Data urodzenia:
1921-02-10
Miejsce urodzenia:
Pogorzałki powiat Białystok
Imiona rodziców:
Edward - Aleksandra z domu Kisielewska
Wykształcenie do 1944 roku, w tym medyczne:
Maturę zdała w maju 1939 roku w Liceum Przyrodniczym w Ostrołęce. Po przybyciu do Warszawy uczęszczała na kurs maszynopisania i stenografii. We wrześniu 1941 roku w Warszawie rozpoczęła naukę w Szkole Zaorskiego, którą kontynuowała na tajnych studiach medycznych Uniwersytetu Poznańskiego w Warszawie. Do 1 VIII 1944 r. ukończyła cztery lata medycyny i zaczęła rok piąty. Przez rok miała zajęcia w Szpitalu Maltańskim, przez 9 miesięcy pracowała w Klinice Chirurgicznej prof. Rutkowskiego w Szpitalu Dzieciątka Jezus, gdzie jej przełożonym był dr Marat.
Okres II wojny światowej, praca w czasie okupacji :
Do września 1940 roku mieszkała wraz z rodziną w przyłączonej do Rzeszy Niemieckiej Ostrołęce. We wrześniu 1941 roku ostrzeżono rodzinę Illukiewiczów o planowanym aresztowaniu przez gestapo. Pozostawiając wszystko, co posiadali Illukiewicze przeszli przez "zieloną granicę" i zamieszkali w Warszawie przy ul. Ceglanej 16 (dzisiejsza ul. Pereca). Jej rodzice, Edward i Aleksandra prowadzili sklep przy ul. Odolańskiej na Mokotowie, siostra pracowała w sklepie przy ul. Bema.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od jesieni 1939 roku w Ostrołęce, gdzie włączyła się w działalność powstałej tam organizacji konspiracyjnej zajmującej się nasłuchem radiowym i przekazywaniem wiadomości radiowych. Wielokrotnie przekraczała „zieloną granicę” pomiędzy Rzeszą, a Generalnym Gubernatorstwem przywożąc z Warszawy prasę podziemną pobieraną od pani Anny Oziemskiej w sklepie papierniczo-księgarskim przy ul. Marszałkowskiej róg Wilczej. Jej kolega z konspiracji, z którym była w kontakcie Włodek „Wołodia„ (NN) został aresztowany a następnie rozstrzelany przez Niemców w 1940 r. W Warszawie dopiero w lutym 1942 roku udało jej się nawiązać kontakt z podziemiem - wprowadzona do ZWZ-AK przez kolegę ze studiów
Jana Łozińskiego, V Obwód (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 4. Rejon - II batalion szturmowy ”Odwet„ (”Odwet II„) - 4. kompania
ppor. „Żegoty” . W ”Odwecie„ odbyła przeszkolenie sanitarne i uczestniczyła w zebraniach sekcji sanitarnej, które prowadził
Romuald Jakubowski. Przenosiła również broń z ul. Nowogrodzkiej na Żoliborz i do innych punktów w Warszawie, zaś mieszkanie zajmowane przez Illukiewiczów przy ul. Ceglanej 16 było miejscem zbiórek i konspiracyjnych spotkań żołnierzy batalionu ”Bełt", do którego należał Jan Łoziński (32. kompania WSOP por. "Skiby”- Ignacego Łyskanowskiego).
Adres przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa ul. Ceglana 16
Miejsce koncentracji na godzinę "W":
Wierzbno, następnie ul. Chełmska
Oddział:
V Obwód (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - 4. Rejon - II batalion szturmowy "Odwet" ("Odwet II") - 4. kompania, następnie "Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Punkt Sanitarny przy ul. Prokuratorskiej oraz Szpital Dzieciątka Jezus ul. Nowogrodzka, na oddziale chirurgii, u boku dr. Ostrowskiego.
