Data urodzenia:
1902-11-22
Miejsce urodzenia:
Podhajce koło Tarnopola (Galicja Wschodnia).
Imiona rodziców:
Stanisław - Wanda z domu Buynowska
Wykształcenie i praca zawodowa do 1939 r.:
W 1920 r. uzyskał świadectwo dojrzałości w Kolegium Ojców Jezuitów w Chyrowie. W styczniu 1921 r. rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W czasie studiów pracował jako wolontariusz w Zakładzie Psychiatrycznym w Kobierzynie. Był wiceprezesem Centrali Akademickich Związków Samopomocowych. W 1926 r. otrzymał tytuł doktora wszech nauk lekarskich oraz podjął prace w Klinice Chorób Nerwowych Uniwersytetu Warszawskiego, kierowanej przez K. Orzechowskiego. W latach 1927-1928 studiował w Klinice Psychiatrycznej Bleulera w Zurychu oraz pracował w Klinice Neurologicznej G. Guillaina oraz na Oddziale Neurologicznym Clovis Vincenta w Paryżu. W czasie pobytu w Paryżu uczęszczał na consultations externes J. Babińskiego i operacje neurochirurgiczne Thierry de Martel. W 1930 r. otrzymał roczne stypendium im. Madeleine Ottman na badania nad padaczką i wyjechał na studia do Kanady, pracował w Klinice Neurologii i Neurochirurgii pod kierunkiem prof. Wildera Penfielda na Uniwersytecie Mc Gill w Montrealu. W czasie pobytu w Kanadzie ogłosił pracę "Vasodilator nerves and their pathway from the medulla oblongata” i uzyskał tytuł Master of Science. W 1932 r. przeniósł się do Chicago, gdzie otrzymał rezydenturę w Klinice Neurochirurgii Northwestern University Medical School i pracował pod kierunkiem dr Loyala Davisa. W 1933 r. otrzymał roczne stypendium Fundacji Rockefellera na dokończenie specjalizacji w neurochirurgii. W sierpniu 1934 r. powrócił do Polski, otrzymał stypendium Funduszu Kultury Narodowej oraz został asystentem w Klinice Chorób Nerwowych Uniwersytetu Warszawskiego. W tym czasie przystąpił do organizacji oddziału neurochirurgii. W 1935 r. został kierownikiem Oddziału Neurochirurgii Kliniki Chorób Nerwowych Uniwersytetu Warszawskiego. 06.11.1935 r. został przyjęty pierwszy chory na Oddział zlokalizowany w Wojskowym Instytucie Chirurgii Urazowej w Warszawie przy ul. 6-go Sierpnia 37 (obecnie ul. Nowowiejska). W 1937 r. uczestniczył w Zjeździe Towarzystwa Neurochirurgów Europejskich w Berlinie i we Wrocławiu oraz w Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie, gdzie wygłosił referat o leczeniu guzów przysadki mózgowej. W 1938 r. otrzymał nagrodę naukową im. J. Babińskiego za prace o podciśnieniu wewnątrzczaszkowym. 24.01.1939 r. został członkiem Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego. W 1939 r. Oddział został przeniesiony na teren Szpitala Dzieciątka Jezus, dysponował własną sala operacyjną i odpowiednio przeszkolonym personelem.
Udział w wojnie obronnej 1939:
We wrześniu 1939 r. aż do kapitulacji pracował w Szpitalu Dzieciątka Jezus, wyjeżdżając wielokrotnie na operacje neurochirurgiczne do szpitala przyfrontowego w Otwocku. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (V klasy).
Udział w konspiracji 1939-1944:
Oprócz pracy lekarskiej - świadczonej także ludności żydowskiej, co było przez władze niemieckie surowo zakazane,
jako biegle władający językiem niemieckim, francuskim i angielskim, pracował w nasłuchu radiowym dla potrzeb Oddziału VI Komendy Głównej ZWZ-AK - czyli Biura Informacji i Propagandy.
Oddział:
"Bakcyl" (Sanitariat Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej) - Szpital Polowy ul. Chmielna 26.
Szlak bojowy:
Śródmieście Północ
Losy po Powstaniu:
Wyjechał z Warszawy z rannymi, trafił do Krakowa, gdzie do stycznia 1945 r. operował w Szpitalu oo. Bonifratrów.
