowódcy II plutonu, biorąc czynny udział w akcjach i służbach powstańczych w rejonie ul. Górskiego, m.in. w zdobyciu 2 sierpnia Szkoły Św. Wojciecha. Od 17 sierpnia wszedł ochotniczo w skład III plutonu Kompanii Szturmowej AK "Kiliński", w której służył do końca Powstania, pełniąc obowiązki dowódcy plutonu w okresie 20.08 - 24.09 oraz 26.09 do 05.10.1944.
Odznaczenia i awanse:
Za wykonanie rozpoznania sytuacyjnego terenu na przedpolu czujek i placówek powstańczych przy ul Grzybowskiej odznaczony został Krzyżem Walecznych i awansowany do stopnia plutonowego
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu 344 (VIII F) Lamsdorf, Stalagu III A Luckenwalde - "Arbaitskomando" w Tęplewie, szpitalu obozowym Stalagu III B w Furstenbergu, ponownie w Stalagu III A w Luckenwalde oraz Stalagu XI A w Altengrabow.
Numer jeniecki:
104674
Losy po wojnie:
W połowie maja 1945 roku wrócił do Warszawy, gdzie podjął naukę w Liceum im. Władysława IV, które ukończył w roku 1946. W tym samym roku podjął naukę na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. W 1949 roku podjął pracę jako młodszy asystent na tym wydziale. W 1950 roku zachorował ciężko na gruźlicę co uniemożliwiło mu dokończenie studiów chemicznych i pracę w tej dziedzinie. w 1956 roku podjął pracę jako nauczyciel w sanatoryjnej Szkole Podstawowej i Liceum im. Stefana Okrzei w Otwocku. Następnie zaangażował się w tworzenie i działalność Polskiego Związku Brydża Sportowego, gdzie pracował w latach 1962-1967 jako referent sportowy i sędzia. Był jednym z pierwszych polskich sędziów brydżowych klasy międzynarodowej. Jest autorem wielu haseł Encyklopedii Brydża PWN. Od 1967 do 1981 roku pracował w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku k. Otwocka. Od lat 70-tych do końca życia aktywnie zaangażowany był w organizowanie powstańczych środowisk kombatanckich - m.in. redagował i wydawał gazetkę "Echo166" poświęconą głównie historii plutonu nr 166 Baonu "Kiliński".
Miejsce śmierci:
Otwock
Miejsce pochówku :
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach. Pochowany został w pobliżu grobu swojego dowódcy i przyjaciela - Leszka Michalskiego "Białego".
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, MPW-zbiory - kolekcja zdjęć z okresu Powstania Warszawskiego autorstwa Marka Peszke, archiwum rodzinne syna, p. Tomasza Peszke
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Marek Aureliusz Peszke ps. "Grey" - na zdjęciu w roku 1946. Fot.  z archiwum rodzinnego p. Tomasza Peszke

Marek Aureliusz Peszke ps. "Grey" - na zdjęciu w roku 1946. Fot. z archiwum rodzinnego p. Tomasza Peszke

Marek Peszke  "Grey" - fotografia wykonana podczas Powstania Warszawskiego, ok. 20 września 1944 r.  Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IP/2398. Autorem zdjęcia jest Wojciech Wyczański "Wojczan"

Marek Peszke "Grey" - fotografia wykonana podczas Powstania Warszawskiego, ok. 20 września 1944 r. Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IP/2398. Autorem zdjęcia jest Wojciech Wyczański "Wojczan"

Powstanie Warszawskie, ok. 20 IX 1944 roku. Oficyna domu przy ul. Krochmalnej 9 (przed umocnieniem - od strony stanowisk powstańczych), stanowiła główną placówkę 3 plutonu kompanii szturmowej Batalionu "Kiliński" (AK). W głębi za bramą, po drugiej stronie ul. Krochmalnej, był bunkier nieprzyjaciela. Po lewej Marek Peszke "Grey". Fot.  zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IP/2397. Autorem zdjęcia jest Wojciech Wyczański "Wojczan"

Powstanie Warszawskie, ok. 20 IX 1944 roku. Oficyna domu przy ul. Krochmalnej 9 (przed umocnieniem - od strony stanowisk powstańczych), stanowiła główną placówkę 3 plutonu kompanii szturmowej Batalionu "Kiliński" (AK). W głębi za bramą, po drugiej stronie ul. Krochmalnej, był bunkier nieprzyjaciela. Po lewej Marek Peszke "Grey". Fot. zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. MPW-IP/2397. Autorem zdjęcia jest Wojciech Wyczański "Wojczan"

Nasz newsletter