Szlak bojowy:
Kolonia Staszica (Langiewicza 5) - Pole Mokotowskie - Śródmieście Południe
Losy po Powstaniu:
Pod koniec sierpnia ewakuowana ze Szpitala Dzieciątka Jezus z lżej rannymi, drogą z ul. Wojciecha Oczki na Dworzec Zachodni, po drodze uciekła z pociągu. Następnie przez Milanówek dotarła do Skierniewic, gdzie przez jakiś czas pracowała w RGO. Ostatecznie drogą przez Grójec i Piaseczno dotarła do Dąbrówki koło Pyr, miejsca w którym rodzina spędzała letnisko i w którym po Powstaniu zastała rodziców i siostrę przybyłych tam po Powstaniu z Warszawy.
Losy po wojnie:
Po zakończeniu wojny organizowała Radzymiński Hufiec ZHP, była hufcową w stopniu podharcmistrzyni do roku 1948, kiedy to nastąpiła przebudowa ideologiczna harcerstwa i "reorganizacja" ZHP, z powodu której zrezygnowała z dalszej pracy w harcerstwie. Kontynuowała także przerwaną wybuchem Powstania Warszawskiego naukę. 15 października 1946 roku uzyskała absolutorium Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, a 5 maja 1948 roku uzyskała dyplom lekarza. Od 15.10.1947 roku do 30.08.1980 r. zatrudniona była w Szpitalu Zakaźnym w Warszawie przy ul. Wolskiej 37, przez ostatnie 9 lat jako ordynator oddziału. Specjalizacje: choroby wewnętrzne I stopnia, choroby zakaźne II stopnia. 1 września 1980 roku przeszła na emeryturę, jednocześnie nadal pracując na pół etatu w ZOZ dla Szkół Wyższych w Warszawie, aż do roku 1991.
Awanse:
Jako lekarz przeszła komisję poborową zarejestrowana jako oficer bez stopnia. 17.12.1957 roku otrzymała mianowanie na podporucznika (oficer rezerwy). W instytucjach wojskowych nie pracowała, nie należała do żadnej partii politycznej.
Nazwisko po mężu:
Krystyna Zgorzelska - od 1947 roku
Odznaczenia:
Warszawski Krzyż Powstańczy (1983), Medal Zwycięstwa i Wolności (1984), Odznaka Pamiątkowa Batalionu Szturmowego "Odwet" (1992), Krzyż Armii Krajowej (1994), Odznaka Weterana Walk o Niepodległość Ojczyzny (1995), Krzyż Partyzancki (1996), Odznaka Pamiątkowa Akcji "Burza". Uhonorowana również Odznaką za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia, Odznaką Przyjaciół Dziecka (za pracę w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci - 1962), Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Warszawy (1980).
Miejsce pochówku:
Cmentarz Powązkowski w Warszawie (Stare Powązki), kwatera 77, rząd 4, grób 21. Pochowana wraz z rodzicami, Edwardem (zm. 1963) i Aleksandrą (zm. 1982) Illukiewiczami i synem Markiem Stanisławem Zgorzelskim (1949-2021)
Literatura:
Maria Sułkowska - Dmochowska, II Batalion Szturmowy Odwet, SiW Znak 1993, "Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego – Powstanie Warszawskie i medycyna", wydanie II, Warszawa 2003 r.
Uwagi:
W książce "II Batalion Szturmowy Odwet" (M. Sułkowska-Dmochowska) wymieniana jest jako żołnierz Kadry Polski Niepodległej (od lutego 1942), a następnie od jesieni 1943 "Odwetu". Spotykana również informacja, że pracowała jako medyk na oddziale chirurgii u prof. Rutkowskiego [mowa o Jerzym Macieju Rutkowskim, 1890-1972, chirurgu, w latach 1936-1944 ordynatorze Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie. W biografii prof. Rutkowskiego pojawia się natomiast informacja, że był ordynatorem do lipca 1944 (na jego oddziale odbywały się tajne studia medyczne Uniwersytetu Ziem zachodnich), następnie przed Powstaniem wyjechał do Zakopanego, gdzie pracował w lecznicy spółdzielczej w willi "Pogoń" - przyp. red. w oparciu o biogram J.M. Rutkowskiego opublikowany w latach 1991-1992 w XXXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego], więc informacja ta dotyczy wyłącznie okresu konspiracji.
