Luiza Franciszka Erben

"Lusia"

telefonistka, sanitariuszka

Tczew

Edward - Anna z domu Golik

W Warszawie uczęszczała na tajne komplety (IV klasa gimnazjalna) i pracowała w sklepie obuwniczym firmy "Gierdalski" przy ul. Koszykowej.

Do konspiracji przystąpiła tuż przed wybuchem Powstania Warszawskiego, zachęcona i wprowadzona przez kuzynów: Janka Olszewskiego oraz Janka Przygodzkiego ps. Lech (poległ w trakcie Powstania Warszawskiego, we wrześniu 1944).

Warszawa, ul. Śniadeckich 7

Żoliborz - Plac Wilsona. Nie mogąc dotrzeć na Żoliborz zgłosiła się jako ochotniczka do sztabu VI Zgrupowania "Golski" mieszczącego się w gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie została przydzielona do obsługi centrali telefonicznej.

Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód "Radwan” (Śródmieście) - Podobwód "Sławbor" - odcinek "Topór" - 3. batalion pancerny "Golski" - obsługa centrali telefonicznej w gmachu Wydziału Architektury do dnia jego zbombardowania, a następnie jako sanitariuszka w szpitalu polowym nr 2 przy ul. Koszykowej 45 oraz szpitalach na ul. Śniadeckich 17 i ul. Jaworzyńskiej.

Śródmieście Południe

Po kapitulacji opuściła Warszawę z ludnością cywilną (wraz z matką i siostrą), drogą przez Dworzec Zachodni, a następnie w bydlęcych wagonach do Ursusa. Swą legitymację AK i pamiętnik z Powstania za radą rodziny zniszczyła w Ursusie. Po 2-3 dniach została rozdzielona z rodziną i wywieziona do obozu przejściowego w Spelen (?) koło Oberhausen (Nadrenia Północna-Westfalia). Po drodze przeżyła bombardowanie koło Bochum. W obozie dzięki pomocy starszej kobiety, która przekazała jej swoją kupioną na czarno przepustkę wraz z dwoma innymi współwięźniarkami ze Spelen wyjechała do Oberhausen, gdzie udało im się zakupić bilety do Łodzi. Szczegóły drogi powrotnej opisała w ankiecie MPW (zasób Pokoju Kombatanta).

W 1952 roku rozpoczęła pracę w Dyrekcji Okręgowej Poczty Polskiej i Telekomunikacji na stanowisku głównego kasjera. Od 1954 roku pracowała w Wojskowej Centrali Handlowej, również na stanowisku kasjera. Nawrót choroby w 1955 roku uniemożliwił jej dalszą prace zawodową. W 1966 roku podjęła próbę powrotu do pracy, tym razem do pracy chałupniczej. W 1976 roku przeszła na rentę. Mieszkanka Łodzi.

Luiza Latkowska

Jej ojciec Edward Erben pochodził z Częstochowy, zaś matka Anna z Golików z Jeziorny koło Warszawy. Edward jako działacz polityczny był aresztowany i zesłany na Sybir. Powrócił po 9 latach zsyłki i tułaczki, pracy w kopalniach Irkucka i Archangielska. Pobrali się i osiedlili w Tczewie, gdzie przyszła na świat Luiza, a rok później jej młodsza siostra Urlyka. W 1939 r. rodzice dziewcząt podejmują decyzję o wysłaniu ich na Polesie do Pińska, do wuja, który jest tamtejszym kierownikiem szkoły. Mają nadzieję że będą tam bezpieczne. Mają jechać na razie tylko z matką, Edward jako naczelnik warsztatów kolejowych ma rozkaz dopilnowania przewozu maszyn do Unińca na Polesiu, następnie do nich dołączy. Ostatecznie do Pińska nie docierają. Pociąg, którym jadą kończy bieg w Warszawie, gdzie zastaje ich wybuch wojny. Schronienie znajdują u ciotki mieszkającej przy ul. Śniadeckich. Edward dołączył do rodziny dopiero w grudniu 1939 r. W Warszawie pracował na kolei. Pod koniec 1941 roku uległ tragicznemu wypadkowi na peronie kolejki WKD jadącej do Pruszkowa - uderzony przez niemieckiego oficera upadł, rozbił głowę i stracił przytomność. Był operowany. Od tego momentu nie powrócił już do zdrowia - w czerwcu 1942 roku zmarł nagle na serce, w wieku zaledwie 52 lat. Pochowany został na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie przy ul. Młynarskiej.

Muzeum Powstania Warszawskiego - materiały do Słownika Uczestników PW - zasób Pokoju Kombatanta, MPW-teczka, w tym ankieta uczestnika Powstania Warszawskiego, oświadczenie świadka: Jerzy Woskowicz ps. Kordian (24.04.1984), deklaracja członkowska ZBoWiD kserokopia metryki urodzenia. MPW-zbiory: P/6625, P/6665, P/6699, dar p. Luizy i Ewy Latkowskich, w tym wspomnienia pt. "Moje przeżycia z wojny" (Łódź, 2008).