Data urodzenia:
1905-12-15
Stopień:
porucznik (awans 11 XI 1943) - kapitan
Miejsce urodzenia:
Warszawa
Imiona rodziców:
Feliks - Józefa
Wykształcenie i działalność do 1939 r. :
Ukończył Gimnazjum Ojców Marianów na Bielanach. Studiował na Wydziale Ekonomiczno-Prawnym Uniwersytetu w Poznaniu, a następnie na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Przed wojną pracował na stanowisku Obwodowego Inspektora Pracy.
Przebieg służby wojskowej:
Służbę wojskową odbywał w latach 1930-1931. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Modlinie. W 1935 roku w stopniu podporucznika saperów w 2. Batalionie Mostów Kolejowych garnizonu w Jabłonnie.
Udział w wojnie obronnej 1939 r. :
We wrześniu 1939 roku uczestniczył w obronie Warszawy jako Komendant 5 Batalionu Pracy.
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od 5 stycznia 1940 roku, początkowo w KOP (Komenda Obrońców Polski) - od 1940 do końca stycznia 1943, a następnie w Armii Krajowej, jako wykładowca konspiracyjnej szkoły podchorążych, a od grudnia 1943 roku w Kedywie KG AK jako dowódca oddziału OS "Jan" przemianowanego następnie na OS "Sawicz" w składzie Brygady Dywersyjnej "Broda 53". Po przesunięciach kadrowych w 1943 roku, dotychczasowy dowódca „Osjana” (Jan Kajus Andrzejewski) został awansowany do funkcji zastępcy dowódcy „Motoru”, skutkiem czego dowodzenie oddziałem przejął najstarszy stopniem oficer oddziału por. rez. Julian Barkas ps. „Sawicz”. Przejęty zespół składał się z dwóch plutonów, którymi dowodzili ppor. Witold Matuszewski ps. Witold oraz Jerzy Jesiołowski ps. Traktor. W oddziale służyło trzech oficerów, pięciu podoficerów, jedna klasa podchorążych, jedna kobieta oraz sześciu współpracowników (Tomasz Strzembosz, Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939-1944 …” str.154, przypis 161). OS „Sawicz” nie wszedł jako zwarty zespół do Powstania, w wyniku wcześniejszego rozbicia w nocy 19/20.07.1944 r. na Cmentarzu Powązkowskim podczas nieudanej akcji „Pawiak”.
Akcja "Pawiak":
Jedna z ostatnich akcji Kedywu KG przed Powstaniem Warszawskim na terenie Warszawy. Celem akcji „Pawiak” było uwolnienie więźniów, w tym więźniów politycznych z III Oddziału, którzy w tym czasie mieli zorganizować na terenie Pawiaka ogólny bunt. W tym celu na Pawiak przemycona została broń i nawiązany został kontakt z jednym ze strażników, który miał w umówionym momencie otworzyć cele i uwolnić więźniów. Plan akcji przewidywał koncentrację kilku różnych oddziałów AK, w tym OS „Sawicz”, który miał z pobliskiego Cmentarza Powązkowskiego osłaniać akcję i zabezpieczyć po akcji broń. Na akcję żołnierze oddziału „Sawicz” przybyli zgodnie z planem, jednak w wyniku przychodzących meldunków z Pawiaka mówiących o tym, że Niemcy dowiedzieli się o planowanej akcji, dowodzący akcją ppłk. Jan Mazurkiewicz nakazał odwołanie akcji. Po odwołaniu akcji nie wszyscy zdołali się bezpiecznie wycofać z obrębu cmentarza, na którym zjawili się Niemcy. Otoczeni przez Niemców żołnierze OS „Sawicz” podjęli walkę z Niemcami, poległo wówczas sześciu żołnierzy OS "Sawicz", w tym obaj dowódcy plutonów, a czterech zostało rannych, w związku z tym oddział praktycznie przestał istnieć i nie wszedł w skład tworzonego w ostatnich dniach lipca zgrupowania "Radosław".
Adres zamieszkania przed Powstaniem Warszawskim:
Warszawa, ul. Antoniego Fontany 34 (Bielany)
Oddział:
II Obwód "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej. Uczestniczył w dwukrotnym nieudanym ataku powstańczym na Centralny Instytut Wychowania Fizycznego w Warszawie (dzisiejsza AWF), na terenie którego znajdowały się koszary Luftwaffe.
Szlak bojowy:
Żoliborz - Bielany
Odniesione rany:
Ranny podczas próby przebicia do Puszczy Kampinoskiej, leczony w punktach sanitarnych do końca Powstania.
Losy po Powstaniu:
Ranny w nogę dotarł w połowie września do domu rodzinnego na Bielanach, a następnie ok. 20 września 1944 roku wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną.
Odznaczenia:
Za męstwo podczas akcji bojowych w okresie konspiracji, w szczególności za akcję "Jula" z początku kwietnia 1944 roku, został odznaczony w dniu 3 maja 1944 r. orderem wojennym Virtuti Militari V kl. Za udział w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r. odznaczony Krzyżem Walecznych, pośmiertnie odznaczony Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1987).
Losy po wojnie:
Po wojnie od 15.08.1945 roku pracował w Warszawie jako inżynier budowlany w ZOR (Zakład Osiedli Robotniczych) i DBOR (Dyrekcje Budowy Osiedli Robotniczych) przy budowie warszawskich osiedli mieszkaniowych. Bezpartyjny.
Miejsce śmierci:
Warszawa
Miejsce pochówku:
Warszawa, Cmentarz Komunalny Północny (Wólka Węglowa), kwatera W-III-4, rząd 5, grób 19. Pochowany jako Julian Barkas-Włodarczyk, z żoną Janiną Barkas-Włodarczyk ze Stępniewskich (1917-2004)
Informacje dodatkowe:
Spotykany również zapis nazwiska: Barkas-Włodarczyk. Według przekazu rodzinnego zmiana nazwiska na Barkas wiązała się z faktem, że jako urzędnik państwowy Julian Włodarczyk znalazł się na liście nazwisk przedstawicieli polskiej inteligencji z Wielkopolski wyznaczonych przez Niemców do aresztowania i eksterminacji. Nazwisko rodowe matki: prawdopodobnie Sawicz/Sawicka (źr. - informacja przekazana przez wnuka, obecnie bez dokumentu).
Źródła:
Muzeum Powstania Warszawskiego, Baza ewidencyjna uczestników Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Barkas (Barkas-Włodarczyk) Julian ps. Sawicz, nekrologi prasowe, archiwum rodzinne, w tym: Zaświadczenie z dn. 6.05.1946 potwierdzające, że kpt. Julian Barkas-Włodarczyk ps. Sawicz z OS "Sawicz" w składzie Brygady Dywersyjnej "Broda 53" został odznaczony w dniu 3 maja 1944 r. orderem wojennym Virtuti Militari V kl. za akcję Jasło - Sanok, zaświadczenie weryfikacyjne Koła Byłych Żołnierzy AK w Londynie z dnia 29.06.1964, życiorys kpt. Juliana Włodarczyka-Barkasa spisany po śmierci męża przez Janinę Barkas. Archiwum Romualda Śreniawy-Szypiowskiego: ankieta uczestnika Powstania Warszawskiego z dn. 18.09.1987, zgodność danych potwierdzona podpisem przez por. Stanisława Wierzyńskiego ps. Klara (1910-1988).
Literatura:
Tomasz Strzembosz, Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939-1944, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1983
