Jerzy Szyndler

"Michał"

-

Kolumna: 130 Miejsce: 59

sierżant

Warszawa

Feliks - Michalina z domu Jeziorańska

Aktor, reżyser. Był synem Feliksa Szyndlera i Michaliny z Jeziorań­skich, mężem aktorki Julii Nowakowskiej. W 1915-1916 r. brał udział w przedstawieniach Koła Dramatycznego Handlowców w Warszawie. Studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim, uczył się też w Szkole Dramatycznej, którą ukończył w 1919. W 1920 występował w warszawskim teatrze YMCA, następnie w sezonie 1920/21 i 1921/22 w Teatrze Na­rodowym w Toruniu, sezon: 1922/23 w łódzkim Teatrze Miej­skim, sezon - 1923/24 i 1924/25 w poznańskim Teatrze Nowym, w sezonie 1925/26 w Teatrze im. Bogusławskiego w Warszawie, w latach 1926-1930 w lwowskim Teatrach Miejskich, w sezonie 1930/31 i 1931/32 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, w sezonie 1932/33 i 1933/34 w łódzkich Teatrach Miejskich, w sezonie 1934/35 w Teatrze Miejskim w Toruniu, w sezonie 1935/36 i 1936/37 w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, w sez. 1937/38 w lwowskich Teatrach Miejskich, w sez. 1938/39 w poznańskim Teatrze Polskim. Pracę reżyserską rozpoczął już w sez. 1921/22 w Toru­niu, gdzie pełnił funkcję pomocnika reżysera, m.in. przy wystawianiu "Balladyny" (reż. M. Szpakiewicz). Następnie jako reżyser pracował w teatrach Lwowa, Poznania, Łodzi i Bydgoszczy. A. Grzymała-Siedlecki napisał - "w pracę reżyserską - poza talentem - wnosił znaw­stwo literackie, intelektualizm, nowatorskie systemy pracy scenicznej". Reżyserował m.in. "Sprawę Jakubow­skiego" (1930), "Pannę Maliczewską" i "Wesele" (1932), "Most" (1935), "Balladynę", "Orfeusza w piekle", "Zburzenie Jerozolimy" (1936), "Spazmy modne" (1938). Szczególny rozgłos zyskała jego nowatorska inscenizacja "Wesela". Jako aktor wg A. Grzymały-Siedleckiego "ujmował w rolach romantycznych kochanków". Grał także role bohaterów w repertuarze klasycznym i współczesnym. Role: Wacław ("Zemsta"), Bardos ("Krakowiacy i Górale"), Albin ("Śluby panieńskie"), Klaudio ("Wiele hałasu o nic"), Szczęsny ("Horsztyński"), Porucznik ("Damy i huzary"), Ferdynand ("Intryga i miłość"), Zbyszko ("Moralność pani Dulskiej"), Pan Młody ("Wesele"), Laertes ("Hamlet"), Patroklos ("Achilleis"), Joas ("Sędziowie"), Lubomir ("Pan Geldhab"). Ogłaszał artykuły na tematy teatr., m.in. w "Scenie Polskiej" (1930) i "Kurierze Porannym" (1932).

W czasie II wojny światowej przebywał w Warszawie, gdzie współpracował ze Związkiem Syndykalitsów Pol­skich. Reprezentował także (z E. Szafrańskim) podziem­ną komórkę ZASP. Jerzy Szyndler był autorem wydanej w czasie okupacji konspiracyjnej broszury pt. "Teatr w państwie społecznym".

Armia Krajowa - Grupa "Północ" - zgrupowanie "Róg" - 104. kompania Związku Syndykalistów Polskich

Stare Miasto - kanały - Śródmieście Północ - Powiśle

Muzeum Powstania Warszawskiego, Teczki personalne uczestników Powstania Warszawskiego: Maria Rutowska, Straty osobowe i materialne kultury w Wielkopolsce w latach II wojny światowej, Poznań 1984, s. 107: Szyndler Jerzy, Arch.środ.-Róg-ZSP, Monitor Polski nr. 66 z 14 maja 1947

Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973, Grzymała-Siedlecki: Świat aktorski; Marczak-Oborski: Teatr czasu wojny; Szczublewski: Artyści i urzędnicy; Trzech-lecie T.N. w Toruniu; Maria Rutowska, Straty osobowe i materialne kultury w Wielkopolsce w latach II wojny światowej, Poznań 1984, s. 107: Szyndler Jerzy.