Leon Gajdowski

"Ostoja"

dowódca zgrupowania

porucznik rezerwy artylerii - kapitan (26.09.1944)

Wierchnioundińsk - Ukraina

Edward - Leokadia

Szkołę powszechną ukończył w Grajewie. Tam też wstąpił do ZHP. W maju 1933 r. uzyskał maturę w Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Grajewie.

Po maturze został powołany do służby wojskowej, którą odbywał w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim (1933-34 r.). Szkołę ukończył w stopniu plutonowego podchorążego rezerwy artylerii. Po odbyciu kilku ćwiczeń, w 1936 r. awansowany do stopnia podporucznika rezerwy artylerii.

Od 1935 r. pracował w I Urzędzie Skarbowym w Białymstoku i równocześnie, jako podharcmistrz ZHP został przydzielony do Komendy Białostockiej Chorągwi Harcerzy, gdzie pełnił najwyższe funkcje do Komendanta Hufca Białostockiego włącznie.

23.08.1939. zmobilizowany jako oficer 29. pułku artylerii lekkiej w Suwałkach, skąd został skierowany do Grodna, skoszarowany w m.p. 4. Pułku Ułanów Zaniemeńskich. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na terytorium Polski oddziały zostały rozwiązane, a por. Gajdowski dotarł do Warszawy.

W konspiracji od lutego 1940 roku. Współtwórca i późniejszy dowódca 2. kompanii "Szare Szeregi" batalionu "Vistula". Początkowo jego oddział pozostawał poza strukturami ZWZ-AK. Ppor. "Ostoja" szkolił swoich podwładnych w mieszkaniu przy ul. Obozowej 3, później przy ul. Wspólnej 63 B oraz w innych punktach kontaktowych. Dopiero pod koniec listopada 1941 r. został skontaktowany z kpt. "Zagończykiem” (Stanisław Steczkowski), który reprezentował ZWZ. W grudniu 1941 r., w mieszkaniu kpt. "Maślanki” Sienkiewicza, ppor. "Ostoja” został zaprzysiężony przez kpt. "Zagończyka”. Wkrótce potem ppor. "Ostoja” zaprzysiągł księdza "Cordę" (Wiktor Potrzebski), który następnie odebrał przysięgę od wszystkich żołnierzy plutonu "Szare Szeregi”. Po wejściu do ZWZ nastąpił dalszy rozrost oddziału. Powstała kolejna kompania - "Szare Szeregi Junior", a ppor. "Ostoja" został zastępcą dowódcy batalionu - działającego już pod nowym kryptonimem - "Kiliński". Przed wybuchem powstania batalion podzielono na dwa zgrupowania: IX i X, dowodzenie tym ostatnim powierzono por. Gajdowskiemu. Oprócz konspiracji wojskowej współdziałał także z podziemnym harcerstwem. Jesienią 1941 r. skierowany został przez "Piotra Pomiana" (Eugeniusz Stasiecki) z "Pasieki" (Kwatera Główna Szarych Szeregów) na kurs harcmistrzowski. Nominację na harcmistrza otrzymał 25.07.1944 r. z rąk "Piotra Pomiana” w swoim mieszkaniu na ul. Wspólnej 63 B. Od 1943 r. prowadził wykłady w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agicola", oraz szkolenie harcerskie w ramach "Szkoły za lasem". Przydział w lipcu 1944 - Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód Śródmieście - X zgrupowanie (skład 4., 5. i 7. kompania batalionu "Kiliński") - dowódca zgrupowania.

Warszawa ul. Wspólna 63 B

Okręg Warszawski Armii Krajowej - I Obwód Śródmieście - X zgrupowanie ( 4., 5. i 7. kompania batalionu "Kiliński") - dowódca zgrupowania. Od 15 sierpnia zastępca dowódcy I batalionu szturmowego "Rum".

