Pseudonim:
"Zych"
Data urodzenia:
1904-11-30
Data śmierci:
1944-09-25
Funkcja:
dowódca kompanii
Pozycja na murze pamięci:
Kolumna: 152 Miejsce: 51
stopień:
porucznik
Miejsce urodzenia :
Warszawa
Imiona rodziców :
Jan - Teofila
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji oficer Armii Krajowej Obwodu Puławy, przeniesiony służbowo do Pułku AK „Baszta", jako zastępca dowódcy kompanii O-2 po śmierci rozstrzelanego por. Janusza Marszałka. Przydział od stycznia 1944 roku: Komenda Główna Armii Krajowej - pułk "Baszta" - batalion "Olza" - kompania O-2 - dowódca kompanii.
Godzina "W":
Kompania O-2 dowodzona przez por. Juliana Opanię ps. „Zych” miała w dniu 1 sierpnia przeprowadzić od strony Królikarni natarcie na koszary niemieckie mieszczące się w budynku szkoły powszechnej przy ul. Woronicza, bronionej przez oddział SS w sile ok. 100 ludzi (akcja „Koło”). Jednak ze względu na spóźnioną koncentrację kompanii, która nie stawiła się w komplecie, akcja nie udała się, do wykonania zadania skierowano pierwszy pluton kompanii B-1, zaś „Zych" wycofał się do Lasów Chojnowskich. W nocy z 16 na 17 sierpnia wraz z grupą odsieczy przebił się ponownie na Mokotów.
Oddział :
Komenda Główna Armii Krajowej - pułk "Baszta" - batalion "Olza" - kompania O-2. 26 sierpnia (po powrocie z lasów Chojnowskich), mianowany dowódcą kompanii O-1
Szlak bojowy :
Mokotów - Lasy Chojnowskie (do 16.08.1944) - Mokotów
Miejsce (okoliczności) śmierci :
Śmiertelnie postrzelony 25.09.1944 przy przebieganiu przez ulicę Krasickiego, zmarł na skutek upływu krwi
Miejsce pochówku:
Początkowo pochowany w Parku Dreszera, po wojnie ekshumowany do kwatery Pułku AK Baszta na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, kw. A-26, rząd 6, grób 14
Odznaczenia:
Warszawski Krzyż Powstańczy
Informacje dodatkowe, uwagi:
Osierocił dwoje dzieci i pozostawił żonę. Po wojnie odmówiono rodzinie renty, uzasadniając: "Jadwidze Opania oraz jej dwóm nieletnim synom odmawia się renty po oficerze Wojska Polskiego, ponieważ służył w formacjach wrogich ustrojowi socjalistycznemu". Okoliczności jego śmierci na podstawie relacji jednego z żołnierzy przytacza w wywiadzie "Mam duszę Hamleta" syn Marian (urodzony w 1943 roku w Puławach, polski aktor teatralny i filmowy) : "Stacjonowali w budynku na rogu Odyńca i Krasickiego. Niemcy podpalili go miotaczami, powstańcy musieli się ewakuować. U wylotu ulicy stał czołg i do nich strzelał. "Pingwinek" miał 17 lat, [prawdopodobnie mowa o Bogdanie Kazimierzu Doliwie-Strońskim - przyp. red.] przeskoczył jak sarenka, a ojciec kulał, trafiło go w ramię i padł. Żeby go od razu zabili, byłoby lepiej. Ale nie, umierał trzy godziny z upływu krwi. Chłopcy nie mogli do niego dojść, bo Niemcy ciągle strzelali." (...) Chodziłem na jego symboliczny grób na Powązkach - nie wiem, czy tam ojciec leży, była powtórna ekshumacja, ciocia poznała go podobno po zębach, ale czy to naprawdę on, nie było mi dane dojść." (...) Ten starszy pan, adiutant ojca "Pingwin", opowiedział mi o jego śmierci. Namawiał ojca, by poszedł na tyły. "Przecież jest pan ciężko ranny". "Nie - mówił ojciec - zostanę ze swoimi chłopakami".
    Inna spotykana data urodzenia: 1904-10-31. Data śmierci podawana na Powązkach Wojskowych - 26-09-1944
Źródła:
MPW-baza Mur Pamięci, Fot. MPW-zbiory, sygn. P/7865/13, Arch. środ. Baszta
Publikacje :
Eugeniusz Ajewski: "Mokotów Walczy 1939-1944 - tom 5. biogramy" (tu data zgonu 25.09.1944), "Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej - Żołnierze podziemnych formacji niepodległościowych"; Kryska-Karski Tadeusz, Straty korpusu oficerskiego 1939-1945, Londyn, 1996. Artykuł: Marian Opania: Mam duszę Hamleta" w: Magazyn Świąteczny, 29 listopada 2014, autor Agnieszka Kublik.
Posiadasz jakiekolwiek dane lub materiały o mieszkańcach stolicy, którzy zginęli lub zaginęli w trakcie Powstania Warszawskiego? Chcesz poprawić biogram lub dodać nowe informacje o ofiarach cywilnych? Zaproponuj zmiany w formularzu. Wszystkie uwagi będą weryfikowanie przez grono historyków Muzeum Powstania Warszawskiego i po weryfikacji uzupełniane w bazie.

Pomóż uzupełnić bazę biogramów

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn.  P/7865/13.

Fot. ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego, sygn. P/7865/13.

Nasz newsletter