Pseudonim:
"Krysia Zakurzona"
Data urodzenia:
1928-06-09
Funkcja:
łączniczka - sanitariuszka
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 179 Miejsce: 46
Wykształcenie :
Uczęszczała do szkoły powszechnej w Grodnie, gdzie rodzina Niżyńskich mieszkała do wybuchu II wojny światowej. Była uczennicą Szkoły Ćwiczeń, nazywanej potocznie „ćwiczeniówką”, przy Państwowym Liceum Pedagogicznym im. Elizy Orzeszkowej (wcześniej jako Państwowe Żeńskie Seminarium Nauczycielskie im. Elizy Orzeszkowej). Od 1940 roku kontynuowała naukę w Warszawie w ramach tajnych kompletów w gimnazjum Sióstr Zmartwychwstanek na Żoliborzu. Jednocześnie była uczennicą szkoły krawieckiej, działającej "oficjalnie" przy Zgromadzeniu Sióstr Zmartwychwstanek.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W latach okupacji zastępowa w drużynie "Knieje" Chorągwi Warszawskiej Organizacji Harcerek (OH). Przeszkolona jako sanitariuszka i kolporterka prasy.
Oddział:
Okręg Warszawski Armii Krajowej; w sierpniu 1944 r. była łączniczką pomiędzy I Obwodem "Radwan" (Śródmieście), a II Obwodem "Żywiciel" (Żoliborz); od 5 lub 6 września 1944 r. w zgrupowaniu "Radosław" - pułk "Broda 53" - batalion "Zośka" - 2. kompania "Rudy” - I pluton "Sad” - sanitariuszka.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ - kanały - Stare Miasto - kanały - Żoliborz - kanały - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe - Górny Czerniaków.
Okoliczności śmierci:
Po upadku Górnego Czerniakowa dostała się do niemieckiej niewoli. Widziana w grupie kilku sanitariuszek 24.09.1944 r. na Woli w rejonie kościoła św. Wojciecha i tam zamordowana.
Losy rodziny i jej udział w Powstaniu Warszawskim:
Była córką majora WP
Leopolda Juliana Niżyńskiego (1892-1945) i Heleny Agnieszki z domu Donhoffer (1899-1991). Rodzice Krystyny po przyjeździe z Grodna do Warszawy podjęli działalność w Armii Krajowej. W Powstaniu walczył jej starszy brat
Andrzej (1924-2013), żołnierz II Obwodu "Żywiciel" (Żoliborz) - zgrupowania "Żaglowiec" w plutonie łączności. Zmarła w 1991 roku Helena Niżyńska " MAMA - SIEŃKA" była opiekunką i wychowawcą wielu pokoleń młodzieży, nazywana była Patronką Harcerstwa.
Odznaczenia:
Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż za Zasługi dla ZHP
Miejsce pochówku i upamiętnienie:
Ciała nie odnaleziono. Upamiętniona mogiłą symboliczną na Cmentarzu Powstańców na Woli oraz na Starych Powązkach, gdzie pochowana jest jej matka. Na tablicy epitafijnej napisano: KRYSTYNA TERESA NIŻYŃSKA, ps. „Zula” - „Krysia Zakurzona”, 16 letnia harcerka - sanitariuszka, batalion „Zośka", poległa w Powstaniu Warszawskim 1944" W dniu 24 września 2006 r. została patronką Szpitala Ginekologiczno-Położniczego przy ul. Inflanckiej w Warszawie.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, fot. MPW-zbiory MPW-IK/3219 - zbiór Stanisława Kopfa.
Publikacje:
”Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej” oprac. Hanna Michalska, PIW 1988
Barbara Wachowicz „To Zośki wiara” książka z cyklu „Wierna rzeka harcerstwa”