Śródmieście Północ

Awansowany do stopnia kapitana rozkazem z 26.09.1944

Wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną. Jako noszowy trafił do obozu w Pruszkowie (Dulag-121), skąd wkrótce uciekł i przedostał się do Częstochowy. Tam ujęty przez Niemców trafił do obozu, z którego również udało mu się uciec. Przybył do Krakowa, gdzie nawiązał kontakt z sekretarką kpt. "Ruma”, a przez nią z szefem sztabu KG AK w Kielcach. Organizując drużyny z resztek 4 Rejonu kursował pomiędzy Krakowem, Częstochową, Pruszkowem i Podkową Leśną.

Po odszukaniu rodziny wywiezionej po Powstaniu, osiedlił się w Piastowie pod Warszawą. Rozpoczął pracę w Spółdzielni "Społem” jako kierownik działu oraz rozpoczął studia na wydziale administracyjnym. Nie zdążył obronić pracy magisterskiej gdyż 26.08.1950 r. został aresztowany przez UB. Początkowo przebywał w więzieniu przy ul. Rakowieckiej, a następnie w Pałacu Mostowskich. 14.09.1950 r. otrzymał wyrok sądu wojskowego: 7 lat pozbawienia wolności i utraty praw obywatelskich. W wyniku amnestii zmniejszono wyrok do 5 lat. Po zaliczeniu kursu betoniarskiego, jako więzień odpracował 2 lata pozbawienia wolności za rok pracy. Po wyjściu z więzienia dostał nakaz pracy do fabryki na Żeraniu, gdzie pracował jako pracownik fizyczny. W 1957 r. ponownie wstępuje do harcerstwa. Reaktywuje ZHP okręgu pruszkowskiego na zasadach przedwojennych i staje na jego czele jako Komendant Środowiska Piastów. W 1960 r. ZHP ulega rozwiązaniu a ponieważ organizacja młodzieżowa, która powstała po likwidacji ZHP została podporządkowana władzom komunistycznym, usuwa się z czynnego harcerstwa definitywnie. Przez pewien czas pracuje w spółdzielni ogrodniczej, następnie zakłada własną hodowlę nutrii i drobiu. W jakiś czas potem podejmuje pracę zawodową na stanowisku kierownika działu w ZAP-ie w Piastowie. W związku z nieuleczalną chorobą w 1972 r. przechodzi na rentę. Przez wszystkie lata działał społecznie. Udzielał się w Towarzystwie Ziemi Grajewskiej i Łomżyńskiej, należał do Klubu Oficerów Rezerwy, do LOK-u. Szkolił kadrę w oddziałach samoobrony na wypadek wojny. Umożliwiał żołnierzom z Piastowa przynależność do ZBoWiD, umożliwiał przydzielenie stopni i odznaczeń byłym żołnierzom AK. Współpracował z Grajewskim Hufcem Harcerzy. Zabiegał o stworzenie Parku Biebrzańskiego. Przez jedną kadencję pełnił funkcję radnego w Piastowie. Po przejściu na rentę zbierał materiały do książek: "Historia Harcerstwa Grajewskiego” oraz "Kiekrz i Reguła” - dotycząca genezy batalionu "Kiliński” i działań 4 Rejonu I Obwodu Śródmieście. W każdą słuszną i patriotyczną działalność włączał się aktywnie i finansowo. Pomagał wszystkim a szczególnie akowcom tym, którzy jego pomocy potrzebowali.

Order Virtuti Militari V klasy z uzasadnieniem: "Za całokształt działalności bojowej w okresie konspiracji oraz męstwo i poświęcenie w walkach Powstania Warszawskiego”, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami - "Za całokształt pracy w okresie konspiracji”, Krzyż Walecznych po raz pierwszy - "Za wyróżnienie w walkach w Powstaniu Warszawskim”, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju, Medal za Warszawę 1939-1945, Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939, Złoty Medal za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju, Odznaka za Zasługi dla Województwa Łomżyńskiego, Krzyż za Zasługi dla ZHP, Rozeta z Mieczami do Krzyża za Zasługi dla ZHP, Odznaka Brązowa "Zasłużony Instruktor Hufca Biebrzańskiego"

Piastów