Pseudonim:
"Ojciec Paweł"
Data urodzenia:
1903-03-09
Funkcja:
kapelan zgrupowania
Stopień:
major czasu wojny (1944)
Miejsce urodzenia:
Hamburg
Imiona rodziców:
Wilhelm - Leokadia Chełkowska
Wykształcenie do 1939 r.:
W Hamburgu ukończył siedmioklasową Katolische Gemeindeschule (1907-1914). Po zakończeniu I wojny światowej przeprowadził się do Polski. Zamieszkał w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie w 1920 r. ukończył Gimnazjum Męskie. W tym samym roku, jako ochotnik Wojska Polskiego brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 9 września 1924 roku wstąpił do zakonu jezuitów w Kaliszu, gdzie odbył dwuletni nowicjat. Kolejno studiował filozofię w Krakowie (1926-1929) i teologię w kolegium "Bobolanum” w Lublinie (1929-1934). Tam 18 czerwca 1933 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po studiach przez rok kierował biblioteką teologiczną na Bobolanum (1934/35). Następnie wykładał filozofię i prowadził bibliotekę Papieskiego Seminarium Wschodniego w Dubnie (1935/36). Od 1936 roku w Warszawie współpracował z pismami "Przegląd Powszechny" i "Sodalis Marianus". Po rocznej trzeciej probacji odbytej we Lwowie (1937/38) został redaktorem miesięcznika "Sodalis Marianus".
Udział w wojnie obronnej 1939 r.:
Brał udział w obronie stolicy, jako kapelan-ochotnik we wrześniu działał na Mokotowie.
Nazwisko konspiracyjne:
Stanisław Kamiński
Udział w konspiracji 1939-1944:
W konspiracji od sierpnia 1943 roku - Armia Krajowa - Służba Duszpasterska. Przysięgę złożył w mieszkaniu Tyszkiewiczów. Był redaktorem Wojskowej Katolickiej Agencji Prasowej.
Oddział:
Armia Krajowa - zgrupowanie "Radosław" - kapelan
Szlak bojowy:
Wola - Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Śródmieście Południe - Górny Czerniaków. W dniu 12 sierpnia 1944 r. "Ojciec Paweł" udał się jako delegat komendy zgrupowania "Radosław” do Komendy Głównej AK przy ul. Barokowej (Stare Miasto), aby po raz kolejny forsować plan ewakuacji AK do Kampinosu, w celu ocalenia ludności Warszawy i zapobieżenia całkowitemu zniszczeniu miasta. W dniu 23 września 1944 r. (ostatni dzień walk na Czerniakowie) "Ojciec Paweł" uratował prawie 120 osób od śmierci, przeprowadzając je przez szeregi niemieckiej karnej kompanii uzyskał dla nich od dowództwa niemieckiego status jeńców wojennych.
Losy po Powstaniu:
Niewola niemiecka - jeniec obozów przejściowych w Żyrardowie i Skierniewicach, następnie Stalagu III A Luckenwalde i Stalagu X B Sandbostel.
Losy po wojnie:
Po wyzwoleniu pracował w Niemczech (1945-1948) jako kapelan harcerski i kapelan kobiecego obozu żołnierskiego w Oberlangen. Był organizatorem Zrzeszenia Wydawców i Dziennikarzy Polskich w Niemczech, współzałożycielem Zjednoczenia Polskiego i redaktorem "Biuletynu Informacyjnego". W latach 1948-1950 w Londynie redagował pismo "Sodalis Marianus". W 1950 roku wyjechał do Rzymu, gdzie od 13 października 1951 do 13 marca 1957 był kierownikiem Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego. Ponadto pracował w Polskim Instytucie Historycznym i redagował seryjne wydawnictwo "Sacrum Poloniae Millenium". Krótko przebywał w Chicago, po czym w 1959 roku wrócił do Rzymu, gdzie przez kilka lat kierował biblioteką kolegium "Bellarminum". W 1969 roku przeniósł się do Grottaferrata pod Rzymem, gdzie poświęcił się pracy naukowej i publicystycznej, żywo angażując się w życie polskich środowisk emigracyjnych. Wiosną 1994 wrócił do Warszawy. W 1995 r. otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Ostrowa (który uważał za miasto rodzinne). W Ostrowie znajduje się także ulica jego imienia.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1.10.1944), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (4.09.1963), Krzyż Walecznych (11.08.1944), Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż powstańczy (31.07.1987)
Miejsce śmierci:
Warszawa. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