Losy po wojnie:
Do Warszawy powrócił w lutym 1945 r. Instrumentarium, sprzęt i archiwa Oddziału zostały po Powstaniu uratowane przez zasłużonych pracowników oddziału - pielęgniarkę Barbarę Łodyńską i sanitariusza Józefa Świniarskiego. Uruchomił ponownie Oddział w lipcu 1945 r. W dniu 3 września 1946 r., na podstawie pracy pt. "Dośrodkowe włókna czuciowe w splocie tętnicy szyjnej wewnętrznej” habilitował się. 1 stycznia 1947 r. został mianowany docentem etatowym na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. 7 lutego 1947 r. Rada Wydziału Lekarskiego powierzyła mu kierownictwo Kliniki Neurochirurgii Uniwersytetu Warszawskiego w Szpitalu Przemienienia Pańskiego w Warszawie oraz veniam legendii w zakresie neurochirurgii. 18 lipca 1949 r. został profesorem nadzwyczajnym neurochirurgii. W 1951 r. oddano do użytku nowe pomieszczenie Kliniki Neurochirurgii Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie, była to wtedy jedyna w Polsce, w pełni wyposażona Uniwersytecka Klinika Neurochirurgii. 1958 r. został profesorem zwyczajnym. Wyjeżdżał na zjazdy naukowe, był zapraszany do wygłaszania wykładów za granicą. W Warszawie liczne wizyty składali czołowi neurochirurdzy świata z wyrazami uznania dla pracy profesora Choróbskiego. W październiku 1959 r.- w uznaniu zasług dla rozwoju neurochirurgii - otrzymał tytuł Doctor of Science Honoris Causa Uniwersytetu McGill w Montrealu. Honorowy promotor, prof. Wilder Penfield, powiedział: "Pracowaliśmy razem trzy lata i mogę stwierdzić, że niewielu jest ludzi obdarzonych większą wiedzą, a nie ma nikogo z większym i nieugaszonym entuzjazmem niż Jerzy Choróbski”. W 1962 r. zrezygnował z prowadzenia Kliniki, a w 1969 r. przeszedł na emeryturę. W 1981 r. nadano mu tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Warszawie. Profesor Jerzy Choróbski był pierwszym polskim w pełni wykształconym neurochirurgiem, opublikował 44 prace. Niewątpliwie najważniejsze osiągnięcie naukowe, to praca doświadczalna, w której opisał odkrycie i przebieg nerwów naczynioruchowych dla naczyń mózgowych, począwszy od rdzenia przedłużonego do ścian naczyń. Jest to praca pionierska, bo nie tylko wykazała istnienie takich nerwów, w co wątpiono, ale dokładnie przytaczała ich przebieg. O nieprzemijającej wartości tej pracy świadczy najlepiej fakt, że nadal jest cytowana wszędzie, gdzie jest mowa o nerwach naczynioruchowych. Z kolei praca napisana z prof. Davisem wyjaśnia nieznane przyczyny powstawania tzw. samoistnych ubytków kości czaszki - dziś wyjaśnienie to jest powszechnie akceptowane. Jedną z ważniejszych, jeżeli nie największą zasługą Jerzego Choróbskiego było wyodrębnienie w Polsce neurochirurgii jako samodzielnej dyscypliny medycznej o znaczeniu uniwersyteckim i położenie trwałych podstaw jej dalszego rozwoju oraz sprawienie, że neurochirurgia polska zaistniała na świecie. Był członkiem licznych towarzystw naukowych w kraju i zagranicą: honorowy prezes Polskiego Towarzystwa Neurochirurgów, członek honorowy Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i Towarzystwa Chirurgów Polskich, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego; zagranicznych: Harvey Cushing Society (1958 r., to cenił sobie szczególnie) oraz towarzystw neurochirurgicznych: skandynawskiego (1947 r.), francuskiego (1956 r.), brytyjskiego (1957 r.), jugosłowiańskiego (1968 r.) i niemieckiego (1985 r.).
Wkład w praktyczną neurochirurgię:
- w nerwobólu nerwu trójdzielnego - zazwojowe przecięcie korzeni tego nerwu (1936);
- w bólach nowotworowych lub wiądzie rdzenia (częstych w tamtym okresie) wykonywał chordotomie (1937);
- w bólach kauzalgicznych - operacje na układzie współczulnym;
- w bólach fantomowych - usunięcie okolicy czuciowej kory (1953);
- w chorobie niedokrwiennej kończyn dolnych zastosował sympatektomię lędźwiową (1941);
- w nadciśnieniu tętniczym pierwotnym - splanchnicektomię (1942);
- w połowiczym zaniku twarzy - usunięcie ganglion stellatum (1942);
- operacja jamistości rdzenia - syringostomię, przeprowadził jako jeden z pierwszych na świecie (1939);
- operacja leukotomii przedczołowej w leczeniu chorób psychicznych, zwłaszcza schizofrenii, była wtedy szeroko stosowana na świecie, przeprowadzanie tych operacji rozpoczął w 1942 r.;
- wykonywał operacyjne usunięcie blizny mózgowej u chorych z padaczką(1936), jeżeli diagnostyka kliniczna i odma lędźwiowa pozwalały na zlokalizowanie ogniska padaczkowego; - przy rozległych uszkodzeniach półkuli mózgu wykonywał usunięcie półkuli - hemisferektomię (1951), operację przeprowadzaną tylko przez najlepszych.
- jeżeli zaistniała możliwość poszerzenia diagnostyki o badanie elektrofizjologiczne, operował chorych z padaczką wg szkoły Penfielda, tj. usuwał ognisko padaczkorodne (1957), co dało początek stosowanemu dziś coraz szerzej operacyjnemu leczeniu padaczki; - w 1946 r. wykonał u dwóch chorych z kurczowym kręczem karku (torticollis) operację przecięcia korzeni rdzeniowych C1-C3 oraz nerwów dodatkowych, a więc operację wykonywaną dotychczas.
Odznaczenia:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1939), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Armii Krajowej, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal im. Mikołaja Kopernika PAN za wybitne osiągnięcia naukowe, Odznaka "Zasłużony Lekarz”, Odznaka Tysiąclecia, Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju.
Miejsce śmierci:
Warszawa, pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
