Data urodzenia:
1919-02-23
Funkcja:
łączniczka, sekretarka Obwodu
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców :
Stanisław - Waleria z domu Kulkowska
Wykształcenie do 1944 r. :
Absolwentka Żeńskiej Szkoły Handlowej Marii Danielskiej przy ul. Kilińskiego w Warszawie
Praca w czasie okupacji :
W czasie wojny pracowała w sklepie spożywczym przy ul. Poznańskiej 22, jednocześnie organizując w nim punkt kontaktowy Armii Krajowej oraz miejsce przechowywania broni
Adres zamieszkania przed Powstaniem:
Warszawa, ul. Wileńska
Oddział:
I Obwód "Radwan" (Śródmieście) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 2. Rejon "Litwin" (następnie odcinek "Sarna") - Korpus Bezpieczeństwa - batalion KB "Sokół" - poczet dowódcy. Pełnione funkcje: łączniczka, sanitariuszka oraz sekretarka I Obwodu
Szlak bojowy:
Śródmieście Południe
Rodzeństwo biorące udział w Powstaniu Warszawskim:
W Powstaniu brał udział brat Krystyny - Tadeusz Lewandowski ps. "Walicki" - żołnierz 3. batalionu pancernego "Golski" - 6. kompania
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec Stalagu 344 Lamsdorf (Łambinowice k. Opola), następnie przekazana do obozów jenieckich: IV B Mühlberg, IV-E Altenburg i VI C Oberlangen (obóz jeniecki dla kobiet- żołnierzy AK z Powstania Warszawskiego). Oswobodzona w kwietniu 1945 roku przez żołnierzy polskich z dywizji gen. Maczka
Losy po wyzwoleniu :
Po przyjeździe do Anglii podjęła służbę w bazie RAF Wilmslow, a następnie w Polish Womens's Auxiliary Air Force (Pomocnicza Lotnicza Służba Kobiet - PLSK) pod dowództwem brytyjskim, w stopniu kaprala. Pod koniec pobytu pełniła służbę w bazie RAF w Dunholme Lodge w Lincolnshire. Podczas pobytu w Anglii działała również w zespole Biura Tłumaczeń Wydawnictw (BTW) opracowującym dla pozostających w Anglii Polaków specjalistyczne słowniki angielsko-polskie oraz podręczniki ułatwiające włączenie się do życia na obczyźnie po demobilizacji.
Losy po wojnie:
22 kwietnia 1947 roku powróciła z terytorium Anglii do kraju (drogą morską do portu w Gdańsku). Z wykształcenia ekonomistka. W Polsce aż do momentu przejścia na emeryturę pracowała nieprzerwanie przez 34 lata na stanowiskach urzędniczych średniego szczebla. Była aktywnym członkiem wielu organizacji kombatanckich i turystycznych. Jej pasją była Warszawa i turystyka. W celu oprowadzania wycieczek z Węgier po Warszawie w dojrzałym wieku opanowała język węgierski. Wspierała także finansowo dobroczynne instytucje katolickie, takie jak Caritas i oo. Kamilianów. Ostatnie lata życia spędziła pod opieką sióstr Felicjanek.
Odznaczenia i awanse:
Krzyż Armii Krajowej, angielski War Medal, polski Medal Lotniczy (odznaczenie ustanowione dekretem Prezydenta RP na Uchodźstwie w Londynie w dniu 3 lipca 1945 roku), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Warszawy. Po wojnie awansowana do stopnia porucznika.
Informacje dodatkowe:
Według informacji we wspomnieniu pośmiertnym o por. "Izie" Krystyna Lewandowska straciła w Powstaniu Warszawskim narzeczonego, Zdzisława [sic!] Podbielskiego, który zginął najprawdopodobniej w transporcie powstańców w niemieckim Celle na skutek zbombardowania pociągu. Brak bliższych danych. Po wojnie Krystyna nie wyszła nigdy za mąż, pozostając wierna pamięci Zdzisława.
Źródła:
MPW-baza uczestników PW, MPW-zbiory: P/7401, w tym kopia zaświadczenia weryfikacyjnego Głównej Komisji Weryfikacyjnej AK w Londynie z 1946 roku potwierdzająca przynależność do Armii Krajowej oraz wcielenie po wyzwoleniu do PLSK oraz "Wspomnienie o "Izie" - por. Krystynie Lewandowskiej" autorstwa Macieja Figurskiego
